To jeden z najważniejszych instrumentów prawnych, którego celem jest określenie wpływu planowanego przedsięwzięcia na środowisko oraz zdrowie ludzi. Tym samym to pierwszy krok pozwalający na uzyskanie decyzji środowiskowej, co z kolei umożliwia otrzymanie pozwolenia na budowę. Podstawą prawną wskazującą konieczność jej przeprowadzenia jest ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, z założenia powstaje w początkowej fazie planowania inwestycji, gdyż ma wspomagać cały proces decyzyjny oraz wskazywać najbardziej optymalny wariant jej powstania (ograniczyć, lub jeśli to możliwe wyeliminować zaistnienie ryzyka negatywnego wpływu danej inwestycji na środowisko oraz na warunki życia ludzi), ma zapewnić terminowe wykonanie planowanej inwestycji.
To postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia, które stanowi rozstrzygnięcie wstępne, pozwalające uzyskać kolejne decyzje. W ramach postępowania przeprowadza się weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Poza tym, właściwy organ opiniujący zapewnia uzyskanie wymaganych prawnie opinii i uzgodnień od organów współpanujących oraz udział społeczeństwa w postępowaniu. Tym samym w procedurze administracyjnej polegającej na dokonaniu oceny odziaływania na środowisko, stosowana jest zasada partycypacji różnych grup.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, przedsięwzięcie rozumiane jest bardzo szeroko. Przedsięwzięciem są zarówno zamierzenia budowlane (czyli inwestycje wymagające uzyskania pozwolenia na budowę) np. budynek, budowla lub obiekt małej architektury, jak i inna ingerencja w środowisko, czyli np. przetwarzanie odpadów, w wyniku czego ma miejsce przekształcenie lub zmiana sposobu wykorzystania danego terenu.
Przedsięwzięcia mogą być powiązane technologicznie, dotyczy to tych przypadków, gdy owe powiązanie jest istotne dla prowadzonej działalności. Tym samym kilka przedsięwzięć, kwalifikuje się jako jedno. Dotyczy to również tych przypadków, gdy są one realizowane przez różne podmioty.
Poprawna kwalifikacja przedsięwzięcia wymaga dokonania analizy treści Rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Weryfikacja naszego planowanego przedsięwzięcia z tymi, które wskazano w paragrafie 2 i 3 rozporządzenia, pozwala na przypisanie go do grupy przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko lub do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
W przypadku, gdy została przeprowadzona kwalifikacja naszego planowanego przedsięwzięcia i inwestycję zaliczono do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, przygotowujemy raport oddziaływania na środowisko. Natomiast, gdy analiza rozporządzenia wskazała, że inwestycja zaliczana jest do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, załącznikiem do wniosku będzie karta informacyjna przedsięwzięcia, czyli KIP.
Tym samym o konieczności złożenia wniosku, którego załącznikiem jest raport, decyduje klasyfikacja planowanej inwestycji, dokonana na podstawie rozporządzenia. Dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, ocena oddziaływania na środowisko jest obligatoryjna. Jednakże… W przypadku projektów, które zakwalifikowano do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których został opracowany KIP, to organ w wyniku analizy, która została przeprowadzona przez organy współopiniujące, może nałożyć obowiązek przeprowadzenia pełnej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, czyli opracowanie raportu.
Poza planowanymi inwestycjami, wskazanymi w paragrafie 2 i 3 Rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dokonania oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymagają przedsięwzięcia inwestycyjne polegające na budowie, rozbudowie, przebudowie i montażu, których zaistnienie spowoduje, że posiadana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach deaktualizuje się.
Przez rozbudowę rozumiemy, takie planowane przedsięwzięcie, którego efektem będzie zmiana kubatury, powierzchni, liczby kondygnacji. W tym przypadku nie powstanie nowy obiekt budowlany. Przebudowa to roboty budowlane, nie powodujące zmiany samej bryły budynku, lecz umożliwiające zmianę sposobu jego użytkowania, możliwości wykorzystania parametrów technicznych. Natomiast montaż, to taka realizacja robót budowlanych, które umożliwiają powstanie obiektu budowlanego z gotowych, połączonych w jedną całość elementów.
Istotnym elementem planów rozwojowych przedsięwzięć związanych z rozbudową, przebudową (nim nastąpi jego realizacja), jest uwzględnienie progów, których przekroczenie spowoduje, że dotychczasowe przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, zmieni kwalifikację na przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. W takim przypadku inwestor, mając na uwadze, że planowana inwestycja, zmieni dotychczasowy charakter funkcjonowania przedsięwzięcia w środowisku, ma obowiązek przeprowadzenia kolejnej oceny, uwzgledniającej nowe wzajemne oddziaływanie na środowisko. Realizacja takiego zamierzenia, będzie możliwa po uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Wniosek o wydanie decyzji w sprawie środowiskowych uwarunkowań przedsięwzięcia, należy złożyć do właściwego organu, jakim jest: wójt, burmistrz, prezydent miasta. W sytuacjach szczególnych, decyzję wydaje starosta lub regionalny dyrektor ochrony środowiska. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, wydaje decyzje dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, w szczególności dla inwestycji typu: drogi, linie kolejowe, przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych. Można powiedzieć, że są to te inwestycje, które są ważne z punktu widzenia rozwoju regionów i kraju.
