Hasło BDO funkcjonuje w przestrzeni prawnej i znane jest gospodarującym odpadami od 2018 r. Jednak od 1 stycznia 2020 r., rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami zaczął obowiązywać prawie w pełnym wymiarze. Rejestr ten ma na celu uporządkowanie całego sytemu gospodarowania odpadami w Polsce. Od 1 stycznia 2020 r., wniosek o nadanie numeru BDO należy składać wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem systemu BDO. Rejestr BDO jest dostępny pod adresem www.rejestr-bdo.mos.gov.pl w zakładce „rejestr podmiotów”. Co istotne, wpisu do rejestru zawsze dokonuje odpowiedni dla lokalizacji podmiotu gospodarczego, właściwy Marszałek Województwa. Wpis ten może mieć charakter: wpisu z urzędu lub wpisu na wniosek. W ten oto sposób, każdemu podmiotowi, który funkcjonuje w krajowym systemie gospodarki odpadami, nadawany jest indywidualny numer rejestracyjny. W celu rozwiania wielu wątpliwości związanych z działaniem rejestru, od dnia 19 grudnia 2019 r., na stronie www.bdo.mos.gov.pl w zakładce „Aktualności” udostępnione zostały objaśnienia prawne Ministra Klimatu dotyczące obowiązku rejestracji BDO.

Które podmioty są wpisane do rejestru na wniosek

Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. 2019 poz. 701)[1] podmioty, które musiały złożyć wniosek o wpis do rejestru to przede wszystkim:

• posiadacze odpadów prowadzący przetwarzanie odpadów;
• transportujący odpady;
• sprzedawcy odpadów i pośrednicy w obrocie odpadami;
• prowadzący zakłady recyklingu statków;
• wytwórcy odpadów zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów;
• rolnicy gospodarujący na powierzchni użytków rolnych powyżej 75 ha;
• podmioty odbierające odpady komunalne wpisane do rejestru działalności regulowanej
  w gminie.

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązku przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz
o opłacie produktowej (Dz.U. 2018 poz. 1932)[2] podmioty, które są wpisane do rejestru po złożeniu wniosku, to:

• wprowadzający produkty na terytorium kraju;
• prowadzący odzysk lub recykling odpadów powstałych z produktów;
• organizujący odzysk;
• dokonujący eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów powstałych z produktów w celu poddania ich odzyskowi lub recyklingowi.

Pozostałe podmioty wpisywane do rejestru na wniosek to:

• organizacje odzysku opakowań;
• dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy;
• eksportujący oraz wprowadzający odpady opakowaniowe, opakowania oraz produkty opakowaniowe;
• prowadzący recykling, odzysk odpadów opakowaniowych;
• przedsiębiorcy prowadzący jednostki handlu detalicznego lub hurtowego oferujące torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, zgodnie z ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi [1].

Dodatkowo, zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2019 poz. 1895)[2] w rejestrze BDO muszą znaleźć się wszyscy wprowadzający, zbierający, przetwarzający, organizujący odzysk i prowadzący działalność w zakresie recyklingu oraz innych niż recykling procesów odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. W ich przypadku wpisu do rejestru BDO dokonuje się również na wniosek.

Jak przebiega proces składania wniosku rejestracyjnego?

Jeśli prowadzący działalność gospodarczą jest mikro, małym lub średnim przedsiębiorcą i chce sprawdzić, czy powinien znajdować się w rejestrze BDO, powinien zapoznać się z objaśnieniem prawnym Ministra Klimatu, które dotyczy obowiązku rejestracji w Bazie Danych o Produktach
i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami przez mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców[3]. Po analizie dokumentu Ministra Klimatu, część z przedsiębiorców uzyska potwierdzenie, że nie musi wnioskować o nadanie numeru BDO i funkcjonować w owym systemie.

