Odpowiedzialność karna i karno-administracyjna w ochronie środowiska

Odpowiedzialność karna i karno-administracyjna w ochronie środowiska Przemysł i Środowisko

Loading

Zagadnienia odpowiedzialności karnej i karno-administracyjnej regulowane są w kilku aktach prawnych.

W materiale przedstawione zostaną wykroczenia z zakresu ochrony środowiska znajdujące się w Kodeksie karnym, Kodeksie wykroczeń, ustawie Prawo ochrony środowiska, ustawie o odpadach, ustawie Prawo wodne oraz ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Zawarte w nich naruszenia niosą za sobą różne konsekwencje, począwszy od najłagodniejszej kary nagany, kończąc na kilkuletnich okresach pozbawienia wolności.

Kodeks karny

Pierwszym aktem prawnym jest ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444) [1], w której zapisy rozdziału XXII
– Przestępstwa przeciwko środowisku, zawierają czyny podlegające karze. Kodeks karny wśród przestępstw przeciwko środowisku wyróżnia:

  • Powodowanie zniszczeń w przyrodzie – art.  181;
  • Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach – art.  182;
  • Nieodpowiednie postępowanie z odpadami – art.  183;
  • Nieodpowiednie postępowanie z materiałem promieniotwórczym – art.  184;
  • Kwalifikowane typy przestępstw – art.  185;
  • Brak dbałości o urządzenia ochronne – art.  186;
  • Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub obiektów – art.  187;
  • Działalność zagrażająca środowisku – art.  188;

Przestępstwom przeciwko środowisku zamieszczonym w kodeksie karnym poświęcony jest osobny artykuł – zapraszamy do lektury wpisu „Przestępstwa przeciwko środowisku” .

Kodeks wykroczeń

W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2019 r. poz. 821) [2] znajdują się dwa przepisy, które odnoszą się bezpośrednio do środowiska. Pierwszy z nich stanowi wymiar kary za zaśmiecanie miejsc publicznych. Jest nim art. 145 rozdziału XVII – Wykroczenia przeciwko urządzeniom użytku publicznego i brzmi on “Kto zanieczyszcza lub zaśmieca miejsca dostępne dla publiczności, a w szczególności drogę, ulicę, plac, ogród, trawnik lub zieleniec, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany”. Nieprzestrzeganie tego przepisu wpływa na obniżenie jakości gleby oraz walorów estetycznych otoczenia.

Drugim przepisem odnoszącym się do niewłaściwego postępowania z odpadami w ramach Kodeksu wykroczeń jest art. 162, zawarty w rozdziale XIX
– Szkodnictwo leśne, polne i ogrodowe. Przepisy zawarte w nim brzmią “§1 Kto w lasach zanieczyszcza glebę lub wodę albo wyrzuca do lasu kamienie, śmieci, złom, padlinę lub inne nieczystości, albo w inny sposób zaśmieca las, podlega karze grzywny albo karze nagany.” oraz “§2 Jeżeli czyn sprawcy polega na zakopywaniu, zatapianiu, odprowadzaniu do gruntu w lasach lub w inny sposób składowaniu w lesie odpadów, sprawca podlega karze aresztu albo grzywny”. W obu przepisach mowa o obniżeniu jakości powierzchni ziemi. W przypadku §1 zawartego w art. 162, możliwe jest dodatkowe orzeczenie nawiązki. W momencie spełnienia §2, orzeka się nawiązkę do wysokości równej kosztom rekultywacji gleby, oczyszczenia wody, wydobycia, wykopania, usunięcia z lasu, a także zniszczenia lub neutralizacji odpadów.

Prawo Ochrony Środowiska – środki finansowo-prawne

Obszernym spisem karalnych czynów jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) [3]. Ustawodawca w art. 272 [4] pkt. 2 ustawy Prawo Ochrony Środowiska wskazuje, że administracyjna kara pieniężna stanowi środek finansowo – prawny ochrony środowiska. Według art. 298 “Administracyjne kary pieniężne wymierza, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska za:

  • przekroczenie określonych w pozwoleniach, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 1 i 2, ilości lub rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza;
  • naruszenie warunków decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów albo decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów, wymaganych przepisami ustawy o odpadach, co do rodzaju i sposobów składowania lub magazynowania odpadów;
  • przekroczenie, określonych w decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu lub pozwoleniu, o którym mowa w art. 181 ust. 1 pkt 1, poziomów hałasu.”

Procedura nakładania administracyjnej kary pieniężnej jest różna w zależności od tego na podstawie jakich dowodów kara zostanie nałożona. Kara pieniężna może zostać nałożona na podstawie kontroli i pomiarów przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ) lub na podstawie automonitoringu. Decyzja ustalająca wymiar kary biegnącej w skali doby lub godziny, zawiera:

  • wielkość naruszenia;
  • wymiar kary;
  • termin rozpoczęcia naliczania.

Decyzja o wymierzeniu kary w zakresie automonitoringu wydawana jest w okresie roku kalendarzowego, natomiast w odniesieniu do kary wymierzonej na podstawie ustaleń WIOŚ do ustania przekroczenia lub do 31 grudnia.

Podstawa nakładania administracyjnych kar pieniężnych Przemysł i Środowisko

W przypadku automonitoringu, w chwili zakwestionowania automonitoringu przez WIOŚ, podstawą nałożenia kary muszą być ustalenia organu.
Jeśli przewidywana kara wynosi mniej niż 800 zł, wówczas WIOŚ nie wszczyna postępowania. Kary pieniężne za naruszenia, wyznaczane są na podstawie art. 309 [5] i art. 311 [6] ustawy Prawo Ochrony Środowiska.

Prawo Ochrony Środowiska – odpowiedzialność w ochronie środowiska

Dział II – odpowiedzialność karna rozdziału VI – odpowiedzialność karna w ochronie środowiska, zawiera aż 39 artykułów czynów opisujących wykroczenia. Zapisy art. 361 [7] ustawy, podkreślają, że wykroczenia te są rozstrzygane zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Wykroczenia można podzielić na kilka grup:

