EDIT 5 stycznia 2023: Dotyczy zmiany okresu w jakim organ może wnieść sprzeciw.

W pierwszej części z cyklu poświęconego usuwaniu drzew i krzewów z nieruchomości przedstawione zostały zagadnienia związane z samym zgłoszeniem i uzyskaniem decyzji administracyjnej. W tej części przedstawione zostaną kolejne zagadnienia związane z tym zagadnieniem.

Wniesienie sprzeciwu przez organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia i co dalej?

EDIT 5 stycznia 2023: Dotyczy zmiany okresu w jakim organ może wnieść sprzeciw.

Za sprawą projektu ustawy o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych [12], na styczeń 2023 roku planowana jest zmiana okresu w jakim organ może wnieść sprzeciw z 14 dni na 7 dni.

Po dokonaniu oględzin organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia w terminie 14 dni od dnia oględzin może, w drodze decyzji administracyjnej, wnieść sprzeciw. Czas na wniesienie sprzeciwu przez właściwy organ jest więc ściśle określony i usunięcie drzewa może nastąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu w tym terminie.

Regulacja zawarta w art. 83f ust. 11 [1] ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55) (zwana dalej u.o.p.) [2] wskazuje, że za dzień wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji administracyjnej w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe albo w przypadku, o którym mowa w art. 39¹ k.p.a., dzień wprowadzenia do systemu teleinformatycznego. Do dnia 31 grudnia 2025 r. operatorem wyznaczonym jest spółka Poczta Polska S.A.

Ustawodawca przewidział dwa rodzaje sprzeciwu wobec zamiaru usunięcia drzewa – fakultatywny i obligatoryjny.

Organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia może wnieść sprzeciw fakultatywny w przypadku:

1) lokalizacji drzewa:
a) na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków,
b) na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na zieleń lub chronionym innymi zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
c) na terenach objętych takimi formami ochrony przyrody, jak: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000;

2) spełnienia przez drzewo kryteriów, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 3 u.o.p. [3], a więc m.in. w oparciu o wiek drzewa.

Jeśli chodzi o wiek drzewa, który należy odnieść do regulacji zawartych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, należy podkreślić, że najprostsza metoda określenia wieku drzewa opiera się na obwodzie pnia. Chcąc ustalić wiek drzewa należy zmierzyć obwód jego pnia na wysokości 130 cm od powierzchni gruntu. Otrzymany obwód drzewa należy podstawić do wzoru:

wiek drzewa w latach = obwód w cm x 0,4

Można też posłużyć się tabelą wiekową drzew Longina Majdeckiego [4] i matematycznym wzorem na obwód okręgu. Obwód sosny zwyczajnej w wieku 20 lat, o średnicy 12 cm na wysokości 130 cm, wynosi w zaokrągleniu 38 cm (3,14 x 12 cm = 37,68 cm).

Aktem wykonawczym w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomnik przyrody jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r. (Dz.U. poz. 2300) [5]. Tymi kryteriami są:
a) obwód pnia nie mniejszy niż minimalny obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew, określony w załączniku do rozporządzenia, lub
b) wyróżnianie się wśród innych drzew tego samego rodzaju lub gatunku w skali kraju, województwa lub gminy, ze względu na obwód pnia, wysokość, szerokość korony, wiek, występowanie w skupiskach, w tym w alejach lub szpalerach, pokrój lub inne cechy morfologiczne, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe.

Jeśli drzewo na wysokości 130 cm posiada kilka pni – za obwód pnia drzewa przyjmuje się sumę obwodu pnia o największym obwodzie oraz połowy obwodów pozostałych pni.

Kryterium uznawania krzewów za pomniki przyrody jest wyróżnianie się wśród innych krzewów tego samego rodzaju lub gatunku w skali kraju, województwa lub gminy, ze względu na wysokość, szerokość, wiek, występowanie w skupiskach, pokrój lub inne cechy morfologiczne, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe.

Organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia wnosi sprzeciw obligatoryjny:

1) jeżeli zgłoszenie dotyczy usunięcia drzewa objętego obowiązkiem uzyskania zezwolenia na usunięcie;
2) w przypadku nieuzupełnienia zgłoszenia zgodnie z wydanym postanowieniem.

Oznacza to, że jeśli zgłoszenie jest obarczone brakiem formalnym jego nieusunięcie nie jest zagrożone pozostawieniem bez rozpoznania tego zgłoszenia. Konsekwencją nieuzupełnienia braków, w tym braków formalnych, zgłoszenia jest wniesienie przez właściwy organ sprzeciwu w drodze decyzji administracyjnej. Nie ma zastosowania regulacja zawarta w art. 64 § 2 [6], ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021  poz. 735) (dalej zwany k.p.a.)  [7], który przewiduje, że w razie nieusunięcia braków organ pozostawia podanie bez rozpoznania.