Jeżeli jednak objaśnienia potwierdzą konieczność uzyskania wpisu do rejestru BDO, podmiot, który chce dokonać rejestracji musi:

• zalogować się do systemu BDO przez Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej (login.gov.pl);
• złożyć wniosek rejestracyjny poprzez wypełnienie formularza na stronie zarządzanej przez Instytut Ochrony Środowiska (www.bdo.mos.gov.pl);
• końcowym etapem uzyskania wpisu do rejestru jest weryfikacja wniosku przez Urząd Marszałkowski. Urząd Marszałkowski może udzielić Wnioskodawcy trzech możliwych odpowiedzi:
  I. Pierwszą z nich jest pozytywne rozpatrzenie wniosku oraz nadanie numeru rejestracyjnego przez Urząd Marszałkowski, wówczas podmiot ma możliwość zalogowania się do systemu BDO i prowadzenia swojej działalności zgodnie z obowiązującymi przepisami;
  II. W drugim przypadku Urząd Marszałkowski może zwrócić się do Wnioskodawcy z prośbą o uzupełnienie braków w dokumentacji.
  W przypadku, gdy podmiot nie dokona uzupełnienia, Urząd Marszałkowski pozostawi wniosek bez rozpatrzenia. Jeżeli braki zostaną uzupełnione w sposób zadowalający Urząd, wówczas wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie;
  III. Urząd Marszałkowski może również odrzucić złożony wniosek, wówczas wnioskodawca otrzymuje decyzję odmowną – w formie elektronicznej.

Poniżej znajduje się schemat prezentujący proces uzyskania indywidualnego numeru BDO

Opłata rejestrowa – kogo dotyczy?

Opłatę rejestrową należy uiścić w momencie składania wniosku. Zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej (Dz.U. 2018 poz. 184)[1] wysokość opłaty, którą należy wpłacić na konto Urzędu Marszałkowskiego za rejestracje w rejestrze BDO, uzależniona jest od ilości zatrudnionych osób i wynosi ona:

1. dla mikroprzedsiębiorców – 100,00 zł

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców (Dz.U. 2019 poz. 1292)[2] mikroprzedsiębiorcą jest to przedsiębiorca,
który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników.

2.   dla przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorcy – wynosi ona 300,00 zł.

Opłatę rejestrową należy uiścić na konto właściwego dla miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Urzędu Marszałkowskiego. Wpłaty dokonują:

• wprowadzający sprzęt i autoryzowani przedstawiciele;
• wprowadzający baterie lub akumulatory;
• wprowadzający pojazdy;
• producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań;
• wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach;
• wprowadzający na terytorium kraju opony;
• wprowadzający na terytorium kraju oleje smarowe.

Opłaty rejestrowej nie dokonuje przedsiębiorca wpisany do krajowego systemu eko -zarządzania i audytu (EMAS). W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności w więcej niż jednym zakresie, przedsiębiorca ten uiszcza jedną opłatę rejestrową – najwyższą, czyli 300 zł.

Poniżej przedstawiono numery kont i adresy stron Urzędów Marszałkowskich:

Urząd Marszałkowski	Numer konta bankowego	Adres internetowy
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego	51 1090 2398 0000 0001 4176 6298	www.umwd.dolnyslask.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu	18 1020 1462 0000 7102 0327 9353	www.kujawsko-pomorskie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie	05 1020 3147 0000 8702 0127 6625	www.lubelskie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego	93 1560 0013 2067 4180 8000 0282	www.lubuskie.pl
Urząd Marszałkowski w Łodzi	35 1540 1245 2056 4800 4789 0012	www.lodzkie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego	72 1020 2892 0000 5602 0667 5278	www.malopolska.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego	39 1240 6292 1111 0010 7776 5054	www.mazovia.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego	68 1160 2202 0000 0003 4122 5889	www.umwo.opole.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego	23102043910000600201759216	www.podkarpackie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach	52 1020 2313 2672 0211 1111 1111	www.slaskie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego	39 1020 2629 0000 9702 0366 9686	www.swietokrzyskie.pro
Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie	20 1030 1218 0000 0000 9250 0011	www.bip.warmia.mazury.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu	95 1020 4027 0000 1002 1329 5771	www.umww.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego	07 1020 4795 0000 9802 0100 9653	www.wzp.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego	61 1540 1216 2054 4405 2403 0009	www.wrotapodlasia.pl

Kiedy uiścić opłatę roczną?