  1. Naruszenia związane z wymogami dotyczącymi realizacji zakończenia inwestycji – przykładem tego typu naruszenia może być art. 331 “Kto, będąc obowiązany na podstawie art. 76 ust. 4, nie informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o planowanym terminie oddania do użytkowania obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji lub o terminie zakończenia rozruchu instalacji, podlega karze grzywny”. Wykroczenie występuje jedynie gdy inwestycja, obiekt budowlany, instalacja były realizowane jako przedsięwzięcia mogące znacząco zawsze i potencjalnie oddziaływać na środowisko.
  2. Naruszenia związane z ograniczeniami i wymogami związanymi ze złym stanem powietrza – warto zwrócić uwagę na art. 333 “Kto, będąc obowiązany decyzją wydaną na podstawie art. 95 do prowadzenia pomiarów poziomów substancji w powietrzu, nie spełnia tego obowiązku lub nie przechowuje wyników pomiarów w wymaganym okresie, podlega karze grzywny”. Norma dotyczy zakładów, w których eksploatowana jest instalacja kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, na obszarze, na którym istnieje przekroczenie dopuszczalnego poziomu substancji w powietrzu.
  3. Naruszenia związane z jakością gleb, zanieczyszczeniami historycznymi i remediacją – łatwym do popełnienia jest wykroczenie, o którym mowa w art. 336 POŚ związane z „Kto, wbrew art. 101r, używa do prac ziemnych glebę lub ziemię, jeżeli przekroczona w nich jest dopuszczalna zawartość substancji powodującej ryzyko, podlega karze grzywny”. W tym miejscu warto przytoczyć Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września
    2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. poz. 1395) [8] w którym określono dopuszczalne zawartości substancji powodujących ryzyko z podziałem na grupy i podgrupy gruntów. W przypadku wykorzystania ziemi z terenów przemysłowych na terenach zabudowy mieszkaniowej do prac ziemnych, należy mieć na uwadze, że bardzo prawdopodobne jest wystąpienie wykroczeń.
  4. Naruszenia związane z oddziaływaniem fizycznym, które stanowi hałas i pola elektromagnetyczne – przepisem odnoszącym się do tego typu naruszeń jest art. 337a “Kto narusza warunki decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu, podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności albo karze grzywny”. W przypadku popełnienia wskazanego czynu, przysługuje nałożenie także administracyjnej kary pieniężnej przy jednoczesnym popełnieniu wykroczenia.
  5. Naruszenia związane z brakiem pomiarów pól elektromagnetycznych, brakiem lub nieprzekazywaniem do odpowiednich organów wyników pomiarów, naruszeniem standardów i niezgłoszenie instalacji – zgodnie z zapisami art. 339 [9], karą grzywny zagrożone jest między innymi niedotrzymanie standardów emisyjnych w sytuacji braku wymogu uzyskania pozwolenia.
  6. Naruszenia związane z używaniem i wprowadzaniem substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska – przykładem tego typu naruszenia może być art. 344 “Kto narusza zakaz wprowadzania do obrotu lub ponownego wykorzystania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska określony w art. 160 ust. 1, podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności, albo grzywny”. Warto zwrócić uwagę na fakt, że większość wykroczeń przedstawionych w ustawie zagrożonych jest jedynie karą grzywny. Inaczej jest w tym i kilku innych przypadkach, gdzie kara jest surowsza. Zgodnie z Kodeksem wykroczeń kara aresztu trwa od 5 do 30 dni, kara ograniczenia wolności 1 miesiąc, natomiast karę grzywny można nałożyć w wysokości od 20 zł do 5 tys. zł. Przepisy szczególne mogą nakładać karę grzywny w innej wysokości.
  7. Naruszenia związane z brakiem pomiarów, nieprzedłożeniem ich do organu lub eksploatacją instalacji bez wymaganego zezwolenia – przykładem wykroczenia może być art. 351 “ 1. Kto eksploatuje instalację bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków, podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności, albo grzywny. 2. Tej samej karze podlega ten, kto eksploatuje instalację bez wniesienia wymaganego zabezpieczenia, o którym mowa w art. 187”.
  8. Naruszenia związane z systemem EMAS – przykładem wykroczenia może być art. 351a “Kto ujawnia informacje uzyskane w związku z wykonywaniem czynności weryfikatora środowiskowego, podlega karze aresztu albo karze grzywny”. Warto jednak zaznaczyć, że podmiotowi przysługuje dostęp do informacji o środowisku, z którego niektóre dane można uzyskać na przykład w ramach audytów recyklerów.
  9. Naruszenia związane z zakładami, w których w ramach prowadzenia działalności może dojść do poważnych awarii przemysłowych – w tej kwestii istotne są zapisy art. 355 [10], który głosi, że za uruchomienie zakładu lub jego części oraz dokonanie zmiany bez pozytywnego zaopiniowania przez organy Państwowej Straży Pożarnej grozi kara aresztu, ograniczenia wolności lub kara grzywny.
  10. Naruszenia związane z niewykonaniem decyzji administracyjnej nakładanej w ramach przepisów o odpowiedzialności administracyjnej – przykładem tego typu wykroczenia jest art. 360 [11], który mówi o karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny dla osoby, która nie wykonuje decyzji między innymi o wstrzymaniu działalności czy zakazie produkcji.

Ustawa o odpadach – przepisy karne

Aktualnie, najbardziej surowym aktem prawnym wydaje się być ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797) [12]. Posiada ona dział X – Przepisy karne i administracyjne kary pieniężne, który składa się z rozdziału 1 – przepisy karne oraz 2 – administracyjne kary pieniężne. Wykroczenia zawarte w pierwszym rozdziale można podzielić na kilka grup:

  1. Naruszenia zasad gospodarowania odpadami – przykładem tego typu naruszeń może być art. 171 “Kto prowadzi gospodarkę odpadami niezgodnie z nakazem określonym w art. 16 podlega karze aresztu albo grzywny”. Oznacza to prowadzenie gospodarki w sposób zapewniający ochronę organizmom żywym, chroniący tereny wiejskie, tereny o szczególnym znaczeniu kulturowym lub przyrodniczym oraz w sposób niepowodujący uciążliwych hałasów i zapachów.
  2. Naruszenia związane z utworzeniem systemu BDO – znajdują one odzwierciedlenie między innymi w art. 178 “Kto gospodaruje odpadami niezgodnie z informacjami zgłoszonymi do rejestru, o których mowa w art. 52 podlega karze aresztu albo grzywny”. Takiego wykroczenia można dokonać na przykład poprzez brak wypełnienia wszystkich tabel sprawozdania BDO, nieodpowiednie oznaczenie podmiotu.
  3. Naruszenia związane z niewłaściwym prowadzeniem ewidencji i sprawozdawczości – wykroczeniem z tej grupy jest między innymi art. 180 [13], który mówi o karze za na przykład prowadzenie ewidencji w nieterminowy lub niezgodny ze stanem rzeczywistym sposób lub braku potwierdzenia wygenerowanego z BDO. Te i inne wykroczenia podlegają karze grzywny.
  4. Naruszenia związane z gospodarowaniem określonymi typami odpadów – art. 181 należący do tej grupy ustala, że “Kto wbrew przepisom art. 85 i art. 88, PCB: 1) poddaje odzyskowi lub 2) spala na statkach podlega karze aresztu albo grzywny”.
  5. Naruszenia związane z niewłaściwym postępowaniami z odpadami komunalnymi i osadami ściekowymi – przykładem może być art. 185 [14] związany z przekazywaniem komunalnych osadów ściekowych przez nie-wytwórcę władającemu powierzchnią ziemi do stosowania. Należy pamiętać, że komunalne osady ściekowe nie podlegają zbieraniu, zatem muszą zostać przekazane do zagospodarowania.
  6. Naruszenia związane z niewłaściwym gospodarowaniem odpadami na składowiskach – tego typu naruszeń dotyczy art. 189 [15]. Wymienia on wiele wykroczeń, które mogą być popełnione przez zarządzającego składowiskiem odpadów na przykład poprzez brak sporządzenia podstawowych charakterystyk odpadów, nieprowadzenie monitoringu składowiska czy braku ustalenia masy przyjmowanych odpadów.
  7. Naruszenia związane są z działalnością spalarni odpadów – przykładem takiego naruszenia może być art. 191 “Kto, wbrew przepisowi art. 155, termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów podlega karze aresztu albo grzywny”.

Ustawa o odpadach – administracyjne kary pieniężne

W sprawach dotyczących administracyjnych kar pieniężnych, wymierzona kara przedawnia się po ukończeniu danego roku kalendarzowego. Organem, któremu przysługują uprawnienia podatkowe w dochodzeniu należności oraz wymierzającym karę pieniężną jest WIOŚ, właściwy ze względu na miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami. Według art. 197 “Wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza naruszenie w szczególności na podstawie:

1) kontroli, w tym dokonanych w ich trakcie pomiarów lub za pomocą innych środków;

2) pomiarów i badań prowadzonych przez podmiot obowiązany do takich pomiarów i badań;

3) zawiadomienia dokonanego odpowiednio przez marszałka województwa, regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub ministra właściwego do spraw klimatu.

