Plany ogólne to nowy element systemu planowania przestrzennego. Od 2026 r. będzie on miał kluczowe znaczenie dla inwestorów. Dokumenty te, zastępując dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, mają uporządkować proces wydawania decyzji o warunkach zabudowy.
● Co kryje się pod pojęciem planów ogólnych?
● Kiedy należy zwrócić uwagę na ustalenia wynikające z planów ogólnych?
● Na jakie strefy planistyczne dzieli się obszary objęte planem ogólnym?
● Na jakiej podstawie ustala się plany ogólne?
● Czy istnieją jakieś instrumenty planistyczne powiązane z planami ogólnymi?
● Czy plany ogólne wpływają na zapisy MPZP?
● Jakie jest znaczenie planów ogólnych dla mieszkańców i inwestorów?
● Jakie są konsekwencje wprowadzania planów ogólnych?
● Przykład – w jakiej lokalizacji można wybudować biogazownie?
Co kryje się pod pojęciem planów ogólnych?
Plany ogólne stanowią akty prawa miejscowego, które są uchwalane przez radę gminy na terenie każdej gminy w Polsce. To oznacza, że ich zapisy mają moc wiążącą zarówno dla władz gminnych, jak i inwestorów oraz mieszkańców. Obejmują one swoim zasięgiem obszary całych gmin. Wyłączone spod obowiązywania planów ogólnych są jedynie tereny zamknięte inne niż ustalone przez ministra właściwego do spraw transportu.
Plany ogólne zostały wprowadzone jako nowe narzędzie planowania przestrzennego gmin ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1688), na której podstawie została znowelizowana ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) (dalej: u.p.z.p.) [1]. Należy także podkreślić, iż dnia 7 maja 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 527), na której podstawie została ponownie znowelizowana u.p.z.p. [2].
Zgodnie z art. 13a ust. 4 u.p.z.p. w planie ogólnym obligatoryjnie określa się strefy planistyczne oraz gminne standardy urbanistyczne, a także można określić obszary uzupełnienia zabudowy i obszary zabudowy śródmiejskiej [3].
Można stwierdzić, że plany ogólne w sposób bezpośredni zastępują studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (dalej: suikzp), jednak z zasadniczą różnicą – stanowią akty prawa miejscowego, a niektóre szczegółowe uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego w nich zawarte zostały określone w odrębnych aktach prawnych. Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw [4] oraz art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw [5] suikzp zachowują moc do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie, jednak nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2026 r. Zatem plany ogólne powinny zostać uchwalone przez rady gmin najpóźniej do dnia 30 czerwca 2026 r.
Kiedy należy zwrócić uwagę na ustalenia wynikające z planów ogólnych?
W każdym przypadku, kiedy planuje się działania związane z budową budynków mieszkalnych, usługowych czy obiektów przemysłowych itp., plany ogólne stanowią podstawę prawną do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a ich zapisy uwzględnia się przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (dalej: mpzp) (art. 13a ust. 5 u.p.z.p.) [6]. Należy jednak zaznaczyć, że plany ogólne nie stanowią podstawy prawnej do wydania decyzji innej niż wyżej wymienione (art. 13a ust. 6 u.p.z.p.) [7].
Obszar objęty planem ogólnym dzieli się w sposób rozłączny na strefy planistyczne (art. 13c u.p.z.p.) [8]. Przy wyznaczaniu stref wielofunkcyjnych z zabudową mieszkaniową lub zagrodową w pierwszej kolejności uwzględnia się obszary, dla których w obowiązujących mpzp określono przeznaczenie umożliwiające realizację funkcji mieszkaniowej, a także obszary uzupełnienia zabudowy oraz obszary z istniejącą zabudową o funkcji mieszkaniowej, z wyłączeniem luk w tej zabudowie przy uwzględnieniu uwarunkowań, które wskazano w art. 13b u.p.z.p. [9], co zostanie poruszone w dalszej części artykułu (art. 13d ust. 1 u.p.z.p.) [10].
Na jakie strefy planistyczne dzieli się obszary objęte planem ogólnym?
