Sprostowanie decyzji administracyjnej ma na celu wyeliminowanie błędów pisarskich i rachunkowych oraz innych oczywistych omyłek znajdujących się w dokumencie. Sprostowanie dotyczy wad nieistotnych, niezwiązanych ze stosowaniem prawa, ustaleniem stanu faktycznego czy ustaleniem jego kwalifikacji prawnej. Warto jednak podkreślić, że sprostowanie decyzji administracyjnej nie może być wykorzystywane w celu rozpatrywania kwestii merytorycznych.
Zgodnie z treścią art. 113 §1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020r. poz. 256) [1], dalej: Kpa, organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze decyzji postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach.
Sam przepis wskazuje więc granice sprostowania decyzji administracyjnej lub postanowienia, bowiem dotyczyć może ono może tylko oczywistych omyłek, błędów pisarskich i rachunkowych. Co istotne sprostowania można dokonać w każdym czasie (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 1993 roku, sygn.. akt: I SA 1429/92).
Zobacz załącznik:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/1817063ECC [dostęp 2020-12-10]
Przyjęta w tym przepisie kwalifikacja wadliwości jest wyczerpująca. Wprawdzie art. 113 §1 przyznaje prawo prostowania decyzji wyłącznie temu organowi, który wydał daną decyzję, jednakże w orzecznictwie przyjęto, iż organ odwoławczy może naprawić wady i błędy postępowania oraz decyzji organu I instancji, bez potrzeby polecania ich prostowania przez organ I instancji (tak: teza druga wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 października 1992 roku, sygnatura akt III SA 1115/92).
Zobacz załącznik:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6D49274CCC [dostęp 2020-12-10]
Oczywiste omyłki
Bogate orzecznictwo sądów administracyjnych pozwala na stwierdzenie, iż sprostowanie decyzji organów publicznych jest możliwe tylko wtedy, gdy dotknięte są wadami całkowicie nieistotnymi. Powyższe oznacza, że wady te nie mogą wpływać na część merytoryczną orzeczenia. Oczywiste omyłki w rozumieniu przepisu art. 113 §1 Kpa, polegają na tym, że w decyzji wyrażono coś, co widocznie jest niezgodne z myślą wyrażoną niedwuznacznie przez organ, a zostało wypowiedziane przez przeoczenie, niewłaściwy dobór słowa (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 września 2012 r., sygnatura akt II OSK 940/11).
Zobacz załącznik:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/82EBDF24F8 [dostęp 2020-12-10]
Dodatkowo, oczywistość omyłki wynika z natury samego błędu lub z porównania treści rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, treścią wniosku, innymi dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy albo z innymi czynnikami (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 września 2009 r., II OSK 1439/08). Oczywistość danej nieprawidłowości wynika z jej natury lub z porównania wady z innymi okolicznościami, które nie budzą wątpliwości. Postanowienie o sprostowaniu decyzji prowadzić więc ma do wyeliminowania najdrobniejszych błędów, które mogą być usunięte bez wpływu na treść rozstrzygnięcia.
Zobacz załącznik:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/98DE14D17C [dostęp 2020-12-10]
Błąd pisarski
Błąd pisarski to widoczne, wbrew zamierzeniu organu administracji publicznej, niewłaściwe użycie wyrazu, widocznie mylna pisownia, widoczne, niezamierzone opuszczenie jednego lub więcej wyrazów (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 września 2009 r., II OSK 1439/08).
Zobacz załącznik:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/98DE14D17C [dostęp 2020-12-10]
Błąd rachunkowy
Błąd rachunkowy odnosi się natomiast do wykonania nieprawidłowej operacji matematycznej lub mylnych obliczeń matematycznych, a w szczególności błędne zsumowanie lub odjęcie poszczególnych pozycji (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1967 roku, sygnatura akt II CZ 48/67).