Oznacza to, że WIOŚ otrzymuje zawiadomienie na podstawie, którego stwierdza naruszenie, bez konieczności przeprowadzenia czynności ustalających. Organ wymierza administracyjną karę pieniężną oraz wydaje decyzję, w której określa rodzaj naruszenia, dzień jego stwierdzenia i wysokość kary.

Wszystkie czyny, za jakie wymierza się kary pieniężne opisane są w art. 194 ust. 1 [16]. Dotyczą one między innymi zmiany klasyfikacji odpadów poprzez obniżanie stężenia substancji niebezpiecznych, mieszania odpadów, nieodpowiedniego transportu i magazynowania odpadów, zbierania odpadów wbrew zakazom, zrzutów olejów, termicznego przekształcania niesegregowanych odpadów komunalnych.

Za wszystkie naruszenia umieszczone w art. 194 ust. 1, WIOŚ może nałożyć karę w wysokości nie mniejszej niż 5 000 zł i nie przekraczającej
1 000 000 zł
. Administracyjnej kary pieniężnej nie nakłada się w przypadku, gdy za naruszenie może być ustalona opłata podwyższona. Administracyjna kara pieniężna w wysokości nie mniejszej niż 10 000 zł i nie większej od 1 000 000 zł, może zostać nałożona w ramach zbierania odpadów lub przetwarzania odpadów bez wymaganego zezwolenia. Wyliczana jest ona w sposób określony w załączniku nr 6 do ustawy. Przedstawiony tam sposób wylicza karę na podstawie ilości i właściwości odpadów. Gdy nie można przeprowadzić takich obliczeń, uwzględnia się rodzaj naruszenia, jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia, rozmiary prowadzonej działalności oraz skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia. Gdy odpady zbierane są niezgodnie z posiadanym zezwoleniem, kara wynosi od 1 000 zł do 1 000 000 zł. Kwotę wylicza się uwzględniając w szczególności ilość i właściwości odpadów, możliwość wystąpienia zagrożeń dla ludzi lub środowiska oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy.

Warto pamiętać, że gdy kara pieniężna nadawana jest po raz drugi, wymierzana jest w wysokości dwukrotności kwoty określonej oraz, że w czasie jednej kontroli WIOŚ może dopatrzeć się kilku naruszeń.

Prawo wodne

W ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) [17], zagadnienia związane z odpowiedzialnością karną znajdują się w rozdziale XII – Przepisy karne. W rozdziale znajduje się sześć artykułów przedstawiających czynności podlegające karze:

  • art. 473 – wykroczenie zawarte w tej części dokumentu polega na uniemożliwianiu lub utrudnianiu korzystania z wody do zwalczania awarii, klęsk żywiołowych, pożarów lub innych zagrożeń. Taki czyn karany jest grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do roku. Kara zwiększana jest do 5 lat pozbawienia wolności oraz obowiązku opłaty grzywny, jeśli na skutek wykroczenia wystąpiła szkoda na mieniu, uszczerbek na zdrowiu lub śmierć [18];
  • art. 474 – według artykułu wykroczeniem jest wykonywanie w otoczeniu urządzeń wodnych lub pomiarowych robót lub czynności im zagrażających. Za tego typu naruszenie podmiot karany jest grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do roku. Jeśli w trakcie niedozwolonych czynności urządzenie zostanie znacznie uszkodzone, wymiarem kary jest grzywna oraz pozbawienie wolności do 2 lat [19];
  • art. 475 – czynem karalnym, który został podany w tym artykule jest niszczenie oraz uszkadzanie brzegów śródlądowych wód powierzchniowych, wód morskich, w tym budowli czy murów tworzących brzeg oraz powierzchni pokrytych wodami. Niezastosowanie się do tych przepisów karane jest grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do roku [20].

Orzekanie w sprawach wykroczeń opisanych w poniższych artykułach ustawy Prawo wodne, następuje na zasadach i w trybie przepisów ustawy Kodeks postępowania w sprawach wykroczenia [21]:

  • art. 476 – według artykułu kara aresztu, pozbawienia wolności lub grzywny, nadawana jest jednostkom, które między innymi nie wykonują obowiązków określonych w decyzji stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego, a także bez wymaganej zgody wodnoprawnej albo z przekroczeniem warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym korzystają z wód lub wykonują urządzenia wodne albo inne czynności wymagające pozwolenia wodnoprawnego [22];
  • art. 477 – artykuł uwzględnia między innymi takie wykroczenia jak niewykonywanie badania jakości wody w miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli, utrudnianie przepływu wody w związku z wykonywaniem lub utrzymywaniem urządzeń wodnych, nieprowadzenie kontroli wewnętrznej czy niezapewnianie dostępu do wody w sposób umożliwiający powszechne korzystanie z wód. Te i inne naruszenia karane są grzywną [23];
  • art. 478 – grzywną karane są także jednostki, które na przykład wprowadzają ścieki do wód lub do ziemi, bez upoważnienia przemieszczają urządzenia pomiarowe służb państwowych lub zmieniają kierunek i natężenie odpływu znajdujących się na ich gruncie wód opadowych lub roztopowych [24].

Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym

Ostatnim omawianym aktem prawnym jest ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1893) [25]. Odpowiedzialności karnej i karno-administracyjnej poświęcony jest rozdział 14 – Administracyjne kary pieniężne i przepisy karne. Według art. 92 [26] zakres kwot administracyjnych kar pieniężnych różni się w zależności od wykroczeń. Niektóre z nich obciążone są kwotą od 5 000 zł do 500 000 zł. Należy do nich między innymi nieinformowanie nabywców sprzętu o wysokości kosztów gospodarowania odpadami czy niewyposażanie miejsc, w których jest magazynowany zużyty sprzęt, zgodnie z przepisami. Kolejna grupa wykroczeń może zostać obciążona administracyjną karą pieniężną o wysokości od 10 000 zł do 500 000 zł. Karze podlega na przykład nieumieszczanie numeru rejestrowego na fakturze i innych dokumentach sporządzanych w związku z wprowadzaniem do obrotu sprzętu, niezawieranie umowy z prowadzącym zakład przetwarzania czy niewyposażenie zakładu przetwarzania zgodnie z przepisami. Najniższy wymiar kary może spotkać podmiot, który między innymi:

  • nie przechowuje dodatkowej ewidencji oraz zaświadczeń o zużytym sprzęcie,
  • nie przechowuje sprawozdania z przeprowadzonego audytu wraz z dokumentacją audytu przez 5 lat lub
  • nie przyjmuje nieodpłatnie zużytego sprzętu, pomimo, że zużyty sprzęt nie stwarza zagrożenia.

Za tego typu naruszenia, administracyjna kara pieniężna może wynieść od 5 000 zł do 300 000 zł. Ostatnia, najsurowsza, kara o wysokości
od 10 000 zł do 1 000 000 zł odnosi się do jednego wykroczenia
. Polega ono na nieprzeznaczaniu na publiczne kampanie edukacyjne co najmniej 5 proc. przychodów netto uzyskanych w poprzednim albo danym roku kalendarzowym albo nierozliczeniu wykonania tego obowiązku w terminie.