Wyznaczono łącznie 13 stref planistycznych, w których określono podstawowy profil funkcjonalny strefy oraz profil dodatkowy. Załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 22 listopada 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych w zakresie tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów (Dz. U. z 2024 r. poz. 1775) przedstawia charakterystykę poszczególnych stref planistycznych [11].
Należy także podkreślić, że podstawowy profil funkcjonalny strefy planistycznej jest obowiązkowy i musi być określony dla każdej strefy planistycznej w planie ogólnym zgodnie z przedstawionym poniżej załącznikiem 1 do ww. rozporządzenia. Natomiast profil funkcjonalny dodatkowy jest opcjonalny i jego określenie zależy od decyzji gminy.
Na jakiej podstawie ustala się plany ogólne?
Zgodnie z art. 13b u.p.z.p. ustalenia planu ogólnego określa się, uwzględniając uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy, w szczególności [9]:
1) politykę przestrzenną gminy określoną w strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego (Pkt 1 w art. 13b wejdzie w życie z dn. 1 stycznia 2026 r.);
2) ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa;
3) znajdujące się na obszarze gminy:
a) formy ochrony przyrody oraz ich otuliny,
b) obszary szczególnego zagrożenia powodzią, wały przeciwpowodziowe oraz pasy o szerokości 50 m od stopy wału,
c) obszary gruntów zmeliorowanych,
d) tereny zagrożone ruchami masowymi ziemi oraz tereny, na których występują te ruchy,
e) strefy ochronne ujęć wody,
f) obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych,
g) tereny górnicze i obszary górnicze wraz z filarami ochronnymi,
h) udokumentowane złoża kopalin, kompleksy podziemnego składowania dwutlenku węgla i podziemne bezzbiornikowe magazyny substancji,
i) obszary uzdrowisk oraz obszary ochrony uzdrowiskowej,
j) zabytki objęte formami ochrony, o których mowa w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840 oraz z 2023 r. poz. 951, 1688 i 1904), lub ujęte w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków oraz dobra kultury współczesnej,
k) obszary pomników zagłady i ich strefy ochronne,
l) tereny zamknięte i ich strefy ochronne,
m) obszary ograniczonego użytkowania,
n) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji,
o) obszary zdegradowane i obszary rewitalizacji,
p) obszary ciche w aglomeracji oraz obszary ciche poza aglomeracją,
q) grunty rolne stanowiące użytki rolne klas I–III oraz grunty leśne,
r) zakłady o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej,
s) obszary pasa nadbrzeżnego, w tym w szczególności pasa technicznego;
4) rozmieszczenie istniejących i planowanych obiektów infrastruktury społecznej, transportowej i technicznej wraz z obowiązującymi dla nich ograniczeniami w zagospodarowaniu;
5) rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym oraz krajobrazy priorytetowe;
6) opracowanie ekofizjograficzne w zakresie wymagań, o których mowa w art. 72 ust. 1–3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska;
7) zapotrzebowanie na nową zabudowę mieszkaniową w gminie.
Czy istnieją jakieś instrumenty planistyczne powiązane z planami ogólnymi?
Tak. Art. 13e [12] oraz 13f [13] u.p.z.p. określa wymagania dla instrumentu planistycznego powiązanego z planami ogólnymi – gminnych standardów urbanistycznych, które obejmują gminny katalog stref planistycznych oraz mogą obejmować gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej.
Gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej obejmują zasady zapewnienia dostępu do obiektów infrastruktury społecznej szkoły podstawowej oraz obszarów zieleni publicznej.
W gminnym katalogu stref planistycznych określa się:
- profil funkcjonalny stref planistycznych;
- wartości maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy, maksymalnej wysokości zabudowy oraz maksymalnego udziału powierzchni zabudowy – w następujących strefach planistycznych:
-
-
- strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową wielorodzinną,
- strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową jednorodzinną,
- strefa wielofunkcyjna z zabudową zagrodową,
- strefa usługowa,
- strefa handlu wielkopowierzchniowego,
- strefa gospodarcza,
- strefa produkcji rolniczej;
-
-
- wartości minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej – w ww. strefach planistycznych oraz w:
-
-
-
- strefie infrastrukturalnej,
- strefie zieleni i rekreacji,
- strefie cmentarzy,
-
-
z tym że wartość ta nie może być mniejsza niż wynika to z Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych w zakresie tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów.