Zobacz załącznik:
II CZ 48/67 – Postanowienie Sądu Najwyższego [dostęp 2020-12-10]
Niemożność sprostowania orzeczeń
Jak zostało wskazane wyżej, sprostowanie orzeczeń możliwe jest w sytuacji, gdy wady występujące w decyzji administracyjnej lub postanowieniu nie wpływają na część merytoryczną orzeczenia lub też nie prowadzą do odmiennego ustalenia stanu faktycznego. A contrario niemożliwym jest więc sprostowanie decyzji, które prowadziłoby do ponownego, odmiennego rozstrzygnięcia sprawy. Powyższy pogląd powszechnie występuje w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jako przykład można wskazać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 maja 1988 roku, sygnatura akt III SA 1466/87, w którym to stwierdzono, że nie jest dopuszczalne sprostowanie decyzji, które prowadziłoby do ponownego rozstrzygnięcia sprawy, odmiennego od pierwotnego, a także że przedmiotem sprostowania nie mogą być mylne ustalenia faktyczne organu administracji lub mylne zastosowanie przepisu prawnego. W dalszej kolejności należy wskazać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Katowicach z dnia 22 stycznia 1997 roku, sygnatura akt SA/Ka 2714/95, zgodnie z którym tryb rektyfikacji (sprostowania) decyzji administracyjnych, ustanowiony w art. 113 §1 Kpa, przewidziany jest dla nieistotnych wadliwości i dlatego nie można z zastosowaniem tego przepisu zmienić takiego elementu, jakim jest rozstrzygnięcie. Dodatkowo niedopuszczalne jest obejmowanie instytucją sprostowania (art. 113 §1 Kpa) omyłek popełnionych przez organ administracji publicznej w określeniu okoliczności mogących rzutować na ocenę legalności decyzji kończącej konkretne postępowanie (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lutego 2001 roku, sygnatura akt IV SA 2746/98).
Zobacz załączniki:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/1D8BD784BB [dostęp 2020-12-10]
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/CCF5A5C677 [dostęp 2020-12-10]
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/D46C459F06 [dostęp 2020-12-10]
Należy także przyjąć, że nawet oczywiście błędne zastosowanie przepisu prawa nie podlega sprostowaniu, bowiem jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Gdańsku z dnia 9 czerwca 1999 roku, sygnatura akt I SA/Gd 984/97, sprostowaniu nie podlegają błędy ani omyłki co do podstawy prawnej decyzji. Dodatkowo, sprostowanie nie może powodować zmiany stanu faktycznego przedstawionego w decyzji na stan, który nie odpowiada zgromadzonemu w sprawie materiałowi dowodowemu. Nie można także uzupełniać stanu faktycznego, zmieniać wcześniejszych ustaleń i nadawać im znaczenia innego niż przed sprostowaniem (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 września 2009 roku, sygnatura akt II OSK 1439/08).
Zobacz załączniki:
I SA/Po 823/18, Odrzucenie skargi ze względu na nieuzupełnienie braku formalnego i niezastosowanie się do wezwania sądu [dostęp 2020-12-10]
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/98DE14D17C [dostęp 2020-12-10]
Należy się też zastanowić co w sytuacji kiedy występuje oczywista sprzeczność między sentencją decyzji a jej uzasadnieniem. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 19 listopada 1997 roku, sygnatura akt SA/Sz 1059/97, sprostowanie nie może prowadzić do zmiany merytorycznej decyzji. Rozbieżność między rozstrzygnięciem a uzasadnieniem decyzji należy zakwalifikować do omyłki istotnej, która nie podlega naprawieniu w trybie art. 113 §1 Kpa.
Zobacz załącznik:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/114C3B4936 [dostęp 2020-12-10]
Sprostowaniu nie mogą też podlegać błędy dotyczące jakichkolwiek kwot określonych liczbowo i zawartych w sentencji decyzji. Potwierdził to w wyroku z dnia 28 września 2016 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, sygnatura akt III SA/Wr 343/16), w którym uznał, że określenie w sentencji decyzji o nałożeniu kary pieniężnej wysokości tej kary stanowi kluczowy element samej decyzji – treść jej rozstrzygnięcia, którym organ nakłada na stronę obowiązek pieniężny podlegający egzekucji. Sprostowanie dotyczące usunięcia rozbieżności w określeniu słownie i liczbowo wysokości obowiązku pieniężnego, ustalonego w sentencji decyzji, można uznać za dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdy z uzasadnienia decyzji jednoznacznie i wprost wynika, bez konieczności dokonywania dalszych obliczeń lub zabiegów interpretacyjnych, która kwota jest prawidłowa.
Zobacz załącznik:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6F40A360E2 [dostęp 2020-12-10]
Podsumowanie
Sprostowaniu mogą podlegać tylko i wyłącznie oczywiste błędy pisarskie, rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. Klasyfikacja wadliwości wskazana w art. 113 §1 Kpa jest wyczerpująca. Organ rozpatrując, czy element decyzji może podlegać sprostowaniu, powinien przeprowadzić analizę sentencji decyzji oraz uzasadnienia i ustalić, czy poprawka nie doprowadzi do jakiejkolwiek merytorycznej zmiany decyzji. W takim bowiem przypadku postanowienie o sprostowaniu byłoby wydane z przekroczeniem granic sprostowania decyzji i mogłoby podlegać stwierdzeniu nieważności. Należy dokonać analizy dokumentów, by wyeliminować wszelkie błędy i omyłki pisarskie. Jeśli nie jesteśmy pewni jak przeprowadzić taki proces warto skorzystać z usług Radcy lub kancelarii.
[1] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 256)
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000256 [dostęp 2020-12-10]
