Podinstalacja oznacza czynniki produkcji, produkty i powiązane z nimi emisje, które są objęte odpowiednimi wskaźnikami emisyjności. Granice podinstalacji niekoniecznie są zgodne z granicami fizycznych urządzeń wchodzących w skład instalacji.
Definicja poszczególnych typów podinstalacji zawarta jest w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii (FAR) [1], określającym zasady przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.
Zgodnie z art. 2 rozporządzenia FAR wyodrębnia się następujące rodzaje podinstalacji:
- podinstalacja objęta wskaźnikiem emisyjności dla produktów [2] – oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które dotyczą wytwarzania produktu, dla którego w załączniku I do rozporządzenia FAR [3] ustanowiono wskaźnik emisyjności;
- podinstalacja objęta wskaźnikiem emisyjności opartym na cieple [4] – oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które nie są objęte zakresem podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności dla produktów i które odnoszą się do wytwarzania, wprowadzania z instalacji objętej EU ETS, lub do obu tych sytuacji, mierzalnego ciepła innego niż wytworzone za pomocą energii elektrycznej, które jest zużywane w granicach instalacji do wytworzenia produktów, uzyskania energii mechanicznej innej niż wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, do ogrzewania lub chłodzenia w obrębie instalacji, z wyjątkiem zużycia do produkcji energii elektrycznej, lub wyprowadzane do instalacji lub innego podmiotu nieobjętego systemem unijnym innego niż sieć ciepłownicza, z wyjątkiem wyprowadzania w celu wytworzenia energii elektrycznej.
- podinstalacja sieci ciepłowniczej [5] – oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które nie są objęte zakresem podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności dla produktów i które odnoszą się do wytwarzania, wprowadzania z instalacji objętej EU ETS, lub do obu tych sytuacji, mierzalnego ciepła, które jest wyprowadzane do celów sieci ciepłowniczej
- podinstalacja objęta wskaźnikiem emisyjności opartym na paliwie [6]– oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które nie są objęte zakresem podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności dla produktów i które odnoszą się do wytwarzania niemierzalnego ciepła zużywanego poprzez spalanie paliw do wytwarzania produktów lub uzyskania energii mechanicznej innej niż wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, do ogrzewania lub chłodzenia w obrębie instalacji, z wyjątkiem zużycia do produkcji energii elektrycznej, w tym spalanie na pochodniach dla zapewnienia bezpieczeństwa
- podinstalacja wytwarzająca emisje procesowe [7] – oznacza emisje gazów cieplarnianych [8], innych niż dwutlenek węgla, do których dochodzi poza granicami systemowymi wskaźnika emisyjności dla produktów, lub emisje dwutlenku węgla, do których dochodzi poza granicami systemowymi wskaźnika emisyjności dla produktów, powstałe jako bezpośredni i natychmiastowy skutek każdego z działań i emisji pochodzących ze spalania gazów odlotowych, mających na celu produkcję mierzalnego ciepła, niemierzalnego ciepła lub energii elektrycznej, pod warunkiem że odjęte są potencjalne emisje powstałe ze spalania określonej ilości gazu ziemnego, równe technicznie możliwej do wykorzystania zawartości energii spalonego niezupełnie utlenionego węgla.
Warto zaznaczyć, że definicja podinstalacji nie jest zbieżna z definicją instalacji sformułowaną w ustawie Prawo ochrony środowiska [9].
Podinstalacja stanowi odpowiednio wydzieloną część instalacji uczestniczącej systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Podstawą wydzielenia są odpowiednie metody określania wskaźników emisyjności właściwe dla poszczególnych typów.
Autorka: dr inż. Weronika Warachowska, ekspertka Kancelarii Ekologicznej ds. ochrony środowiska
Pytanie? Konkretna odpowiedź!
Do kiedy należy złożyć wniosek o przydział bezpłatnych uprawnień do emisji?
Zgodnie z art. 26b ust. 2 [10] ustawy z dnia z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych [11], wniosek o przydział bezpłatnych uprawnień na lata 2026–2030 należy złożyć do dnia 29 czerwca 2024 r. Wniosek ten składa się co 5 lat.
Zobacz również FAQ “Czym jest podinstalacja w odniesieniu do przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych?”