W katalogu strefy planistycznych dopuszcza się także określenie:
- wartości maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy, maksymalnej wysokości zabudowy oraz maksymalnego udziału powierzchni zabudowy – w następujących strefach planistycznych:
-
-
- strefa infrastrukturalna,
- strefa zieleni i rekreacji,
- strefa cmentarzy;
-
- wartość maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy, maksymalnej wysokości zabudowy, maksymalnego udziału powierzchni zabudowy lub minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej – w następujących strefach planistycznych:
-
-
- strefa górnictwa,
- strefa otwarta,
- strefa komunikacyjna;
-
Warto także dodać, że od dnia 1 stycznia 2026 r. będzie funkcjonował nowy instrument związany z planowaniem przestrzennym – Rejestr Urbanistyczny. Będzie to publiczny system teleinformatyczny, w którym gromadzone będą informacje oraz dane przestrzenne z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego. Umożliwi on tworzenie, aktualizację oraz udostępnianie danych dotyczących aktów planistycznych, w tym planów ogólnych. W Rejestrze będą udostępniane m.in.:
- uchwały o przystąpieniu do sporządzenia aktów planowania przestrzennego,
- projekty planów ogólnych wraz z uzasadnieniami i prognozami oddziaływania na środowisko,
- decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (z pewnymi wyjątkami),
- uchwały o przyjęciu strategii rozwoju gminy,
- uchwały o wyznaczeniu obszarów rewitalizacji i programach rewitalizacji.
Wszystkie te dokumenty będą jawne i dostępne nieodpłatnie przez Internet (art. 67d – 67j u.p.z.p.) [14].
Czy plany ogólne wpływają na zapisy MPZP?
Plany ogólne nie wpływają na zapisy obowiązujących mpzp. Wejście w życie planu ogólnego nie powoduje utraty mocy obowiązujących mpzp (art. 34 ust. 1a u.p.z.p.) [15]. Jednak ich zapisy uwzględnia się przy sporządzaniu mpzp (art. 13a ust. 5 pkt 2 u.p.z.p.) [16].
Jakie jest znaczenie planów ogólnych dla mieszkańców i inwestorów?
Wejście w życie planu ogólnego dla obszaru danej gminy wprowadza przejrzystość w zakresie przeznaczenia poszczególnych obszarów gminy pod kątem tego, jaką funkcję ten obszar ma pełnić (jaką strefę planistyczną stanowi). Dzięki temu w prosty sposób inwestor jest w stanie sprawdzić, jakie jest przeznaczenie działki, na której terenie planuje przeprowadzić jakąś inwestycję, a tym samym określa czy na tym obszarze może ją zrealizować art. czy dopuszcza się zabudowę mieszkaniową, usługową, przemysłową, czy też teren ma pozostać niezabudowany (art. strefa infrastrukturalna).
Poprzez wprowadzenie planów ogólnych dochodzi także do względnego ujednolicenia wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Decyzje o warunkach zabudowy na danym terenie będą mogły zostać wydane tylko wtedy, gdy inwestycja mieści się w ramach określonej strefy funkcjonalnej i obszaru uzupełnienia zabudowy wskazanych w planie ogólnym. Skutkować to będzie mniejszym ryzykiem, że w niezagospodarowanym terenie powstaną pojedyncze domy lub osiedla bez niezbędnej infrastruktury.
Plany ogólne wpłyną na ograniczenie sytuacji, w których grunty rolnicze lub leśne są kupowane z myślą o ich przekształceniu pod zabudowę bez żadnego planu – co było możliwe dzięki elastycznym decyzjom o warunkach zabudowy.
Jakie są konsekwencje wprowadzania planów ogólnych?
Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw [4] oraz art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw [5] suikzp zachowują moc do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie, jednak nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2026 r. Zatem plany ogólne powinny zostać uchwalone przez rady gmin najpóźniej do dnia 30 czerwca 2026 r. Plany ogólne mogą zostać uchwalone przez gminy wcześniej niż ww. data. Od momentu wejścia w życie planu ogólnego decyzje o warunkach zabudowy będą musiały być zgodne z ustaleniami tego planu ogólnego (art. 13a ust. 5 pkt. 2 u.p.z.p.) [16].
W związku z powyższym w przypadku, jeżeli gmina nie uchwali planu ogólnego do dnia 30 czerwca 2026 r. to na jej terenie nie będzie możliwości wydania nowych decyzji o warunkach zabudowy. Dodatkowo nowelizacja u.p.z.p. wprowadza zapis, który wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. określający, że decyzje o warunkach zabudowy będą miały ograniczoną ważność – decyzje te wygasną automatycznie po 5 latach od uzyskania prawomocności (art. 64c u.p.z.p.) [17]. Jednocześnie należy zauważyć, że decyzje o warunkach zabudowy, które stały się prawomocne przed dniem wejścia w życie art. 64c u.p.z.p. nie obowiązuje ograniczony termin ważności – zachowują one ważność bezterminową (art. 62 ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw) [18]. Inwestorzy, którzy chcą uzyskać bezterminową decyzję o warunkach zabudowy, powinni złożyć wniosek oraz uzyskać prawomocną decyzję przed końcem 2025 roku.
Przykład – w jakiej lokalizacji można wybudować biogazownie?
Na podstawie załącznika do rozporządzenia w sprawie projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych w zakresie tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów można stwierdzić, że biogazownia, od momentu uchwalanie planu ogólnego w dalej gminie, będzie mogła zostać zlokalizowana wyłącznie na terenach wyznaczonych stref planistycznych w:
- strefie wielofunkcyjnej z zabudową zagrodową,
- strefie produkcji rolniczej,
- strefie otwartej.
Jednak należy zaznaczyć, że biogazownia w ww. strefach stanowi wymieniony w rozporządzeniu dodatkowy profil funkcjonalny strefy planistycznej, który jest opcjonalny i jego określenie zależy od decyzji gminy. Zatem jeśli inwestor chciałby wybudować biogazownię na terenie konkretnej gminy, musi sprawdzić, czy funkcja ta została określona w planie ogólnym dla danej lokalizacji.
Pytanie? Konkretna odpowiedź!
Czy plany ogólne mogą wpłynąć na możliwość realizacji inwestycji?
Oczywiście! To podstawa do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Przy planowaniu nowych projektów, inwestorzy powinni uwzględnić zapisy planów ogólnych.
Co w sytuacji, gdy gmina nie uchwali planu ogólnego do końca czerwca 2026 r.?
Na terenie takiej gminy nie będzie możliwości wydawania nowych decyzji o warunkach zabudowy po 1 lipca 2026 r. Dla przedsiębiorców może to oznaczać ogromne problemy w realizacji zaplanowanych inwestycji.
[1] Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1688)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001688 [dostęp:27-05-2025]
[2] Ustawy z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 527)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20250000527 [dostęp:27-05-2025]
[3] Art. 13a ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
W planie ogólnym:
1) określa się:
a) strefy planistyczne,
b) gminne standardy urbanistyczne;
2) można określić:
a) obszary uzupełnienia zabudowy,
b) obszary zabudowy śródmiejskiej.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[4] Art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1688) brzmi:
Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin zachowują moc do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2025 r., i stosuje się do nich przepisy dotychczasowe.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001688 [dostęp:27-05-2025]
[5] Art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 527) brzmi:
w art. 52 w ust. 1 we wprowadzeniu do wyliczenia, w ust. 2 i 3, w ust. 4 we wprowadzeniu do wyliczenia, w ust. 5 i 6, w ust. 8 w zdaniu pierwszym i w ust. 9, w art. 53, w art. 65 w ust. 1 oraz w art. 76 wyrazy „31 grudnia 2025 r.” zastępuje się wyrazami „30 czerwca 2026 r.”;
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20250000527 [dostęp:27-05-2025]
[6] Art. 13a ust. 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
Plan ogólny w zakresie, o którym mowa w:
1) ust. 4 pkt 1 i pkt 2 lit. b, uwzględnia się przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz stanowi podstawę prawną decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
2) ust. 4 pkt 2 lit. a, stanowi podstawę prawną decyzji o warunkach zabudowy.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[7] Art. 13a ust. 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
Plan ogólny nie stanowi podstawy prawnej:
1) decyzji innych niż wymienione w ust. 5;
2) wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 30 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2024 r. poz. 725 i 834);
3) sprawdzenia, o którym mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[8] Art. 13c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