Wniesienie sprzeciwu obligatoryjnego nie zamyka wnioskodawcy – zgłaszającemu możliwości usunięcia drzewa (drzew). Wskazuje jedynie, że usunięcie to nie może nastąpić w uproszczonym, zgłoszeniowym trybie, a w trybie zwykłym – uzyskania zezwolenia na usunięcie drzewa (drzew).

Należy przyjąć, że zasadą jest, że sprzeciw może być wniesiony dopiero po przeprowadzeniu oględzin, ponieważ to właśnie data oględzin otwiera bieg terminu do jego wniesienia. Wyjątek stanowi druga z przesłanek obligatoryjnego sprzeciwu, czyli nieuzupełnienie zgłoszenia po wydaniu odpowiedniego postanowienia. Wydaje się, że w takiej sytuacji organ może wnieść sprzeciw bez przeprowadzenia oględzin.

Milczące załatwienie sprawy

Regulacje kodeksu postępowania administracyjnego zawarte w art. 122a-122h [8] dotyczące milczącego załatwienia sprawy, stanowią regulacje ogólne, natomiast przepisy szczególne, na przykład ustawa o ochronie przyrody ma zastosowanie do danej sprawy, z tym, że w sytuacjach czy kwestiach nieuregulowanych w przepisach specjalnych, należy stosować odpowiednie przepisy k.p.a. zgodnie z zasadą lex specialis derogat legi generali.

Sprawa może być załatwiona milcząco, jeżeli przepis szczególny tak stanowi.

Sprawę uznaje się załatwioną milcząco w sposób w całości uwzględniający żądanie strony, jeżeli w terminie miesiąca od dnia doręczenia żądania strony właściwemu organowi administracji publicznej albo innym terminie określonym w przepisie szczególnym organ ten nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (milcząca zgoda).

Do spraw załatwionych milcząco nie stosuje się przepisów art. 10 [9] i art. 79a k.p.a. [10], a więc przepisów mówiących o zapewnieniu stronom czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwieniu im wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

K.p.a. wskazuje dzień wniesienia sprzeciwu. Jest to dzień:

• nadania sprzeciwu za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, albo
• doręczenia za pokwitowaniem sprzeciwu przez pracowników organu administracji publicznej lub inne upoważnione osoby, albo
• wprowadzenia sprzeciwu do systemu teleinformatycznego w przypadku, o którym mowa w art. 39¹ albo art. 39²p.a. [11]

Milczące załatwienie sprawy następuje w dniu następującym po dniu, w którym upływa termin przewidziany do wniesienia sprzeciwu. W przypadku, gdy organ przed upływem terminu do załatwienia sprawy zawiadomi stronę o braku sprzeciwu, milczące załatwienie sprawy następuje w dniu doręczenia tego zawiadomienia.

Dalsze regulacje zawarte w k.p.a. to regulacje dotyczące braków formalnych. W tym przypadku k.p.a. odwołuje się do art. 64 § 2 [6], natomiast tak jak wskazane zostało we wcześniejszej części artykułu, braki formalne na gruncie ustawy o ochronie przyrody i instytucji zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa są usuwane na podstawie postanowienia pod rygorem wniesienie sprzeciwu, jeżeli w terminie 7 dni te braki nie zostaną uzupełnione.

Regulacja k.p.a., która budzi kontrowersje to odwieczne pytanie czy w przypadku wniesienia odwołania od sprzeciwu, organ odwoławczy może uchylić decyzje o sprzeciwie uchylić do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Na gruncie ustawy prawo budowlane pojawiają się dwie koncepcje. Pierwsza wskazuje, że organ odwoławczy nie może wydać takiej decyzji, druga natomiast wskazuje, że można uchylać decyzje o sprzeciwie do ponownego rozpatrzenia z tym, że termin do ponownego rozpatrzenia biegnie niejako ponownie organowi pierwszej instancji od dnia doręczenia tej decyzji uchylającej do ponownego rozpatrzenia razem z aktami sprawy.

Regulacje k.p.a. w odróżnieniu od regulacji zawartych w u.o.p., wskazuje, że w przypadku żądania zgłaszającego o wydanie zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy, takie żądanie rozpatruje się w drodze postanowienia. W drodze postanowienia wójt, burmistrz, prezydent miasta powinien wydać zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy dotyczącym zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa albo o odmowie wydania takiego zaświadczenia. Na to postanowienie przysługuje prawo złożenia zażalenia.

Warto wiedzieć, że organ z urzędu może przed upływem 14-dniowego terminu na wniesienie sprzeciwu, wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu wobec zgłoszenia. Wydanie zaświadczenia wyłącza możliwość wniesienia sprzeciwu oraz uprawnia do wycięcia drzewa.

Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy zawiera:

• oznaczenie organu administracji publicznej i strony lub stron postępowania;
• datę wydania zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy;
• powołanie podstawy prawnej;
• treść rozstrzygnięcia sprawy załatwionej milcząco;
• datę milczącego załatwienia sprawy;
• pouczenie o możliwości wniesienia zażalenia;
• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania zaświadczenia, a jeżeli zaświadczenie zostało wydane w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny.

W zakresie nieuregulowanym do zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy stosuje się przepisy działu VII k.p.a. o wydawaniu zaświadczeń.

Ważna regulacja, która ma zastosowanie również do instytucji zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa zawarta w k.p.a. dotyczy tego, że w aktach sprawy zamieszcza się adnotację o milczącym załatwieniu sprawy, wskazując treść rozstrzygnięcia oraz jego podstawę prawną.

Odnosząc się do tego, co zostało przyjęte na gruncie prawa budowlanego warto pamiętać o tym, żeby nie pozostawiać takiego zgłoszenia, które zostało milcząco przyjęte, bez jakiejkolwiek adnotacji. Taka adnotacja musi się znaleźć na zgłoszeniu, musi wskazywać na treść rozstrzygnięcia oraz podawać podstawę prawną i brak podstaw do wniesienia sprzeciwu obligatoryjnego. Taka adnotacja musi być podpisana przez osobę upoważnioną do rozpatrywania spraw dotyczących milczącego załatwienia sprawy czy zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa, dlatego, że w stosunku do takich spraw zgłoszeniowych zastosowanie mają regulacje k.p.a dotyczące przede wszystkim wznowienia postępowania i co istotniejsze, stwierdzenia nieważności. K.p.a. wskazuje, że skutek wydania decyzji ostatecznej powstał w terminie 14 dni od dnia upływu terminu na wniesienie sprzeciwu przez organ. Zatem w przypadku, gdy organ milcząco przyjmie dokonanie zgłoszenia przez zgłaszającego dotyczące zamiaru usunięcia drzewa, to również do takiego milczącego załatwienia sprawy, mimo że faktycznie nie mamy decyzji administracyjnej, to przyjmujemy fikcję wydania decyzji ostatecznej i do takiego przyjęcia zgłoszenia mamy już odpowiednie zastosowanie regulacji k.p.a. dotyczące wznowienia i stwierdzenia nieważności (przepisy rozdziałów 12 i 13 k.p.a.), dlatego to milczące przyjęcie zgłoszenia powinno być opatrzone adnotacją i podpisem osoby upoważnionej do załatwiania takich spraw w danym urzędzie, z upoważnienia wójta, burmistrza czy prezydenta miasta.

[1] Art. 83f ust. 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55) brzmi:
Za dzień wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji administracyjnej w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188 oraz z 2019 r. poz. 1051, 1495 i 2005) albo w przypadku, o którym mowa w art. 391 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, dzień wprowadzenia do systemu teleinformatycznego.

[2] Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55) http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000055/U/D20200055Lj.pdf  [dostęp: 2021-10-26]

[3] Art. 40 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55) brzmi:
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, kryteria uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody, kierując się potrzebą ochrony drzew i krzewów ze względu na ich wielkość, wiek, pokrój i znaczenie historyczne, a odnośnie tworów przyrody nieożywionej – ze względu na ich znaczenie naukowe, estetyczne i krajobrazowe.

[4] Tabela wiekowa drzew Longina Majdeckiego
http://old.jeziora.com.pl/pliki/tabela_wiekowa_drzew.pdf [dostęp: 2021-10-26]

[5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody (Dz.U. poz. 2300)
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170002300/O/D20172300.pdf [dostęp: 2021-10-26]

[6]  Art. 64 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021  poz. 735) brzmi:
Jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.

[7] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 poz. 735)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19600300168/U/D19600168Lj.pdf  [dostęp: 2021-10-26]

[8] Art. 122a-122h ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 poz. 735) brzmi:
Art. 122a. §1. Sprawa może być załatwiona milcząco, jeżeli przepis szczególny tak stanowi.
§2. Sprawę uznaje się za załatwioną milcząco w sposób w całości uwzględniający żądanie strony, jeżeli w terminie miesiąca od dnia doręczenia żądania strony właściwemu organowi administracji publicznej albo innym terminie określonym w przepisie szczególnym organ ten:
1) nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie (milczące zakończenie postępowania) albo
2) nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (milcząca zgoda).