Większość administracyjnych kar pieniężnych zawartych w ustawie wymierza WIOŚ. Swój udział w udzielaniu kar ma również właściwy wojewódzki inspektor inspekcji handlowej, który odpowiedzialny jest za wymierzanie sprawiedliwości w przypadku 5 z 48 wykroczeń zawartych w art. 91 [27] ustawy. Należności z tytułu administracyjnych kar pieniężnych stanowią dochód budżetu państwa.

W ustawie znajduje się także kilka dodatkowych wykroczeń karanych grzywną, które orzekane są w trybie przepisów ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Są to art. 95 [28], art. 96 [29] i art. 97 [30]. Naruszenia te polegają na umieszczaniu zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami, nieprzekazywaniu zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych podmiotowi uprawnionemu do zbierania zużytego sprzętu, nieprzyjmowaniu przekazywanego zużytego sprzętu oraz przyjmowaniu odpłatnie zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych.

Jednocześnie należy pamiętać, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w marcu 2021 zapowiedziało zmiany dotyczące wymiaru kar, o czym przeczytasz we wpisie „Przestępstwa przeciwko środowisku”.

Materiał został oparty na podstawie webinarium Akademii Przemysł i Środowisko.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej, wysłuchaj podcastu i dołącz do Grupy Akademii Przemysł i Środowisko

Inne artykuły oparte na wystąpieniach przygotowanych w ramach Akademii Przemysłu i Środowiska to: Przestępstwa przeciwko środowiskuPojęcie instalacji – sprawdź czy znasz je dobrze?


[1] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444)  https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200001444/T/D20201444L.pdf [dostęp: 2021-05-04]

[2] Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2019 r. poz. 821) http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190000821/T/D20190821L.pdf [dostęp: 2021-05-04]

[3] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200001219/T/D20201219L.pdf  [dostęp: 2021-05-04]

[4] art. 272. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) brzmi:

Środki finansowo-prawne ochrony środowiska stanowią w szczególności:

1) opłata za korzystanie ze środowiska;

2) administracyjna kara pieniężna;

3) zróżnicowane stawki podatków i innych danin publicznych służące celom ochrony środowiska;

4) opłata emisyjna, o której mowa w art. 321a ust. 1.

[5] art. 309. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) brzmi:

1.Karę wymierza się w wysokości 20-krotnej wielkości jednostkowej stawki opłat za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza.

2.Za składowanie odpadów z naruszeniem warunków dotyczących rodzaju i sposobów składowania odpadów, określonych w decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska, lub magazynowanie odpadów z naruszeniem decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów wymierza się karę w wysokości 0,1 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania. 

[6] art. 311. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) brzmi:

1. Górna jednostkowa stawka kary za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu przenikającego do środowiska wynosi 48 zł 18) za 1 dB przekroczenia, z zastrzeżeniem art. 312.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi wysokość jednostkowych stawek kar za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu.

3. Rada Ministrów, wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, uwzględnia:

1) zróżnicowanie, w zależności od wielkości przekroczenia, jednostkowej stawki kary za 1 dB przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu przenikającego do środowiska, dla następujących wielkości przekroczenia:

a) od 1 do 5 dB,

b) powyżej 5 do 10 dB,

c) powyżej 10 do 15 dB,

d) powyżej 15 dB;

2) zróżnicowanie wysokości kary pieniężnej ze względu na porę dnia lub porę nocy. 

[7] art. 361. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) brzmi:

Orzekanie w sprawach o czyny określone w art. 330–360 następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia

[8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. poz. 1395) http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160001395/O/D20161395.pdf  [dostęp: 2021-05-04]

[9] art. 339. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) brzmi:

1. Kto, będąc do tego obowiązany na podstawie art. 145 pkt 1, wprowadzając do środowiska substancje lub energie, w zakresie, w jakim nie wymaga to pozwolenia, nie dotrzymuje standardów emisyjnych, podlega karze grzywny.

2.Tej samej karze podlega ten, kto:

1) nie postępuje w sposób, o którym mowa w art. 145 pkt 4;

2) nie zatrzymuje instalacji i urządzenia do spalania lub współspalania odpadów, zgodnie z art. 145 pkt 5;

3) nie stosuje paliw, surowców lub materiałów, w tym substancji lub mieszanin, zgodnie z wymaganiami lub ograniczeniami, o których mowa w art. 145 pkt 6;

4) nie stosuje rozwiązań technicznych, zgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 145 pkt 7;

5) nie przekazuje informacji lub danych, o których mowa w art. 145 pkt 8. 

[10] art. 355. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) brzmi:

 Kto, prowadząc:

1) zakład o zwiększonym ryzyku, wbrew art. 255 ust. 1 uruchamia zakład lub jego część albo dokonuje zmiany, o której mowa w art. 258 ust. 1, bez pozytywnego zaopiniowania przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej programu zapobiegania awariom albo zmian tego programu,

2) zakład o dużym ryzyku, wbrew art. 255 ust. 2 uruchamia zakład lub jego część albo dokonuje zmiany, o której mowa w art. 257 ust. 1, bez pozytywnego zaopiniowania przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej programu zapobiegania awariom i wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego albo ich zmian lub zatwierdzenia przez ten organ raportu o bezpieczeństwie albo zmian tego raportu podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności albo grzywny. 

[11] art. 360. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) brzmi:

Kto nie wykonuje decyzji:

1) o wstrzymaniu działalności, wydanej na podstawie art. 364,

2) o wstrzymaniu oddania do użytkowania lub zakazu użytkowania obiektu budowlanego, zespołu obiektów, instalacji lub urządzenia, wydanej na podstawie art. 365, 367 lub 368,

3) o zakazie produkcji, sprowadzania z zagranicy lub wprowadzania do obrotu produktów niespełniających wymagań ochrony środowiska, wydanej na podstawie art. 370,

4) nakazującej usunięcie w określonym terminie stwierdzonych uchybień lub wstrzymującej uruchomienie albo użytkowanie zakładu, instalacji, w tym magazynu lub jakiejkolwiek ich części, wydanej na podstawie art. 373 ust. 1, podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności, albo grzywny. 

[12] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000797/T/D20200797L.pdf  [dostęp: 2021-05-04]

[13] art. 180. Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797) brzmi:

1.Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi ewidencji odpadów albo prowadzi tę ewidencję w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym, podlega karze grzywny.

2.Tej samej karze podlega, kto nie dopełnia ciążących na nim obowiązków w zakresie:

1) posiadania w trakcie transportu odpadów potwierdzenia wygenerowanego z BDO, zgodnie z art. 69 ust. 1a;

2) posiadania w trakcie transportu odpadów komunalnych potwierdzenia wygenerowanego z BDO, zgodnie z art. 71a ust. 3.

3. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisowi art. 72 nie przechowuje przez określony czas, nie udostępnia lub nie przedkłada dokumentów i wszelkich danych, o których mowa w art. 72 ust. 1.

4. Tej samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 67 ust. 10 albo ust. 11, nie wprowadza albo nie wprowadza w terminie do BDO informacji zawartych w dokumentach ewidencji odpadów sporządzonych w formie określonej w art. 67 ust. 7

[14] art. 185. Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797) brzmi:

1. Kto niezgodnie z warunkami określonymi w art. 96 ust. 4 lub wbrew zakazom, o których mowa w art. 96 ust. 5 lub 12, stosuje komunalne osady ściekowe podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega wytwórca komunalnych osadów ściekowych, który niezgodnie z art. 96 ust. 6 i 7, przed stosowaniem, nie poddaje badaniom komunalnych osadów ściekowych oraz gruntów, na których osady te mają być stosowane albo nie przekazuje wraz z komunalnymi osadami ściekowymi informacji o dawkach osadów oraz wyników badań.