1. Obszar objęty planem ogólnym dzieli się w sposób rozłączny na strefy planistyczne.
2. W wyniku podziału, o którym mowa w ust. 1, dopuszcza się wyznaczenie następujących stref planistycznych:
1) strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową wielorodzinną;
2) strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową jednorodzinną;
3) strefa wielofunkcyjna z zabudową zagrodową;
4) strefa usługowa;
5) strefa handlu wielkopowierzchniowego;
6) strefa gospodarcza;
7) strefa produkcji rolniczej;
8) strefa infrastrukturalna;
9) strefa zieleni i rekreacji;
10) strefa cmentarzy;
11) strefa górnictwa;
12) strefa otwarta;
13) strefa komunikacyjna.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[9] Art. 13b ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
Ustalenia planu ogólnego określa się, uwzględniając uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy, w szczególności:
<1) politykę przestrzenną gminy określoną w strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego;> Pkt 1 w art. 13b wejdzie w życie z dn. 1.01.2026 r.
2) ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa;
3) znajdujące się na obszarze gminy:
a) formy ochrony przyrody oraz ich otuliny,
b) obszary szczególnego zagrożenia powodzią, wały przeciwpowodziowe oraz pasy o szerokości 50 m od stopy wału,
c) obszary gruntów zmeliorowanych,
d) tereny zagrożone ruchami masowymi ziemi oraz tereny, na których występują te ruchy,
e) strefy ochronne ujęć wody,
f) obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych,
g) tereny górnicze i obszary górnicze wraz z filarami ochronnymi,
h) udokumentowane złoża kopalin, kompleksy podziemnego składowania dwutlenku węgla i podziemne bezzbiornikowe magazyny substancji,
i) obszary uzdrowisk oraz obszary ochrony uzdrowiskowej,
j) zabytki objęte formami ochrony, o których mowa w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840 oraz z 2023 r. poz. 951, 1688 i 1904), lub ujęte w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków oraz dobra kultury współczesnej,
k) obszary pomników zagłady i ich strefy ochronne,
l) tereny zamknięte i ich strefy ochronne,
m) obszary ograniczonego użytkowania,
n) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji,
o) obszary zdegradowane i obszary rewitalizacji,
p) obszary ciche w aglomeracji oraz obszary ciche poza aglomeracją,
q) grunty rolne stanowiące użytki rolne klas I–III oraz grunty leśne,
r) zakłady o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej,
s) obszary pasa nadbrzeżnego, w tym w szczególności pasa technicznego;
4) rozmieszczenie istniejących i planowanych obiektów infrastruktury społecznej, transportowej i technicznej wraz z obowiązującymi dla nich ograniczeniami w zagospodarowaniu;
5) rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym oraz krajobrazy priorytetowe;
6) opracowanie ekofizjograficzne w zakresie wymagań, o których mowa w art. 72 ust. 1–3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska;
7) zapotrzebowanie na nową zabudowę mieszkaniową w gminie.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[10] Art. 13d ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
Wyznaczając strefy planistyczne, o których mowa w art. 13c ust. 2 pkt 1–3, w pierwszej kolejności uwzględnia się obszary, dla których w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego określono przeznaczenie umożliwiające realizację funkcji mieszkaniowej, oraz obszary uzupełnienia zabudowy w ramach istniejącej zabudowy.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[11] Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 22 listopada 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych w zakresie tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów (Dz. U. z 2024 r. poz. 1775)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20240001775 [dostęp:27-05-2025]
[12] Art. 13e ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
1. Gminne standardy urbanistyczne obejmują gminny katalog stref planistycznych oraz mogą obejmować gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej.
