...

Mam już pozwolenie zintegrowane. Czy muszę wnioskować o pozwolenie wodnoprawne na zrzut ścieków przemysłowych?

Pozwolenie zintegrowane a pozwolenie wodnoprawne Przemysł i Środowisko

Loading

Spotykamy się z wieloma pytaniami na temat pozwolenia zintegrowanego i wodnoprawnego. Czym jest pozwolenie zintegrowane, a czym pozwolenie wodnoprawne? Jakie są między nimi powiązania i jakiej podstawie prawnej podlegają? To generuje następne pytania. Czy wydanie pozwolenia zintegrowanego zwalnia przedsiębiorcę z obowiązku posiadania pozwolenia wodnoprawnego, a jeżeli tak, to czy każdego? Czy pozwolenie zintegrowane zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia na zrzut ścieków przemysłowych do kanalizacji? I wreszcie – co grozi za jego ewentualny brak? Wymagania ochrony środowiska to istotne dla firmy kwestie. Istotne dla jej prawidłowego funkcjonowania, w zgodzie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi, bez ponoszenia konsekwencji wynikających z niewiedzy bądź zaniedbania i wreszcie bez niepotrzebnych wezwań do uzupełnienia wniosków. Jak to zrobić? Pytać i szukać merytorycznych odpowiedzi. Zdobywać wiedzę o środowiskowych uwarunkowaniach. Na kilka z nich odpowiadamy poniżej.

pozwolenie zintegrowane podstawa prawna przemysł i środowisko

 

Pozwolenia zintegrowane to, zgodnie z art. 201 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (dalej: p.o.ś.) [1], rodzaj decyzji udzielanej na prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Wyjątek stanowią tutaj instalacje lub ich części stosowane wyłącznie do rozwoju, badania lub testowania nowych produktów lub procesów technologicznych, które nie wymagają pozwolenia zintegrowanego.

Żeby dobrze zrozumieć kwestię instalacji wymagających pozwolenia zintegrowanego, warto odnieść się do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości [2]. Załącznik do tego rozporządzenia dokładnie określa rodzaje instalacji, które wymagają uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Są to takie instalacje, które mogą powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Instalacja wymagająca pozwolenia zintegrowanego to m.in. instalacja do wytwarzania paliw i energii, instalacja do produkcji i obróbki metali, instalacja w przemyśle mineralnym oraz instalacja obróbki i przetwórstwa mleka [3].

Istotną cechą pozwoleń zintegrowanych jest ich kompleksowość. Zgodnie bowiem z art. 202 p.o.ś. w pozwoleniu zintegrowanym ustala się warunki emisji do poszczególnych komponentów środowiska, uwzględniając wymagania dla cząstkowych pozwoleń na korzystanie ze środowiska (pozwolenia sektorowe) [4]. Zgodnie z art. 181 ust. 1 pkt 2 i 4 p.o.ś. [5] oraz art. 182 p.o.ś. [6] pozwolenie zintegrowane może obejmować warunki pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, pozwolenia na wytwarzanie odpadów, a także pozwoleń w zakresie gospodarki wodno-ściekowej: pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód oraz na odprowadzanie ścieków do ziemi lub do wód. Ponadto pozwolenie zintegrowane zwalnia z konieczności dodatkowego uzyskania pozwoleń sektorowych, o których mowa powyżej.

Bez względu na powyższe, w pozwoleniu zintegrowanym określa się informacje wskazane w art. 211 ust. 6 pkt 1-12 p.o.ś., w tym ilość, stan i skład ścieków przemysłowych pochodzących z danej instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego (o ile nie będą one odprowadzane do wód lub do ziemi) [7].

pozwolenie wodnoprawne podstawa prawna przemysł i środowisko

Pozwolenie wodnoprawne to rodzaj zgody wodnoprawnej, która na mocy art. 388 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (dalej: pw.) jest udzielana przez [8]:

1)   wydanie pozwolenia wodnoprawnego;
2)   przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego;
3)   wydanie oceny wodnoprawnej;
4)   wydanie decyzji o których mowa w art. 77 ust. 3 i 8 oraz w art. 176 ust. 4.