[1] Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0331 [dostęp:10-05-2024]
[2] art. 2 pkt 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii, brzmi:
2) „podinstalacja objęta wskaźnikiem emisyjności dla produktów” oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które dotyczą wytwarzania produktu, dla którego w załączniku I ustanowiono wskaźnik emisyjności;
[3] zał. 1 do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0331 [dostęp:10-05-2024]
[4] art. 2 pkt 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii, brzmi:
3) „podinstalacja objęta wskaźnikiem emisyjności opartym na cieple” oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które nie są objęte zakresem podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności dla produktów i które odnoszą się do wytwarzania, wprowadzania z instalacji objętej EU ETS, lub do obu tych sytuacji, mierzalnego ciepła innego niż wytworzone za pomocą energii elektrycznej, które jest:
a) zużywane w granicach instalacji do wytworzenia produktów, uzyskania energii mechanicznej innej niż wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, do ogrzewania lub chłodzenia w obrębie instalacji, z wyjątkiem zużycia do produkcji energii elektrycznej, lub
b) wyprowadzane do instalacji lub innego podmiotu nieobjętego EU ETS innego niż sieć ciepłownicza, z wyjątkiem wyprowadzania w celu wytworzenia energii elektrycznej;
[5] art. 2 pkt 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii, brzmi:
5) „podinstalacja sieci ciepłowniczej” oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które nie są objęte zakresem podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności dla produktów i które odnoszą się do wytwarzania, wprowadzania z instalacji objętej EU ETS, lub do obu tych sytuacji, mierzalnego ciepła, które jest wyprowadzane do celów sieci ciepłowniczej;
[6] art. 2 pkt 6 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii, brzmi:
6) „podinstalacja objęta wskaźnikiem emisyjności opartym na paliwie” oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które nie są objęte zakresem podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności dla produktów i które odnoszą się do wytwarzania niemierzalnego ciepła zużywanego poprzez spalanie paliw do wytwarzania produktów lub uzyskania energii mechanicznej innej niż wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, do ogrzewania lub chłodzenia w obrębie instalacji, z wyjątkiem zużycia do produkcji energii elektrycznej, w tym spalanie na pochodniach dla zapewnienia bezpieczeństwa;
[7] art. 2 pkt 10 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/331 w odniesieniu do przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii, brzmi:
10) „podinstalacja wytwarzająca emisje procesowe” oznacza emisje gazów cieplarnianych wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE, innych niż dwutlenek węgla, do których dochodzi poza granicami systemowymi wskaźnika emisyjności dla produktów zawartego w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, lub emisje dwutlenku węgla, do których dochodzi poza granicami systemowymi wskaźnika emisyjności dla produktów zawartego w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, powstałe jako bezpośredni i natychmiastowy skutek każdego z następujących działań i emisji pochodzących ze spalania gazów odlotowych, mających na celu produkcję mierzalnego ciepła, niemierzalnego ciepła lub energii elektrycznej, pod warunkiem że odjęte są potencjalne emisje powstałe ze spalania określonej ilości gazu ziemnego, równe technicznie możliwej do wykorzystania zawartości energii spalonego niezupełnie utlenionego węgla:
a) chemicznej, elektrolitycznej lub pirometalurgicznej redukcji związków metali zawartych w rudach, koncentratach lub materiałach wtórnych, których pierwotnym celem nie jest produkcja ciepła;
b) usunięcia zanieczyszczeń z metali i ich związków, których pierwotnym celem nie jest produkcja ciepła;
c) pirolizy węglanów, z wyjątkiem oczyszczania gazów odlotowych, której pierwotnym celem nie jest produkcja ciepła;
d) syntez chemicznych produktów i produktów pośrednich, w których materiał zawierający węgiel uczestniczy w reakcjach, których pierwotnym celem nie jest produkcja ciepła;
e) zastosowania dodatków lub surowców zawierających węgiel, których pierwotnym celem nie jest produkcja ciepła;
f) chemicznej lub elektrolitycznej redukcji tlenków metali lub tlenków niemetali, takich jak tlenki krzemu i fosforany, której pierwotnym celem nie jest produkcja ciepła;
[8] zał. I do dyrektywy 2003/87/WE parlamentu europejskiego i rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32003L0087 [dostęp:10-05-2024]
[9] art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 54) brzmi:
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
6) instalacji – rozumie się przez to:
a) stacjonarne urządzenie techniczne,
b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu,
c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję;
[10] Art. 26b ust. 2 ustawy z dnia z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2023 r. poz. 589, 2029) brzmi:
2. Koszty weryfikacji raportu dotyczącego danych podstawowych, o którym mowa w art. 4 ust. 2 lit. a rozporządzenia Komisji (UE) 2019/331, ponosi prowadzący instalację.
[11] Ustawa z dnia z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2023 r. poz. 589, 2029) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001223/U/D20151223Lj.pdf [dostęp:10-05-2024]