2. W gminnym katalogu stref planistycznych określa się:
1) profil funkcjonalny stref planistycznych;
2) wartości maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy, maksymalnej wysokości zabudowy oraz maksymalnego udziału powierzchni zabudowy – w strefach planistycznych, o których mowa w art. 13c ust. 2 pkt 1–7;
3) wartości minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej – w strefach planistycznych, o których mowa w art. 13c ust. 2 pkt 1–10, nie mniejszego niż wynika to z przepisów wydanych na podstawie art. 13m ust. 2.
3. W ramach gminnego katalogu stref planistycznych dopuszcza się określenie w strefach planistycznych, o których mowa w:
1) art. 13c ust. 2 pkt 8–10, maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy, maksymalnej wysokości zabudowy lub maksymalnego udziału powierzchni zabudowy;
2) art. 13c ust. 2 pkt 11–13, maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy, maksymalnej wysokości zabudowy, maksymalnego udziału powierzchni zabudowy lub minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[13] Art. 13f ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
1. Gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej obejmują zasady zapewnienia dostępu do następujących obiektów infrastruktury społecznej:
1) szkoły podstawowej oraz
2) obszarów zieleni publicznej.
2. Przez zapewnienie dostępu do szkoły podstawowej rozumie się położenie działki ewidencyjnej w odległości nie większej niż:
1) 1500 m w miastach,
2) 3000 m poza miastami
– liczonej jako droga dojścia ogólnodostępną trasą dla pieszych od granicy tej działki do budynku szkoły podstawowej.
3. Przez zapewnienie dostępu do obszarów zieleni publicznej rozumie się położenie działki ewidencyjnej w odległości nie większej niż:
1) 1500 m od obszarów zieleni publicznej o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 3,0 ha oraz
2) 3000 m od obszaru zieleni publicznej o powierzchni nie mniejszej niż 20 ha
– liczonej jako droga dojścia ogólnodostępną trasą dla pieszych od granicy tej działki do granicy obszaru zieleni publicznej.
4. W przypadku ustalenia gminnych standardów dostępności infrastruktury społecznej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego można wyznaczyć teren o przeznaczeniu umożliwiającym realizację funkcji mieszkaniowej, jeżeli każda działka ewidencyjna na tym terenie spełnia gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej poprzez dostęp do obiektów infrastruktury społecznej oraz drogi dojścia istniejące w dniu uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub możliwe do realizacji na podstawie tego lub innego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
5. W przypadku ustalenia gminnych standardów dostępności infrastruktury społecznej, wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla budynku, w ramach którego ma być realizowana funkcja mieszkaniowa, jest możliwe, jeżeli każda działka ewidencyjna na terenie inwestycji spełnia gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej poprzez dostęp do obiektów infrastruktury społecznej oraz drogi dojścia istniejące w dniu wydania tej decyzji.
6. Przez możliwość realizacji obiektu infrastruktury społecznej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego rozumie się w odniesieniu do:
1) szkół podstawowych – wyznaczenie terenu usług edukacji – szkoła podstawowa;
2) obszarów zieleni publicznej – wyznaczenie terenu zieleni urządzonej lub terenu lasu;
3) obiektu infrastruktury społecznej, do którego zasady zapewnienia dostępu ustalono na podstawie ust. 7 pkt 3 – wyznaczenie terenu o przeznaczeniu umożliwiającym usytuowanie tego obiektu.