Art. 122b. Za dzień wydania decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, o której mowa w art. 122a § 2 pkt 1, albo wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 122a § 2 pkt 2, uznaje się dzień:
1) nadania sprzeciwu, decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe albo
2) doręczenia za pokwitowaniem sprzeciwu, decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przez pracowników organu administracji publicznej lub inne upoważnione osoby, albo
3) wprowadzenia sprzeciwu, decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie do systemu teleinformatycznego w przypadku, o którym mowa w art. 39¹

Art. 122c. § 1. Milczące załatwienie sprawy następuje w dniu następującym po dniu, w którym upływa termin przewidziany do wydania decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie albo wniesienia sprzeciwu. W przypadku gdy organ przed upływem terminu do załatwienia sprawy zawiadomi stronę o braku sprzeciwu, milczące załatwienie sprawy następuje w dniu doręczenia tego zawiadomienia.
§ 2. Jeżeli podanie nie spełnia wymagań wskazanych w przepisach lub jest konieczne doprecyzowanie treści żądania, stosuje się przepis art. 64. Termin, o którym mowa w art. 122a § 2, biegnie od dnia uzupełnienia braków lub doprecyzowania treści żądania.
§ 3. Jeżeli w sprawie, która może być załatwiona milcząco, organ odwoławczy wydał decyzję na podstawie art. 138 § 2, termin, o którym mowa w art. 122a § 2, biegnie od dnia doręczenia organowi pierwszej instancji akt sprawy wraz z tą decyzją.

Art. 122d. § 1. Do spraw załatwianych milcząco nie stosuje się przepisów art. 10 i art. 79a. § 2. Zawieszenie postępowania administracyjnego wstrzymuje bieg terminu, o którym mowa w art. 122a § 2.

Art. 122e. W aktach sprawy zamieszcza się adnotację o milczącym załatwieniu sprawy, wskazując treść rozstrzygnięcia oraz jego podstawę prawną.

Art. 122f. § 1. Na wniosek strony organ administracji publicznej, w drodze postanowienia, wydaje zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy albo odmawia wydania takiego zaświadczenia.
§ 2. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, przysługuje zażalenie.
§ 3. Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy zawiera:
1) oznaczenie organu administracji publicznej i strony lub stron postępowania;
2) datę wydania zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy;
3) powołanie podstawy prawnej;
4) treść rozstrzygnięcia sprawy załatwionej milcząco;
5) datę milczącego załatwienia sprawy;
6) pouczenie o możliwości wniesienia zażalenia;
7) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania zaświadczenia.
§ 4. Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy doręcza się wszystkim stronom w sprawie załatwionej milcząco.
§ 5. W zakresie nieuregulowanym w § 1–4 do zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy stosuje się przepisy działu VII.

Art. 122g. Do spraw załatwionych milcząco przepisy rozdziałów 12 i 13 w dziale II stosuje się odpowiednio. Przyjmuje się, że skutek wydania decyzji ostatecznej powstał w terminie czternastu dni od dnia upływu terminu, o którym mowa w art. 122c § 1.

Art. 122h. § 1. W sprawach załatwianych milcząco organ administracji publicznej udostępnia informacje, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2016/679, w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej, na swojej stronie internetowej oraz w widocznym miejscu w swojej siedzibie.
§ 2. Przekazanie informacji, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2016/679, w sposób określony w § 1, nie zwalnia organu administracji publicznej z obowiązku ich przekazania przy pierwszej czynności skierowanej do strony.

[9] Art. 10 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 poz. 735) brzmi:
§ 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
§ 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.
§ 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstąpienia od zasady określonej w § 1.

[10] Art. 79a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 poz. 735) brzmi:
§ 1. W postępowaniu wszczętym na żądanie strony, informując o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, organ administracji publicznej jest obowiązany do wskazania przesłanek zależnych od strony, które nie zostały na dzień wysłania informacji spełnione lub wykazane, co może skutkować wydaniem decyzji niezgodnej z żądaniem strony. Przepisy art. 10 § 2 i 3 stosuje się.
§ 2. W terminie wyznaczonym na wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, strona może przedłożyć dodatkowe dowody celem wykazania spełnienia przesłanek, o których mowa w § 1.

[11] Art. 39¹ albo art. 39² k.p.a. ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 poz. 735) brzmi:
Art. 39¹ W przypadku doręczenia w sposób, o którym mowa w art. 39 § 1, pisma doręcza się stronie lub innemu uczestnikowi postępowania na:
1) adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych, o której mowa w art. 25 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, zwanej dalej „bazą adresów elektronicznych”, a w przypadku pełnomocnika – na adres do doręczeń elektronicznych wskazany w podaniu, albo
2) adres do doręczeń elektronicznych powiązany z kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego, za pomocą, której wniesiono podanie, jeżeli adres do doręczeń elektronicznych strony lub innego uczestnika postępowania nie został wpisany do bazy adresów elektronicznych.

[12] Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2628  [dostęp: 2023-01-05]