[15] art. 189. Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797) brzmi:

1. Kto, będąc zarządzającym składowiskiem odpadów, przyjmuje do składowania odpady, w stosunku do których:

1) nie została sporządzona podstawowa charakterystyka odpadów, o której mowa w art. 110 ust. 2, lub

2) nie przeprowadzono testu zgodności, o którym mowa w art. 113 ust. 1, o ile jest wymagany podlega karze aresztu albo grzywny.

2.Tej samej karze podlega, kto, będąc zarządzającym składowiskiem odpadów, nie dopełnia ciążących na nim obowiązków w zakresie:

1) dokonania weryfikacji, o której mowa w art. 114 ust. 2, lub

2) pobierania i przechowywania próbek odpadów dostarczonych do składowania na składowisko odpadów zgodnie z art. 115 ust. 1, lub

3) ustalenia masy odpadów przyjmowanych do składowania, zgodnie z art. 119 pkt 1, lub

4) sprawdzenia zgodności przyjmowanych odpadów z danymi zawartymi w karcie przekazania odpadów lub dokumentach wymaganych przy międzynarodowym przemieszczaniu odpadów, zgodnie z art. 119 pkt 2, lub

5) sprawdzenia pojemników i certyfikatu wymaganych dla składowania odpadów rtęci metalicznej, zgodnie z art. 119 pkt 3, lub

6) odmowy przyjęcia odpadów do składowania na składowisku odpadów w przypadkach, o których mowa w art. 120 ust. 1, lub

7) zapewnienia selektywnego składowania odpadów, o którym mowa w art. 121 ust. 1, składowanych na składowisku odpadów, z uwzględnieniem warunku określonego w art. 121 ust. 2, lub

8) prowadzenia monitoringu składowiska odpadów, zgodnie z art. 124 ust. 4, lub

9) przekazywania wyników monitoringu składowiska odpadów wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska, zgodnie z art. 124 ust. 5, lub

10) utrzymywania i prowadzenia składowiska odpadów w sposób zapewniający właściwe funkcjonowanie urządzeń technicznych stanowiących wyposażenie składowiska odpadów oraz zachowanie wymagań sanitarnych, bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowych, a także wymagań ochrony środowiska, zgodnie z instrukcją prowadzenia składowiska odpadów i decyzją zatwierdzającą tę instrukcję, zgodnie z art. 135 ust. 2, lub

11) powiadamiania wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego o stwierdzonych na składowisku odpadów zmianach obserwowanych parametrów, zgodnie z art. 138, lub

12) przechowywania dokumentów, na podstawie których jest sporządzane sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami do czasu zamknięcia składowiska odpadów oraz przekazania tych dokumentów następnemu zarządzającemu składowiskiem lub władającemu powierzchnią ziemi, zgodnie z art. 78 ust. 2 i 3, lub

13) zaprzestania przyjmowania odpadów do składowania na składowisko odpadów lub jego wydzielonej części w przypadku uzyskania zgody na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części, o której mowa w art. 146 ust. 1, albo decyzji o zamknięciu składowiska odpadów lub jego wydzielonej części, o której mowa w art. 148 ust. 3.

[16] art. 194. Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797) brzmi:

1. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za:

1) zmianę klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne, o której mowa w art. 5, przez ich rozcieńczanie lub mieszanie ze sobą, lub z innymi odpadami, substancjami lub materiałami, prowadzące do obniżenia początkowego stężenia substancji niebezpiecznych do poziomu niższego niż poziom określony dla odpadów niebezpiecznych;

2) mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne lub mieszanie odpadów niebezpiecznych z substancjami, materiałami lub przedmiotami, w tym rozcieńczanie substancji, o którym mowa w art. 21 ust. 1, lub mieszanie tych odpadów, wbrew warunkom, o których mowa w art. 21 ust. 2;

2a) transport odpadów niezgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 24;

2b) magazynowanie odpadów niezgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 25 ust. 1–6;

2c) nieprowadzenie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów albo prowadzenie tego systemu niezgodnie z przepisami art. 25 ust. 6a;

2d) przekazywanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, przeznaczonych do składowania, do instalacji komunalnej niezgodnie z przepisem art. 29a ust. 2;

3) zbieranie odpadów wbrew zakazom, o których mowa w art. 23 ust. 2;

4) nieutrzymywanie zabezpieczenia roszczeń wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 48a ust. 11, lub niezłożenie wniosku o zmianę formy lub wysokości zabezpieczenia roszczeń zgodnie z art. 48a ust. 8.

5) prowadzenie działalności w zakresie, o którym mowa w art. 50 ust. 1, bez wymaganego wpisu do rejestru;

5a) nieumieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 63;

6) dokonanie zrzutu olejów odpadowych do wód, gleby lub ziemi, wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 93;

7) rozcieńczanie lub sporządzanie mieszanin odpadów ze sobą lub z innymi substancjami lub przedmiotami, o którym mowa w art. 122 ust. 3;

8) wydobywanie odpadów, niezgodnie z przepisami, o których mowa w art. 143 ust. 2 i art. 144;

9) przekazywanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych do termicznego przekształcania niezgodnie z przepisami art. 158 ust. 3 i 4.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się, w przypadku gdy za naruszenie może być ustalona opłata podwyższona, o której mowa w art. 293 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska.

3. Administracyjna kara pieniężna za naruszenia, o których mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 5000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł.

4. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia, o którym mowa w art. 41. Kara wynosi nie mniej niż 10 000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł.

5. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za gospodarowanie odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem, o którym mowa w art. 41. Kara wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł.

6. Wysokość kary, o której mowa w ust. 4, oblicza się, uwzględniając ilość i właściwości odpadów, w sposób określony w załączniku nr 6 do ustawy.

6a. W przypadku braku możliwości obliczenia wysokości administracyjnej kary pieniężnej, o której mowa w ust. 4, w sposób określony w załączniku nr 6 do ustawy, wysokość tej kary oblicza się, uwzględniając przesłanki określone w art. 199.

7. Wysokość kary, o której mowa w ust. 5, oblicza się, uwzględniając w szczególności ilość i właściwości odpadów, możliwość wystąpienia zagrożeń dla ludzi lub środowiska oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy. 

[17] Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000310/T/D20200310L.pdf  [dostęp: 2021-05-04]

[18] art. 473 Ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) brzmi:

1. Kto wbrew przepisowi art. 31 ust. 1 uniemożliwia lub utrudnia korzystanie z wody do zwalczania poważnych awarii, klęsk żywiołowych, pożarów lub innych miejscowych zagrożeń lub do zapobieżenia poważnemu i nagłemu niebezpieczeństwu grożącemu życiu lub zdrowiu osób, lub mieniu znacznej wartości, którego w inny sposób nie można uniknąć – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

2. Jeżeli następstwem czynu określonego w ust. 1 jest śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka lub znaczna szkoda w mieniu – sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5. 

[19] art. 474 Ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) brzmi:

1. Kto wbrew przepisom art. 176 ust. 1, art. 192 ust. 1 pkt 3 lub art. 382 ust. 2 pkt 2 wykonuje w pobliżu urządzeń wodnych lub pomiarowych roboty lub czynności zagrażające tym urządzeniom – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

2. Jeżeli następstwem czynu określonego w ust. 1 jest znaczna szkoda – sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 2. 