Integralną częścią wniosku w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia jest raport. Treść raportu oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia na środowisko jest określona w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
W ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia, podczas opracowywania raportu, warto jego treść podzielić na następujące części: opis planowanego przedsięwzięcia, opis elementów przyrodniczych, zabytków i krajobrazu, oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko, warianty przedsięwzięcia, ustalenia wynikające z innych dokumentów, pozostałe informacje. Powyższy podział ułatwi jego opracowanie i ocenę dokonywaną przez właściwy organ.
W opisie planowanego przedsięwzięcia warto zawrzeć informacje dotyczące jego lokalizacji, charakterystykę wraz z uwzględnieniem procesów produkcyjnych, warunki użytkowania terenu w różnych fazach realizacji i eksploatacji, zużycie zasobów, ryzyko wystąpienia poważnych awarii oraz katastrof naturalnych.
Opis elementów przyrodniczych, zabytków i krajobrazu to zbiór informacji, które można odczytać z ogólnodostępnych geoportali. Powinien zawierać następujące informacje: wyniki inwentaryzacji przyrodniczej, charakterystykę środowiska przyrodniczego, złóż kopalin oraz formy ochrony przyrody znajdujące się w sąsiedztwie planowanej inwestycji, krajobraz kulturowy, a także działania oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
Oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko to charakterystyka wszystkich emisji, które będą towarzyszyć wszystkim fazom realizacji inwestycji (z uwzględnieniem ich ilości), a także wskazania powiązań planowanego przedsięwzięcia z innymi zakładami.
W części charakteryzującej warianty przedsięwzięcia należy zawrzeć przewidywalne oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko jak i dobra materialne, warianty funkcjonowania planowanej inwestycji w kontekście oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz porównanie oddziaływań poszczególnych wariantów.
W ustaleniach wynikających z innych dokumentów należy dokonać porównania technologii w wymaganiami ustawy prawo ochrony środowiska, najlepszych dostępnych technik i tych, które są istotne z punktu widzenia przedsięwzięcia.
Zbiór informacji w formie graficznej, kartograficznej, wskazanie możliwych konfliktów społecznych oraz podanie źródeł informacji, stanowią podstawę sporządzenia raportu to dane, stanowiące część dotyczącą podania pozostałych informacji.
Powyżej sygnalizujemy najważniejsze kwestie dotyczące przygotowania oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Więcej informacji znajdziesz w naszych publikacjach zaliczonych do kategorii Ocena odziaływania na środowisko.
W kategorii Ocena odziaływania na środowisko znajdziesz informacje na temat: wymaganych załączników do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, czyli raportu oddziaływania na środowisko oraz karty informacyjnej przedsięwzięcia, wskazówki umożliwiające poprawną kwalifikację planowanej inwestycji do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz tych potencjalnie znacząco oddziaływujących na środowisko. Tym samym uzyskania odpowiedzi, czy w danym przypadku inwestor ma obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Informację o organach opiniujących i roli organów współopinujących, czyli regionalnego dyrektora ochrony środowiska, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, starosty lub marszałka (jeśli mamy do czynienia z pozwoleniem zintegrowanym), Wód Polskich. Poza tym, praktycznych informacji dotyczących możliwości złożenia odwołania oraz roli społeczeństwa w prowadzonym postępowaniu i organizacji ekologicznych, które mogą być stronami w postępowaniu.
Materiały publikowane w Bazie wiedzy Akademii Przemysłu i Środowiska, nie stanowią porad prawnych lub innego profesjonalnego doradztwa. Prowadzący www.przemyslisrodowisko.pl dokładają wszelkich starań, aby informacje zamieszczone w Bazie wiedzy Akademii Przemysłu i Środowiska były prawdziwe i rzetelne, jednakże nie ponoszą odpowiedzialności za wykorzystanie informacji publikowanych w Bazie wiedzy, w szczególności za szkody lub straty poniesione przez kogokolwiek wskutek jakiegokolwiek wykorzystania treści umieszczonych w Bazie wiedzy.
Wszelkie materiały umieszczone w Bazie wiedzy podlegają ochronie na podstawie przepisów prawa autorskiego oraz innych przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej. Nie dopuszcza się, bez wyraźniej, pisemnej zgody Akademii Przemysłu i Środowiska, kopiowania, redystrybucji, rozpowszechniania, udostępniania oraz wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie www.przemyslisrodowisko.pl i platformie szkoleniowej.