Co warto wiedzieć o rejestrze BDO prowadząc firmę?

Hasło BDO funkcjonuje w przestrzeni prawnej i znane jest gospodarującym odpadami od 2018 r. Jednak od 1 stycznia 2020 r., rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami zaczął obowiązywać prawie w pełnym wymiarze. Rejestr ten ma na celu uporządkowanie całego sytemu gospodarowania odpadami w Polsce. Od 1 stycznia 2020 r., wniosek o nadanie numeru BDO należy składać wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem systemu BDO. Rejestr BDO jest dostępny pod adresem www.rejestr-bdo.mos.gov.pl w zakładce „rejestr podmiotów”. Co istotne, wpisu do rejestru zawsze dokonuje odpowiedni dla lokalizacji podmiotu gospodarczego, właściwy Marszałek Województwa. Wpis ten może mieć charakter: wpisu z urzędu lub wpisu na wniosek. W ten oto sposób, każdemu podmiotowi, który funkcjonuje w krajowym systemie gospodarki odpadami, nadawany jest indywidualny numer rejestracyjny. W celu rozwiania wielu wątpliwości związanych z działaniem rejestru, od dnia 19 grudnia 2019 r., na stronie www.bdo.mos.gov.pl w zakładce „Aktualności” udostępnione zostały objaśnienia prawne Ministra Klimatu dotyczące obowiązku rejestracji BDO.

Które podmioty są wpisane do rejestru na wniosek

Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. 2019 poz. 701)[1] podmioty, które musiały złożyć wniosek o wpis do rejestru to przede wszystkim:

• posiadacze odpadów prowadzący przetwarzanie odpadów;
• transportujący odpady;
• sprzedawcy odpadów i pośrednicy w obrocie odpadami;
• prowadzący zakłady recyklingu statków;
• wytwórcy odpadów zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów;
• rolnicy gospodarujący na powierzchni użytków rolnych powyżej 75 ha;
• podmioty odbierające odpady komunalne wpisane do rejestru działalności regulowanej
  w gminie.

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązku przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz
o opłacie produktowej (Dz.U. 2018 poz. 1932)[2] podmioty, które są wpisane do rejestru po złożeniu wniosku, to:

• wprowadzający produkty na terytorium kraju;
• prowadzący odzysk lub recykling odpadów powstałych z produktów;
• organizujący odzysk;
• dokonujący eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów powstałych z produktów w celu poddania ich odzyskowi lub recyklingowi.

Pozostałe podmioty wpisywane do rejestru na wniosek to:

• organizacje odzysku opakowań;
• dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy;
• eksportujący oraz wprowadzający odpady opakowaniowe, opakowania oraz produkty opakowaniowe;
• prowadzący recykling, odzysk odpadów opakowaniowych;
• przedsiębiorcy prowadzący jednostki handlu detalicznego lub hurtowego oferujące torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, zgodnie z ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi [1].

Dodatkowo, zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2019 poz. 1895)[2] w rejestrze BDO muszą znaleźć się wszyscy wprowadzający, zbierający, przetwarzający, organizujący odzysk i prowadzący działalność w zakresie recyklingu oraz innych niż recykling procesów odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. W ich przypadku wpisu do rejestru BDO dokonuje się również na wniosek.

Jak przebiega proces składania wniosku rejestracyjnego?

Jeśli prowadzący działalność gospodarczą jest mikro, małym lub średnim przedsiębiorcą i chce sprawdzić, czy powinien znajdować się w rejestrze BDO, powinien zapoznać się z objaśnieniem prawnym Ministra Klimatu, które dotyczy obowiązku rejestracji w Bazie Danych o Produktach
i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami przez mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców[3]. Po analizie dokumentu Ministra Klimatu, część z przedsiębiorców uzyska potwierdzenie, że nie musi wnioskować o nadanie numeru BDO i funkcjonować w owym systemie.

Jeżeli jednak objaśnienia potwierdzą konieczność uzyskania wpisu do rejestru BDO, podmiot, który chce dokonać rejestracji musi:

• zalogować się do systemu BDO przez Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej (login.gov.pl);
• złożyć wniosek rejestracyjny poprzez wypełnienie formularza na stronie zarządzanej przez Instytut Ochrony Środowiska (www.bdo.mos.gov.pl);
• końcowym etapem uzyskania wpisu do rejestru jest weryfikacja wniosku przez Urząd Marszałkowski. Urząd Marszałkowski może udzielić Wnioskodawcy trzech możliwych odpowiedzi:
  I. Pierwszą z nich jest pozytywne rozpatrzenie wniosku oraz nadanie numeru rejestracyjnego przez Urząd Marszałkowski, wówczas podmiot ma możliwość zalogowania się do systemu BDO i prowadzenia swojej działalności zgodnie z obowiązującymi przepisami;
  II. W drugim przypadku Urząd Marszałkowski może zwrócić się do Wnioskodawcy z prośbą o uzupełnienie braków w dokumentacji.
  W przypadku, gdy podmiot nie dokona uzupełnienia, Urząd Marszałkowski pozostawi wniosek bez rozpatrzenia. Jeżeli braki zostaną uzupełnione w sposób zadowalający Urząd, wówczas wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie;
  III. Urząd Marszałkowski może również odrzucić złożony wniosek, wówczas wnioskodawca otrzymuje decyzję odmowną – w formie elektronicznej.