7. W ramach gminnych standardów dostępności infrastruktury społecznej dopuszcza się:
1) ustalenie innych wartości odległości od obiektów infrastruktury społecznej niż określone w ust. 2 i 3;
2) ustalenie innych wartości powierzchni obszarów zieleni publicznej niż określone w ust. 3;
3) ustalenie zasad zapewnienia dostępu do przedszkola, żłobka, ambulatorium podstawowej opieki zdrowotnej, biblioteki, domu kultury, domu pomocy społecznej, urządzonego terenu sportu, przystanku publicznego transportu zbiorowego, placówki pocztowej, apteki oraz posterunku policji lub posterunku jednostki ochrony przeciwpożarowej;
4) ustalenie różnych regulacji dla różnych obszarów gminy, w tym objęcie standardami części obszarów gminy, określając w sposób jednoznaczny granice tych obszarów;
5) wyłączenie terenów zabudowy zagrodowej z obowiązku zapewnienia dostępu do określonych obiektów infrastruktury społecznej.
8. Wartości minimalnej powierzchni obszarów zieleni publicznej ustalane na podstawie ust. 7 pkt 2 nie mogą być mniejsze niż 50 % wartości powierzchni obszarów zieleni publicznej określonych w ust. 3.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[14] Art. 67d-67j ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmią:
Art. 67d. 1. W Rejestrze gromadzi się informacje i dane z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego, w tym dane przestrzenne.
2. Rejestr umożliwia tworzenie, aktualizację i udostępnianie danych przestrzennych z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego.
Art. 67e. 1. Rejestr prowadzi się w systemie teleinformatycznym.
2. Rejestr prowadzi się w sposób zapewniający interoperacyjność udostępnionych w nim zbiorów i związanych z nimi usług, w rozumieniu ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej.
Art. 67f. 1. Zapewnia się nieodpłatny dostęp do informacji i danych udostępnianych w Rejestrze za pomocą środków komunikacji elektronicznej z wykorzystaniem usług, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej.
2. Informacje i dane udostępniane w Rejestrze są jawne, z wyłączeniem danych osobowych.
3. Administratorem danych osobowych gromadzonych w Rejestrze jest minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
Art. 67g. 1. Rejestr prowadzi minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
2. Minister właściwy do spraw informatyzacji zapewnia funkcjonowanie systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 67e ust. 1.
Art. 67h. 1. W Rejestrze udostępnia się informacje i dane, o których mowa w art. 67d ust. 1, pochodzące z:
1) uchwał o przystąpieniu do sporządzania aktów planowania przestrzennego oraz gminnego programu rewitalizacji,
2) wniosków o sporządzenie lub zmianę planów ogólnych lub planów miejscowych oraz wniosków o uchwalenie zintegrowanych planów inwestycyjnych,
3) diagnoz, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji,
4) uchwał o szczegółowym trybie i harmonogramie opracowania projektu strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego,
5) diagnoz, o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, przygotowywanych w ramach opracowania projektu strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego,
6) aktów planowania przestrzennego wraz z uzasadnieniem, o ile jego sporządzenie jest wymagane,
7) uchwał w sprawie wyznaczenia obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji, uchwał o przyjęciu gminnych programów rewitalizacji oraz uchwał w sprawie ustanowienia na obszarze rewitalizacji Specjalnej Strefy Rewitalizacji,
8) uchwał o przyjęciu strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego,
9) wniosków o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z wyłączeniem dotyczących inwestycji lokalizowanych na terenach zamkniętych ustalonych przez Ministra Obrony Narodowej decyzją, o której mowa w art. 4 ust. 2a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne,
10) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z wyłączeniem decyzji dotyczących inwestycji lokalizowanych na terenach zamkniętych ustalonych przez Ministra Obrony Narodowej decyzją, o której mowa w art. 4 ust. 2a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne,
11) uchwał w sprawie aktualności planu ogólnego oraz planów miejscowych i oceny, o których mowa w art. 22 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji,
12) zarządzeń zastępczych wojewody w sprawie uchwalenia aktu planowania przestrzennego,
13) rozstrzygnięć nadzorczych wojewody stwierdzających nieważność aktów planowania przestrzennego,
14) wyroków sądów administracyjnych dotyczących decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz aktów planowania przestrzennego
– niezwłocznie po sporządzeniu tych dokumentów.