Opłatę roczną należy uiścić do końca lutego za dany rok. Należy pamiętać, że opłaty rocznej nie wpłaca się w roku, w którym została dokonana opłata rejestrowa, czyli w roku, kiedy zapisaliśmy się do rejestru BDO.

Opłatę należy wnieść na konto Urzędy Marszałkowskiego właściwego dla siedziby firmy lub miejsca zamieszkania. Numery kont znajdują się na stronach internetowych właściwych Urzędów – opłatę roczną uiszcza się na ten sam numer konta co opłatę rejestrową. W tytule przelewu warto wpisać rok za który dokonywana jest opłata oraz nazwę firmy – np. ”opłata roczna za rok 2020, firma XYZ”.

Wysokość opłaty, którą należy wpłacić na konto Urzędu Marszałkowskiego uzależniona jest od ilości zatrudnionych osób i wynosi ona:

1. dla mikroprzedsiębiorców – 100,00 zł;
2. dla przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorcy – 300,00 zł.

W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności, w więcej niż jednym zakresie, przedsiębiorca ten uiszcza jedną opłatę roczną – najwyższą, czyli 300 zł.

Rejestracja podmiotów w systemie BDO

Istnieje kilka sposobów postępowania by przedsiębiorca uzyskał numer BDO i tym samym znalazł się w rejestrze. Poniżej wymieniono trzy sposoby postępowania w przypadku nadawania numerów dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. W rejestrze BDO można zostać ujętym, gdy:

• złożymy wniosek [informacje o tym sposobie zostały przedstawione powyżej];
• zostaniemy wpisani z urzędu.

Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie ilości i rodzaju odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji (Dz.U. 2019 poz. 2531)[1] istnieją też przedsiębiorcy, którzy nie podlegają rejestracji w rejestrze, ale o tym przypadku za chwilę.

Marszałek Województwa (właściwy dla prowadzącego działalność gospodarczą), zgodnie z prawem wpisuje do rejestru BDO z urzędu przedsiębiorcę, który:

-uzyskał pozwolenie zintegrowane;
-uzyskał pozwolenie na wytwarzanie odpadów;
-uzyskał zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów;
-uzyskał decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych;
-uzyskał koncesję na podziemne składowanie odpadów.

Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U. 2019 poz. 2531), określa rodzaj oraz ilość odpadów zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji.

Zgodnie z nim podmioty nie podlegające wpisowi do rejestru BDO to wytwórcy odpadów komunalnych oraz odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji (jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów), rolnicy gospodarujący na powierzchni użytków rolnych poniżej 75 ha, a także podmioty prowadzące nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów, tj. zbieranie odpadów opakowaniowych i odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych (np. sklepy, szkoły, urzędy), osoby fizyczne i jednostki organizacyjne nie będące przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne, podmioty władające powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe (w celach określonych w art. 96 ust. 1 pkt 1-3) oraz transportujący wytworzone przez siebie odpady.

Wnioski aktualizacyjne – kiedy składamy

Wniosek aktualizacyjny pełni bardzo ważną rolę, ponieważ pozwala on na zwiększenie lub zmianę liczby miejsc prowadzenia działalności, rozszerzenia listy kodów i rodzajów odpadów itp. Czyli jest on swoistym „arkuszem kontaktowym” między prowadzącym firmę, a Urzędem Marszałkowskim. By złożyć wniosek aktualizacyjny należy:

• zalogować się do systemu BDO poprzez Krajowy Węzeł Identyfikacji elektronicznej (login.gov.pl);
• uzupełnić dane identyfikacyjne podmiotu, adres i miejsce siedziby, dane osoby składającej wniosek, dodatkowo dane dotyczące otrzymanej decyzji, czyli datę, znak sprawy, zakres, termin obowiązującej decyzji;
• w kolejnym etapie Urząd Marszałkowski aktualizuje dane podmiotu i zawiadamia go o dokonaniu aktualizacji drogą elektroniczną;
  
  Efektem końcowym działań są aktualne dane podmiotu w systemie BDO.