[20] art. 475 Ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) brzmi:

Kto niszczy lub uszkadza brzegi śródlądowych wód powierzchniowych, brzegi wód morskich, budowle, w tym mury, niebędące urządzeniami wodnymi, tworzące brzeg lub grunty pokryte śródlądowymi wodami powierzchniowymi – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. 

[21] Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. 2001 nr 106 poz. 1148) http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011061148/T/D20011148L.pdf   [dostęp: 2021-05-04]

[22] art. 476 Ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) brzmi:

1. Kto bez wymaganej zgody wodnoprawnej albo z przekroczeniem warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym korzysta z wód lub wykonuje urządzenia wodne albo inne czynności wymagające pozwolenia wodnoprawnego – podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto nie wykonuje obowiązków określonych w decyzji stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego.

3. Nie popełnia wykroczenia, o którym mowa w ust. 1 i 2, kto wykorzystuje wody na potrzeby wytwarzania energii elektrycznej na polecenie operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub operatora systemu połączonego elektroenergetycznego w celu usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 755, z późn. zm. ), jeżeli wykorzystanie tej wody nastąpiło w rozmiarze i w czasie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia. 

[23] art. 477 Ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) brzmi:

Kto wbrew:

1) przepisowi art. 42 ust. 1 nie wykonuje badania jakości wody w miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli,

2) przepisowi art. 42 ust. 3 nie przekazuje właściwemu państwowemu powiatowemu lub państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu wyników badań jakości wody w miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli,

3) przepisowi art. 45 ust. 1 nie oznakowuje kąpieliska lub miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli,

4) przepisowi art. 101 ust. 1 nie prowadzi pomiarów ilości pobranej wody lub ilości i jakości ścieków,

5) przepisowi art. 101 ust. 3 nie prowadzi pomiarów ilości pobieranej wody,

6) przepisowi art. 188 ust. 1 nie utrzymuje urządzeń wodnych,

7) przepisowi art. 192 ust. 1 pkt 1 niszczy lub uszkadza urządzenia wodne,

8) przepisowi art. 192 ust. 1 pkt 2 utrudnia przepływ wody w związku z wykonywaniem lub utrzymywaniem urządzeń wodnych,

9) przepisowi art. 208 uniemożliwia wejście na grunt,

10) przepisowi art. 233 ust. 1 uniemożliwia dostęp do wód na potrzeby wykonywania robót związanych z utrzymywaniem wód lub dla ustawiania znaków żeglugowych lub hydrologiczno-meteorologicznych urządzeń pomiarowych,

11) przepisowi art. 233 ust. 2 nie zapewnia dostępu do wody w sposób umożliwiający powszechne korzystanie z wód,

12) przepisowi art. 304 ust. 1 nie przekazuje wyników prowadzonych pomiarów ilości pobieranych wód podziemnych i wód powierzchniowych lub ilości i jakości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi lub nieterminowo przekazuje te wyniki,

13) przepisowi art. 344 ust. 4 nie prowadzi kontroli wewnętrznej – podlega karze grzywny.

[24] art. 478 Ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310) brzmi:

Kto:

1) wbrew przepisowi art. 234 ust. 1 zmienia kierunek i natężenie odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych lub kierunek odpływu wód ze źródeł, lub odprowadza wody, lub wprowadza ścieki na grunty sąsiednie,

2) wbrew przepisowi art. 232 ust. 1 grodzi nieruchomości przyległe do publicznych śródlądowych wód powierzchniowych lub do brzegu wód morskich lub morza terytorialnego, w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, lub zakazuje lub uniemożliwia przechodzenie przez ten obszar,

3) wbrew przepisowi art. 331 ust. 2 nie przekazuje danych wchodzących w zakres informacji gromadzonych w systemie informacyjnym gospodarowania wodami,

4) wbrew przepisowi art. 36 ust. 7, będąc właścicielem gruntu, któremu przysługuje prawo do zwykłego korzystania z wód, o którym mowa w art. 33, dokonującym poboru wód lub wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, o którym mowa w art. 36 ust. 6, nie zapewnia dostępu do nieruchomości w zakresie niezbędnym do wyposażenia w przyrządy pomiarowe,

5) wbrew przepisom art. 75 wprowadza ścieki do wód lub do ziemi,

5a) wbrew przepisom art. 75a wprowadza wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych:

a) bezpośrednio do wód podziemnych,

b) do urządzeń wodnych, o ile wody te zawierają substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone w przepisach wydanych na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 1, jeżeli byłoby to niezgodne z warunkami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 4,

6) wbrew przepisom art. 77 ust. 1:

a) wprowadza do wód odpady lub ciekłe odchody zwierzęce,

b) spławia do wód śnieg wywożony z terenów zanieczyszczonych, w szczególności z centrów miast, terenów przemysłowych, terenów składowych, baz transportowych, dróg o dużym natężeniu ruchu wraz z parkingami, lub go składuje na terenach położonych między wałem przeciwpowodziowym a linią brzegu wody lub w odległości mniejszej niż 50 m od linii brzegu wody,

c) na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią gromadzi ścieki, nawozy naturalne, środki chemiczne lub inne substancje lub materiały, które mogą zanieczyścić wody, prowadzi odzysk lub unieszkodliwianie odpadów, w tym w szczególności składuje odpady, lub lokalizuje nowe cmentarze,

d) myje pojazdy w wodach powierzchniowych lub nad brzegami tych wód,

e) pobiera z wód powierzchniowych wodę bezpośrednio do opryskiwaczy rolniczych oraz myje opryskiwacze rolnicze i sprzęt do aplikacji nawozów, oraz wylewa wodę z ich mycia w odległości mniejszej niż 25 m od brzegu zbiorników wodnych, jezior, cieków naturalnych, rowów, kanałów, ujęć wody, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie art. 135 ust. 1,

f) używa farb produkowanych na bazie związków organiczno-cynowych (TBT) do konserwacji technicznych konstrukcji podwodnych,

g) porusza się pojazdami w wodach powierzchniowych lub po gruntach pokrytych wodami,

7) wbrew przepisom art. 83 nie zapewnia ochrony wód przed zanieczyszczeniem,

8) wbrew przepisowi art. 177, będąc właścicielem lub zarządcą wału przeciwpowodziowego, nie wprowadza czasowego zakazu poruszania się po wałach przeciwpowodziowych,

9) wbrew przepisowi art. 79 rozcieńcza ścieki w celu uzyskania ich stanu, składu lub minimalnego procentu redukcji substancji zanieczyszczających zgodnego z przepisami wydanymi na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 2,

10) wbrew przepisowi art. 84 ust. 4 rolniczo wykorzystuje ścieki,

11) wbrew przepisowi art. 83 ust. 5 nie usuwa ścieków ze statku do urządzenia odbiorczego na lądzie,

12) wbrew przepisowi art. 125 ust. 1 lub art. 129 ust. 1 nie oznacza granic terenu ochrony pośredniej lub ochrony bezpośredniej,

13) nie stosuje się do zakazów, nakazów lub ograniczeń obowiązujących w strefie ochronnej, na obszarze ochronnym lub

w strefie ochronnej urządzeń pomiarowych służb państwowych,

14) wbrew przepisom art. 125 ust. 2 lub art. 129 ust. 3 niszczy, uszkadza lub przemieszcza tablice zawierające informacje o ustanowieniu strefy ochronnej lub stałe znaki stojące lub pływające, lub tablice zawierające informacje o ustanowieniu strefy ochronnej i zakazie wstępu osób nieupoważnionych,

15) wbrew przepisowi art. 382 ust. 2 pkt 1 bez upoważnienia przemieszcza urządzenia pomiarowe służb państwowych,

16) wbrew przepisowi art. 403 ust. 1 pkt 2 nie wykonuje określonego w pozwoleniu wodnoprawnym obowiązku wykonania urządzeń zapobiegających szkodom lub zmniejszających negatywne skutki wykonywania tego pozwolenia– podlega karze grzywny.