2. W Rejestrze udostępnia się także, na zasadach określonych w ust. 3–5, projekty aktów planowania przestrzennego, gminnych programów rewitalizacji, uchwał w sprawie wyznaczenia obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji, uchwał w sprawie ustanowienia na obszarze rewitalizacji Specjalnej Strefy Rewitalizacji oraz strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego.
3. Projekty aktów planowania przestrzennego przekazywane do uzgodnień i opiniowania, poddawane konsultacjom społecznym lub przedstawiane radzie gminy albo sejmikowi województwa udostępnia się w Rejestrze wraz z uzasadnieniem, wykazem, o którym mowa w art. 8k ust. 1, raportem, o którym mowa w art. 8k ust. 2, oraz prognozą oddziaływania na środowisko, o ile ich sporządzenie jest wymagane, najpóźniej w dniu odpowiednio przekazania, ogłoszenia o rozpoczęciu konsultacji społecznych lub przedstawienia.
4. Projekty:
1) gminnych programów rewitalizacji,
2) uchwał w sprawie wyznaczenia obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji,
3) uchwał w sprawie ustanowienia na obszarze rewitalizacji Specjalnych Stref Rewitalizacji
– przekazywane do uzgodnień i opiniowania, poddawane konsultacjom społecznym lub przedstawiane radzie gminy udostępnia się w Rejestrze wraz z uzasadnieniem, raportem, o którym mowa w art. 6 ust. 7 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, oraz prognozą oddziaływania na środowisko, o ile ich sporządzenie jest wymagane, najpóźniej w dniu odpowiednio przekazania, ogłoszenia o rozpoczęciu konsultacji społecznych lub przedstawienia.
5. Projekty strategii rozwoju gminy lub strategii rozwoju ponadlokalnego przekazywane do konsultacji, o których mowa w art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, lub przedstawiane zarządowi województwa udostępnia się w Rejestrze najpóźniej w dniu przekazania lub przedstawienia.
6. Do informacji i danych udostępnionych w Rejestrze stosuje się odpowiednio przepis art. 26 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461).
7. W Rejestrze udostępnia się także inne informacje i dane konieczne w procedurze planistycznej, na podstawie porozumienia właściwego ministra z ministrem właściwym do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, określającego zakres i tryb ich tworzenia, aktualizacji i udostępniania.
Art. 67i. 1. Organy wytwarzające informacje lub dane podlegające udostępnieniu w Rejestrze wprowadzają te informacje lub te dane do Rejestru.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do sądów administracyjnych. W tym przypadku obowiązek, o którym mowa w ust. 1, wykonuje organ, który sporządził zaskarżony akt, a w przypadku decyzji administracyjnych organ właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji.
3. Organy, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą upoważnić do wprowadzania do Rejestru informacji lub danych podmioty, które wytworzyły te informacje lub dane.
Art. 67j. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe rozwiązania organizacyjno-techniczne Rejestru,
2) szczegółowy zakres informacji i danych gromadzonych w Rejestrze,
3) tryb tworzenia, aktualizacji oraz udostępniania informacji i danych, o których mowa w art. 67d ust. 1
– mając na względzie zapewnienie jednolitości, przejrzystości i kompletności informacji i danych gromadzonych i udostępnianych w Rejestrze, a także zapewnienie interoperacyjności, o której mowa w przepisach o infrastrukturze informacji przestrzennej oraz w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[15] Art. 34 ust. 1a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
Wejście w życie planu ogólnego nie powoduje utraty mocy obowiązującej planów miejscowych.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[16] Art. 13a ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
Plan ogólny w zakresie, o którym mowa w ust. 4 pkt 2 lit. a, stanowi podstawę prawną decyzji o warunkach zabudowy.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[17] Art. 64c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130) brzmi:
Decyzja o warunkach zabudowy wygasa po upływie 5 lat od dnia, w którym stała się prawomocna.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001130/U/D20241130Lj.pdf [dostęp:27-05-2025]
[18] Art. 62 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1688) brzmi:
Do decyzji o warunkach zabudowy, które stały się prawomocne przed dniem wejścia w życie niniejszego przepisu, przepisu art. 64c ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001688 [dostęp:27-05-2025]