Poniżej znajduje się schemat prezentujący proces uzyskania indywidualnego numeru BDO

Opłata rejestrowa – kogo dotyczy?

Opłatę rejestrową należy uiścić w momencie składania wniosku. Zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej (Dz.U. 2018 poz. 184)[1] wysokość opłaty, którą należy wpłacić na konto Urzędu Marszałkowskiego za rejestracje w rejestrze BDO, uzależniona jest od ilości zatrudnionych osób i wynosi ona:

1. dla mikroprzedsiębiorców – 100,00 zł

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców (Dz.U. 2019 poz. 1292)[2] mikroprzedsiębiorcą jest to przedsiębiorca,
który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników.

2.   dla przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorcy – wynosi ona 300,00 zł.

Opłatę rejestrową należy uiścić na konto właściwego dla miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Urzędu Marszałkowskiego. Wpłaty dokonują:

• wprowadzający sprzęt i autoryzowani przedstawiciele;
• wprowadzający baterie lub akumulatory;
• wprowadzający pojazdy;
• producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań;
• wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach;
• wprowadzający na terytorium kraju opony;
• wprowadzający na terytorium kraju oleje smarowe.

Opłaty rejestrowej nie dokonuje przedsiębiorca wpisany do krajowego systemu eko -zarządzania i audytu (EMAS). W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności w więcej niż jednym zakresie, przedsiębiorca ten uiszcza jedną opłatę rejestrową – najwyższą, czyli 300 zł.

Poniżej przedstawiono numery kont i adresy stron Urzędów Marszałkowskich:

Kiedy uiścić opłatę roczną?

Opłatę roczną należy uiścić do końca lutego za dany rok. Należy pamiętać, że opłaty rocznej nie wpłaca się w roku, w którym została dokonana opłata rejestrowa, czyli w roku, kiedy zapisaliśmy się do rejestru BDO.

Opłatę należy wnieść na konto Urzędy Marszałkowskiego właściwego dla siedziby firmy lub miejsca zamieszkania. Numery kont znajdują się na stronach internetowych właściwych Urzędów – opłatę roczną uiszcza się na ten sam numer konta co opłatę rejestrową. W tytule przelewu warto wpisać rok za który dokonywana jest opłata oraz nazwę firmy – np. ”opłata roczna za rok 2020, firma XYZ”.

Wysokość opłaty, którą należy wpłacić na konto Urzędu Marszałkowskiego uzależniona jest od ilości zatrudnionych osób i wynosi ona:

1. dla mikroprzedsiębiorców – 100,00 zł;
2. dla przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorcy – 300,00 zł.

W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności, w więcej niż jednym zakresie, przedsiębiorca ten uiszcza jedną opłatę roczną – najwyższą, czyli 300 zł.

Rejestracja podmiotów w systemie BDO

Istnieje kilka sposobów postępowania by przedsiębiorca uzyskał numer BDO i tym samym znalazł się w rejestrze. Poniżej wymieniono trzy sposoby postępowania w przypadku nadawania numerów dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. W rejestrze BDO można zostać ujętym, gdy:

• złożymy wniosek [informacje o tym sposobie zostały przedstawione powyżej];
• zostaniemy wpisani z urzędu.

Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie ilości i rodzaju odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji (Dz.U. 2019 poz. 2531)[1] istnieją też przedsiębiorcy, którzy nie podlegają rejestracji w rejestrze, ale o tym przypadku za chwilę.

Marszałek Województwa (właściwy dla prowadzącego działalność gospodarczą), zgodnie z prawem wpisuje do rejestru BDO z urzędu przedsiębiorcę, który:

-uzyskał pozwolenie zintegrowane;
-uzyskał pozwolenie na wytwarzanie odpadów;
-uzyskał zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów;
-uzyskał decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych;
-uzyskał koncesję na podziemne składowanie odpadów.

Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U. 2019 poz. 2531), określa rodzaj oraz ilość odpadów zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji.

Zgodnie z nim podmioty nie podlegające wpisowi do rejestru BDO to wytwórcy odpadów komunalnych oraz odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji (jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów), rolnicy gospodarujący na powierzchni użytków rolnych poniżej 75 ha, a także podmioty prowadzące nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów, tj. zbieranie odpadów opakowaniowych i odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych (np. sklepy, szkoły, urzędy), osoby fizyczne i jednostki organizacyjne nie będące przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne, podmioty władające powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe (w celach określonych w art. 96 ust. 1 pkt 1-3) oraz transportujący wytworzone przez siebie odpady.