[25] Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1893) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200001893/T/D20201893L.pdf  [dostęp: 2021-05-04]

[26] art. 92 Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1893) brzmi:

Administracyjne kary pieniężne wynoszą:

1) w przypadkach, o których mowa w art. 91 pkt 4–10, 22–24, 26, 29, 30, 35, 39 i 40 – od 5000 zł do 500 000 zł;

2) w przypadkach, o których mowa w art. 91 pkt 1–3, 12–14, 17–21, 33, 34, 36–38, 41 i 46 – od 10 000 zł do 500 000 zł;

3) w przypadkach, o których mowa w art. 91 pkt 11, 15, 16, 25, 27, 28, 31, 32, 42, 43, 45, 47 i 48 – od 5000 zł do 300 000 zł;

4) w przypadku, o którym mowa w art. 91 pkt 44 – od 10 000 zł do 1 000 000 zł. 

[27] art. 91 Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1893) brzmi:

Administracyjnej karze pieniężnej podlega ten, kto:

1) będąc do tego obowiązanym na podstawie art. 7 ust. 2 nie stosuje przy projektowaniu sprzętu wymagań dotyczących ekoprojektu ułatwiających ponowne użycie i przetwarzanie zużytego sprzętu, zgodnie z tym przepisem;

2) wbrew przepisowi art. 7 ust. 3 uniemożliwia ponowne użycie zużytego sprzętu przez stosowanie specyficznych rozwiązań projektowych lub procesów produkcyjnych;

3) wbrew przepisowi art. 12 ust. 1 nie umieszcza numeru rejestrowego na fakturze i innych dokumentach sporządzanych w związku z wprowadzaniem do obrotu sprzętu;

4) wbrew przepisowi art. 13 ust. 1 nie dołącza do sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych informacji wskazanych w tym przepisie;

5) wbrew przepisowi art. 13 ust. 2 pkt 1 nie informuje o systemie zbierania, w tym zwrotu, zużytego sprzętu;

6) wbrew przepisowi art. 13 ust. 2 pkt 2 nie informuje o roli, jaką gospodarstwo domowe spełnia w przyczynianiu się do ponownego użycia i odzysku, w tym recyklingu, zużytego sprzętu;

7) wbrew przepisowi art. 14 ust. 1 nie oznakowuje sprzętu symbolem selektywnego zbierania;

8) wbrew przepisowi art. 14 ust. 2 nie umieszcza w sposób wyraźny, czytelny i trwały oznakowania, o którym mowa w art. 14 ust. 1, na sprzęcie, opakowaniu lub dokumentach dołączonych do sprzętu;

9) wbrew przepisom art. 15 ust. 3 nie przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne lub nie wnosi na odrębny rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego łącznie co najmniej 0,1% przychodów netto z tytułu wprowadzonego do obrotu sprzętu osiągniętych w poprzednim roku kalendarzowym albo nie rozlicza wykonania tych obowiązków w terminie, o którym mowa w art. 15 ust. 5;

10) wbrew przepisowi art. 16 ust. 2 nie informuje nabywców sprzętu o wysokości kosztów gospodarowania odpadami;

11) wbrew przepisowi art. 17 ust. 1 nie opracowuje informacji dotyczącej ponownego użycia i przetwarzania zużytego sprzętu, zawierającej w szczególności wskazanie poszczególnych części składowych oraz materiałów zawartych w sprzęcie, a także umiejscowienia w sprzęcie niebezpiecznych: substancji, mieszanin oraz części składowych;

12) wbrew przepisowi art. 17 ust. 3 nie przekazuje bezpłatnie informacji, o której mowa w art. 17 ust. 1;

13) wbrew przepisowi art. 18 ust. 1 nie organizuje i nie finansuje odbierania od zbierających zużyty sprzęt oraz przetwarzania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych;

14) wbrew przepisowi art. 19 ust. 1 nie organizuje i nie finansuje zbierania oraz przetwarzania zużytego sprzętu pochodzącego od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe;

15) wbrew przepisowi art. 22 ust. 1 nie prowadzi dodatkowej ewidencji obejmującej informacje o masie wprowadzonego do obrotu sprzętu albo prowadzi ją niezgodnie ze stanem rzeczywistym;

16) wbrew przepisowi art. 22 ust. 3 nie przechowuje dodatkowej ewidencji oraz zaświadczeń o zużytym sprzęcie;

17) wbrew przepisom art. 23 nie zawiera umowy z prowadzącym zakład przetwarzania;

18) wbrew przepisowi art. 26 ust. 2 nie wyznacza autoryzowanego przedstawiciela;

19) wbrew przepisowi art. 26 ust. 5 nie wykonuje obowiązków określonych ustawą dla wprowadzającego sprzęt za pośrednictwem organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego;

20) wbrew przepisom art. 27 ust. 1 i art. 28 ust. 1 i 3 nie wnosi zabezpieczenia finansowego albo nie wnosi go w terminie;

21) wbrew zakazowi określonemu w art. 35 ust. 1 zbiera niekompletny zużyty sprzęt lub części pochodzące ze zużytego sprzętu;

22) wbrew przepisowi art. 37 ust. 1 nie odbiera nieodpłatnie zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych w punkcie sprzedaży;

23) wbrew przepisowi art. 37 ust. 2 nie odbiera nieodpłatnie zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych w miejscu dostawy sprzętu;

24) wbrew przepisowi art. 37 ust. 3 nie przyjmuje nieodpłatnie zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 25 cm, bez konieczności zakupu nowego sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych;

25) wbrew przepisowi art. 37 ust. 4 nie umieszcza w widocznym miejscu w punkcie sprzedaży informacji w zakresie, o którym mowa w art. 37 ust. 1–3, lub kto udostępniając na rynku sprzęt za pomocą środków porozumiewania się na odległość nie przekazuje tych informacji w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi, w szczególności na stronie internetowej lub w formie komunikatu;

26) wbrew przepisom art. 39:

a) udostępnia na rynku sprzęt niezgodnie z art. 39 pkt 1 lit. a,

b) udostępnia na rynku sprzęt nieoznakowany zgodnie z art. 14 ust. 1,

c) nie umieszcza w widocznym miejscu w punkcie sprzedaży informacji o punktach zbierania zużytego sprzętu, a w przypadku udostępniania na rynku sprzętu za pomocą środków porozumiewania się na odległość – nie przekazuje tych informacji w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi, w szczególności na stronie internetowej lub w formie komunikatu,

d) udostępnia na rynku sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych bez dołączonych do niego informacji, o których mowa w art. 13 ust. 1;

27) wbrew przepisowi art. 40 ust. 1 nie przyjmuje nieodpłatnie zużytego sprzętu pomimo, że zużyty sprzęt nie stwarza zagrożenia, o którym mowa w art. 41 ust. 1;

28) wbrew przepisom art. 40 ust. 2 i 3 nie umieszcza w punkcie serwisowym informacji o punktach zbierania zużytego sprzętu oraz informacji o możliwości nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu;

29) wbrew przepisom art. 43 nie wyposaża miejsc, w których jest magazynowany zużyty sprzęt, zgodnie z tymi przepisami;

