Natomiast według ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. z 2019 r. poz. 701) , produkt uboczny to przedmioty lub substancje, powstające w wyniku produkcji, które powstają równolegle z planowanym produktem końcowym. Czym jest produkt uboczny?

Czym jest odpad teraz już nawet każdy przedszkolak wie i zasadniczo nie ma problemu z jego rozpoznaniem. Jest to zasługa prowadzonej od dłuższego czasu edukacji ekologicznej. Jednak w kwestii określenia czym jest produkt uboczny, który bezpośrednio związany jest w odpadem, napotykamy spore problemy. Pojęcie produktu ubocznego i jego funkcjonowanie zostało określone już w 2007 r., przez Komisję Rady i Parlamentu Europejskiego, w sprawie komunikatu wyjaśniającego dotyczącego odpadów i produktów ubocznych (KOM (2007) 59 wersja ostateczna). Komisja jasno określa, że jeśli odpad może znaleźć użyteczne wykorzystanie i jest on już gotowy, to materiał ten traci status odpadu.
Stwierdzenie podobne do Komisji Rady i Parlamentu Europejskiego można znaleźć w „Wytycznych w zakresie wykorzystania produktów ubocznych oraz zalecanego postępowania z odpadami w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym”, które zostały opracowane przez Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach w Dolnośląskim Ośrodku Badawczym we Wrocławiu. Wytyczne te powstały na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Według nich produkty uboczne mogą być wykorzystane w zakładzie lub sprzedane, a nawet przekazywane bezpłatnie.
Natomiast według ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. z 2019 r. poz. 701), produkt uboczny to przedmioty lub substancje, powstające w wyniku produkcji, które powstają równolegle z planowanym produktem końcowym. Ustawa mówi, iż powstały produkt uboczny musi znaleźć pewne wykorzystanie bez jego przetwarzania, jest on integralną częścią produkcji i musi spełnić normy jakości. Poza tym nie może on też negatywnie oddziaływać na środowisko oraz zdrowie i życie ludzi. Wniosek o uznanie odpadu za produkt uboczny należy złożyć we właściwym dla swojej lokalizacji Urzędzie Marszałkowskim, a jego przyjęcie odbywa się z wykorzystaniem tzw. milczącej zgody organu, po okresie trzech miesięcy od jego złożenia.

Produkt uboczny w przemyśle drzewnym i meblowym

Można więc zakładać, iż produkt uboczny rozwiąże problem odpadów nie tylko w rolnictwie, ale również w przemyśle drzewnym i ściśle związanym z nim przemysłem meblowym. Podczas produkcji w przemyśle drzewnym, meblowym oraz przetwórstwie warzyw i owoców, surowce i materiały, wykorzystywane przez zakłady produkcyjne na ogół nie są w pełni wykorzystane, wskutek czego powstają pozostałości w postaci resztek materiałowych stanowiących produkty uboczne. Związane jest to z pracą oraz rozruchem maszyn i urządzeń stanowiących składowe linii, jak i całe linie produkcyjne działające w zakładach. Dobór technologii oraz intensywność podejmowanych działań związanych ze zmniejszeniem wpływu produkcji na środowisko, znacząco przekłada się na ilość powstających odpadów, jednak produkcja przemysłowa np. mebli nie może ich wyeliminować w 100%. Jednocześnie wiadomo, że odpady w postaci zrzynek, trocin, pyłów, resztek kawałków drewna z przemysłu meblowego, jak i większych płyt, które nie są zanieczyszczone formaldehydami i innymi substancjami konserwującymi drewno, mogą być wykorzystane już jako produkt. Można je zastosować w zależności od wielkości, np. jako polepszacz kompostu lub przy rekultywacji gleb zdewastowanych przez roboty budowlane.

Powstawanie produktu ubocznego

Podczas każdej produkcji powstają, także uszkodzone lub niespełniające standardów producenta produkty końcowe, które posiadają wady uniemożliwiające ich sprzedaż. Ich skład i właściwości są identyczne jak w produkcie ubocznym. Powstają one np. podczas rozruchu linii produkcyjnej, podczas jej wygaszania lub błędu popełnionego przez czynnik ludzki. Każdy przedsiębiorca stara się oczywiście minimalizować ich liczbę, wykorzystując m.in. zasadę czystej produkcji. Jednak ich całkowite wyeliminowanie nawet przy obecnych osiągnięciach technologii, jest praktycznie niemożliwe. Teoretycznie więc również w tym przypadku, możemy o nich myśleć w kontekście produktu ubocznego, ponieważ ich produkcja nie była zamierzona, a jednak powstały.

Wniosek o uznanie produktu ubocznego

Jednak nic nie jest takie proste… Jak wcześniej wspomniano wniosek o uznanie odpadu za produkt uboczny należy złożyć do Urzędu Marszałkowskiego odpowiednim dla województwa w jakim odbywa się produkcja. Mamy więc do czynienia ze swobodną interpretacją naszego wniosku. 16 różnych wydziałów odpowiedzialnych za tematykę ochrony środowiska, w 16 województwach może w różny sposób interpretować nadsyłane wnioski. Ze szczególnie ciekawą sytuacją mamy do czynienia w przypadku, gdy jeden podmiot ma swoje filie w dwóch różnych województwach, złożył wnioski do 2 odpowiednich urzędów…. i otrzymał jedną odpowiedź uznającą produkt uboczy, a drugą odmowną. Jaka jest więc konkluzja dla zaistniałej sytuacji? Wszystko w rękach urzędnika, który rozpatruje nasz wniosek… Jednak zmiana statusu odpadu na produkt uboczny, jest tak bardzo korzystnym z punktu ekonomicznego rozwiązaniem dla każdego podmiotu gospodarczego, że mimo to należy skorzystać z możliwości, które daje nam ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. z 2019 r. poz. 701). I oczywiście mieć nadzieję, że uzyskamy pozytywną decyzję.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. z 2019 r. poz. 701)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000021/O/D20130021.pdf