Aktualizacji należy dokonać w zakresie informacji dotyczących danych podmiotu, np. nazwa firmy, adres siedziby oraz zakres prowadzonej działalności, w terminie 30 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Dokonanie aktualizacji nie jest związane z dodatkowymi opłatami.

Kiedy złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru?

Wniosek o wykreślenie z rejestru BDO można złożyć wyłącznie w przypadku trwałego zaprzestania wykonywania działalności wymaganej wpisu do rejestru (w terminie 14 dni) lub wyznaczenia autoryzowanego przedstawiciela zgodnie z przepisami, np. w przypadku ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2019 poz. 1895).

Wykreślenia z rejestru BDO podmiotu może dokonać również Marszałek Województwa i jest to tzw. wykreślenie z urzędu. Wykreślenie to ma miejsce w ściśle określonych sytuacjach, np.:

• gdy nie została uiszczona opłata roczna (jeśli była wymagana);
• została cofnięta lub wygasła decyzja związana z gospodarką odpadami;
• zostały stwierdzone rażące nieprawidłowości dotyczące wypełniania zapisów określonych w posiadanej decyzji dotyczącej gospodarki odpadami;
• stwierdzono stałe zaprzestanie wykonywania działalności, nie zostało złożone zaświadczenie o opłacie produktowej oraz zaświadczenie potwierdzające wysokość gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej.

Jeśli podmiot został już wpisany do rejestru i uzyskał swój numer BDO, a po dokonaniu analizy ilości wytwarzanych odpadów w wyniku prowadzonej działalności, okazuje się że w myśl Rozporządzeniu Ministra Klimatu w sprawie ilości i rodzaju odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji (Dz.U. 2019 poz. 2531), nie powinien się znajdować w nim, to zaistniałą sytuację należy potraktować jako status quo, ponieważ  dopiero zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej pozwala na wypisanie firmy z rejestru BDO.

Jak złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru?

Każdy podmiot zarejestrowany w rejestrze BDO, by złożyć wniosek o wykreślenie firmy musi:

• zalogować się do systemu BDO poprzez Krajowy Węzeł Identyfikacji elektronicznej (login.gov.pl);
• wypełnić wniosek o wykreślenie w systemie BDO (dane podmiotu, przyczyny złożenia wniosku, dane osoby wypełniającej wniosek).

Po złożeniu wniosku o wykreślenie, Wnioskodawca zostanie zawiadomiony przez właściwy Urząd Marszałkowski o wykreśleniu.

[1] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. 2019 poz. 701)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000021/O/D20130021.pdf

[2] Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązku przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz.U. 2018 poz. 1932) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010630639/O/D20010639.pdf

[3] Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U.2019 poz. 542)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000888/U/D20130888Lj.pdf

[4] Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2015 poz. 1688)  http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001688/O/D20151688.pdf

[5] Objaśnienie prawne Ministra Klimatu, dotyczące obowiązku rejestracji w Bazie Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami przez mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców
https://bdo.mos.gov.pl/wp-content/uploads/2019/12/Objaśnienia-prawne-Ministra-Klimatu-dot-wpisu-do-rejestru-BDO.pdf

[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000184/O/D20180184.pdf

[7] Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000646/O/D20180646.pdf

[8] Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U. 2019 poz. 2531)
http://g.ekspert.infor.pl/p/_dane/akty_pdf/DZU/2019/251/2531.pdf#zoom=90