30) wbrew przepisom art. 44 ust. 1 nie przekazuje zebranego zużytego sprzętu prowadzącemu zakład przetwarzania posiadającemu decyzję w zakresie gospodarki odpadami zezwalającą na przetwarzanie zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu należącego do grupy sprzętu określonej w załączniku nr 1 do ustawy;

31) wbrew przepisowi art. 44 ust. 4 nie zapewnia zbierania i transportu zużytego sprzętu w warunkach optymalnych do przygotowania go do ponownego użycia, recyklingu oraz innych niż recykling procesów odzysku, w tym ograniczenia rozprzestrzeniania się niebezpiecznych substancji;

32) wbrew przepisom art. 45 nie przekazuje wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta informacji, o których mowa w tych przepisach

33) wbrew przepisom art. 46:

a) prowadzi demontaż zużytego sprzętu lub przygotowuje do ponownego użycia zużyty sprzęt oraz odpady powstałe po demontażu zużytego sprzętu poza zakładem przetwarzania,

b) nie prowadzi demontażu zużytego sprzętu, procesów recyklingu i innych niż recykling procesów odzysku, z wyjątkiem przygotowania do ponownego użycia, obejmujących przynajmniej usunięcie ze zużytego sprzętu płynów oraz postępowanie, o którym mowa w art. 46 ust. 2;

34) wbrew przepisowi art. 47 unieszkodliwia zużyty sprzęt przed poddaniem go przetwarzaniu, o którym mowa w art. 46;

35) wbrew przepisowi art. 49 nie przyjmuje co najmniej nieodpłatnie zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych od zbierającego zużyty sprzęt;

36) wbrew przepisom art. 50 nie wyposaża miejsc, w których jest magazynowany zużyty sprzęt przed poddaniem go przetwarzaniu, zgodnie z tymi przepisami;

37) wbrew przepisom art. 51 ust. 1 nie wyposaża zakładu przetwarzania zgodnie z tymi przepisami;

38) wbrew przepisowi art. 51 ust. 2 przyjmuje zużyty sprzęt do zakładu przetwarzania, który nie jest wyposażony zgodnie z art. 51 ust. 1;

39) wbrew przepisom art. 52 ust. 1 lub 2 nie przekazuje odpadów powstałych po demontażu zużytego sprzętu prowadzącemu działalność w zakresie recyklingu lub prowadzącemu działalność w zakresie innych niż recykling procesów odzysku, wpisanym do rejestru, albo prowadzącemu działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów;

40) wbrew przepisowi art. 52 ust. 6 nie przekazuje zużytych baterii i zużytych akumulatorów zbierającemu zużyte baterie lub zużyte akumulatory lub prowadzącemu zakład przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach;

41) wbrew przepisom art. 53 ust. 1 i 4 nie wydaje wprowadzającemu sprzęt albo nie przekazuje marszałkowi województwa zaświadczenia o zużytym sprzęcie albo sporządza zaświadczenie niezgodnie ze stanem rzeczywistym;

42) wbrew przepisom art. 54, art. 56 i art. 58 nie przechowuje:

a) zaświadczeń o zużytym sprzęcie,

b) zaświadczeń potwierdzających recykling,

c) zaświadczeń potwierdzających inne niż recykling procesy odzysku;

43) wbrew przepisom art. 55 ust. 1 i 4 oraz art. 57 ust. 1 i 4 nie wydaje prowadzącemu zakład przetwarzania albo nie przekazuje marszałkowi województwa zaświadczenia potwierdzającego recykling albo zaświadczenia potwierdzającego inne niż recykling procesy odzysku albo sporządza zaświadczenia niezgodnie ze stanem rzeczywistym;

44) wbrew przepisom art. 62 ust. 2 albo 3 nie przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne co najmniej 5% przychodów netto uzyskanych w poprzednim albo danym roku kalendarzowym albo nie rozlicza wykonania tego obowiązku w terminie, o którym mowa w art. 62 ust. 4;

45) wbrew przepisom art. 64 nie przedstawia marszałkowi województwa dokumentów, o których mowa w tych przepisach;

46) wbrew przepisom art. 66 nie przeprowadza audytu albo nie przeprowadza go w terminie;

47) wbrew przepisowi art. 70 ust. 2 nie przekazuje wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska oraz marszałkowi województwa uwierzytelnionej kopii sprawozdania z przeprowadzonego audytu albo nie przekazuje go niezwłocznie, nie później niż w terminie do dnia 15 maja roku następującego po roku kalendarzowym, którego audyt dotyczy;

48) wbrew przepisowi art. 70 ust. 3 nie przechowuje sprawozdania z przeprowadzonego audytu wraz z dokumentacją audytu przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którego audyt dotyczy.

[28] art. 95 Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1893) brzmi:

Kto wbrew zakazowi określonemu w art. 34 umieszcza zużyty sprzęt łącznie z innymi odpadami, podlega karze grzywny. 

[29] art. 96 Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1893) brzmi:

Kto wbrew przepisowi art. 36 nie przekazuje zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych zbierającemu zużyty sprzęt lub podmiotowi uprawnionemu do zbierania zużytego sprzętu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, podlega karze grzywny. 

[30] art. 97 Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1893) brzmi:

1. Kto wbrew przepisowi art. 42 ust. 1 nie przyjmuje przekazywanego do niego zużytego sprzętu, podlega karze grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto, wbrew przepisowi art. 42 ust. 1, przyjmuje odpłatnie zużyty sprzęt pochodzący z gospodarstw domowych

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Dlaczego warto nam zaufać?

Doświadczenie

Szkolenia, tworzone przez zespół ekspertów-praktyków

Proces od A do Zet

Szkolenia pokazują cały proces przebiegu postępowania administracyjnego

Wzory, kalkulatory i instruktaże

Dajemy Ci gotowe narzędzia do pracy

Materiały dostępne 24/7

Dzięki formie online możesz korzystać z materiałów w dowolnym czasie

Prosty przekaz

Zrozumiały, klarowny sposób przekazywania wiedzy na skomplikowane tematy

Pomoc w zrozumieniu przepisów

Pomagamy zrozumieć podstawy prawne i podnosimy kompetencje

Studium przypadku

Przykłady z życia wzięte - od najczęściej spotykanych po innowacyjne, niecodzienne

Analiza orzeczeń

Szczegółowo analizujemy orzeczenia sądów i akty prawne, aby najlepiej przygotować Cię do opracowania dokumentacji

Materiały publikowane w Bazie wiedzy Akademii Przemysłu i Środowiska, nie stanowią porad prawnych lub innego profesjonalnego doradztwa. Prowadzący www.przemyslisrodowisko.pl dokładają wszelkich starań, aby informacje zamieszczone w Bazie wiedzy Akademii Przemysłu i Środowiska były prawdziwe i rzetelne, jednakże nie ponoszą odpowiedzialności za wykorzystanie informacji publikowanych w Bazie wiedzy, w szczególności za szkody lub straty poniesione przez kogokolwiek wskutek jakiegokolwiek wykorzystania treści umieszczonych w Bazie wiedzy.

Wszelkie materiały umieszczone w Bazie wiedzy podlegają ochronie na podstawie przepisów prawa autorskiego oraz innych przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej. Nie dopuszcza się, bez wyraźniej, pisemnej zgody Akademii Przemysłu i Środowiska, kopiowania, redystrybucji, rozpowszechniania, udostępniania oraz wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie www.przemyslisrodowisko.pl i platformie szkoleniowej.