Wnioski aktualizacyjne – kiedy składamy

Wniosek aktualizacyjny pełni bardzo ważną rolę, ponieważ pozwala on na zwiększenie lub zmianę liczby miejsc prowadzenia działalności, rozszerzenia listy kodów i rodzajów odpadów itp. Czyli jest on swoistym „arkuszem kontaktowym” między prowadzącym firmę, a Urzędem Marszałkowskim. By złożyć wniosek aktualizacyjny należy:

• zalogować się do systemu BDO poprzez Krajowy Węzeł Identyfikacji elektronicznej (login.gov.pl);
• uzupełnić dane identyfikacyjne podmiotu, adres i miejsce siedziby, dane osoby składającej wniosek, dodatkowo dane dotyczące otrzymanej decyzji, czyli datę, znak sprawy, zakres, termin obowiązującej decyzji;
• w kolejnym etapie Urząd Marszałkowski aktualizuje dane podmiotu i zawiadamia go o dokonaniu aktualizacji drogą elektroniczną;
  
  Efektem końcowym działań są aktualne dane podmiotu w systemie BDO.

Aktualizacji należy dokonać w zakresie informacji dotyczących danych podmiotu, np. nazwa firmy, adres siedziby oraz zakres prowadzonej działalności, w terminie 30 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Dokonanie aktualizacji nie jest związane z dodatkowymi opłatami.

Kiedy złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru?

Wniosek o wykreślenie z rejestru BDO można złożyć wyłącznie w przypadku trwałego zaprzestania wykonywania działalności wymaganej wpisu do rejestru (w terminie 14 dni) lub wyznaczenia autoryzowanego przedstawiciela zgodnie z przepisami, np. w przypadku ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2019 poz. 1895).

Wykreślenia z rejestru BDO podmiotu może dokonać również Marszałek Województwa i jest to tzw. wykreślenie z urzędu. Wykreślenie to ma miejsce w ściśle określonych sytuacjach, np.:

• gdy nie została uiszczona opłata roczna (jeśli była wymagana);
• została cofnięta lub wygasła decyzja związana z gospodarką odpadami;
• zostały stwierdzone rażące nieprawidłowości dotyczące wypełniania zapisów określonych w posiadanej decyzji dotyczącej gospodarki odpadami;
• stwierdzono stałe zaprzestanie wykonywania działalności, nie zostało złożone zaświadczenie o opłacie produktowej oraz zaświadczenie potwierdzające wysokość gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej.

Jeśli podmiot został już wpisany do rejestru i uzyskał swój numer BDO, a po dokonaniu analizy ilości wytwarzanych odpadów w wyniku prowadzonej działalności, okazuje się że w myśl Rozporządzeniu Ministra Klimatu w sprawie ilości i rodzaju odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji (Dz.U. 2019 poz. 2531), nie powinien się znajdować w nim, to zaistniałą sytuację należy potraktować jako status quo, ponieważ  dopiero zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej pozwala na wypisanie firmy z rejestru BDO.

Jak złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru?

Każdy podmiot zarejestrowany w rejestrze BDO, by złożyć wniosek o wykreślenie firmy musi:

• zalogować się do systemu BDO poprzez Krajowy Węzeł Identyfikacji elektronicznej (login.gov.pl);
• wypełnić wniosek o wykreślenie w systemie BDO (dane podmiotu, przyczyny złożenia wniosku, dane osoby wypełniającej wniosek).

Po złożeniu wniosku o wykreślenie, Wnioskodawca zostanie zawiadomiony przez właściwy Urząd Marszałkowski o wykreśleniu.

[1] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r., o odpadach (Dz. U. 2019 poz. 701)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000021/O/D20130021.pdf

[2] Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązku przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz.U. 2018 poz. 1932) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010630639/O/D20010639.pdf

[3] Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U.2019 poz. 542)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000888/U/D20130888Lj.pdf

[4] Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2015 poz. 1688)  http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001688/O/D20151688.pdf

[5] Objaśnienie prawne Ministra Klimatu, dotyczące obowiązku rejestracji w Bazie Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami przez mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców
https://bdo.mos.gov.pl/wp-content/uploads/2019/12/Objaśnienia-prawne-Ministra-Klimatu-dot-wpisu-do-rejestru-BDO.pdf

[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000184/O/D20180184.pdf

[7] Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000646/O/D20180646.pdf

[8] Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U. 2019 poz. 2531)
http://g.ekspert.infor.pl/p/_dane/akty_pdf/DZU/2019/251/2531.pdf#zoom=90