Pozwolenie wodnoprawne jest instrumentem służącym zarządzaniu i ochronie zasobów wodnych, a jednym z rodzajów pozwoleń jest to udzielane na szczególne korzystanie z wód. Szczególne korzystanie z wód stanowi natomiast takie korzystanie, które wykracza poza korzystanie powszechne, zdefiniowane w art. 32 ust. 2 pw. [9] oraz zwykłe korzystanie z wód określone w art. 33 ust. 4 pkt 1 i 2 pw. [10].

W rozumieniu art. 34 pw. szczególne korzystanie z wód obejmuje [11] m.in. wprowadzanie do urządzeń będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szkodliwe dla środowiska wodnego (które zostały określone w załączniku do Rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, zwanym dalej: rozporządzenie) [12].

Mam pozwolenie zintegrowane. Czy muszę posiadać pozwolenie wodnoprawne?

Pozwolenia zintegrowane co do zasady nie zastępują każdego z pozwoleń wodnoprawnych, na co wskazuje art. 182 p.o.ś. [13]. Pozwolenie zintegrowane może obejmować swym zakresem pozwolenia wodnoprawne na odprowadzanie ścieków do ziemi lub do wód. W owych wyłączeniach nie znajduje się pozwolenie wodnoprawne na pobór wód lub odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji innych podmiotów, w związku z czym odprowadzenie ścieków przemysłowych do urządzeń innego podmiotu winno zostać objęte odrębnym pozwoleniem sektorowym.

Odprowadzanie ścieków przemysłowych

Zgodnie z definicją wskazaną w art. 16 pkt 64 pw. [14] ścieki przemysłowe są to ścieki niebędące ściekami bytowymi, wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w wyniku prowadzonej przez zakład działalności (handlowej, przemysłowej, składowej, transportowej lub usługowej). Są to także ścieki będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu.

Konieczność uzyskania pozwolenia na wprowadzenie ścieków związana jest także z zawartością zanieczyszczeń, których obecność może mieć negatywne skutki dla środowiska. Rodzaje tych substancji określa, stosownie do art. 100 ustawy pw. [15], załącznik do rozporządzenia [12]. W przypadku obecności w ściekach przemysłowych wskazanych substancji szczególnie szkodliwych, konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. Kluczowy jest jednak już sam fakt obecności tych substancji, niezależnie od ich ilości. W związku z powyższym wskazane jest przeprowadzenie badań odprowadzanych ścieków w akredytowanym laboratorium i określenie, czy w ich składzie występują substancje wymienione w rozporządzeniu w celu weryfikacji, czy konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.

Należy odróżnić wymagania stawiane przez art. 211 ust. 6, pkt 7 p.o.ś. (scharakteryzowanie i określenie ilości oraz stanu i składu ścieków przemysłowych pochodzących z instalacji IPPC) [16] od posiadania decyzji regulującej odprowadzanie ścieków przemysłowych.

Konieczność uzyskania pozwolenia wodnoprawnego i zobowiązania wynikające z p.o.ś.

Mając na uwadze powyższe rozważania oraz w rozumieniu art. 389 pkt 2 pw. [17], odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji stanowi szczególne korzystanie z wód. A szczególne korzystanie z wód wymaga pozwolenia wodnoprawnego.

Za zrzut ścieków przemysłowych bez pozwolenia wodnoprawnego grożą duże konsekwencje, czego warto być świadomym. Podkreśla się, że na mocy art. 476 ust. 1 pw. [18] przekraczanie warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym albo działanie bez wymaganej w danym przypadku zgody wodnoprawnej (korzystanie z wód, wykonania urządzeń wodnych albo innych czynności wymagających pozwolenia wodnoprawnego) grozi karą aresztu, ograniczeniem wolności albo grzywną.

Podsumowanie

Pozwolenia zintegrowane oraz pozwolenia wodnoprawne to dwa rodzaje pozwoleń na korzystanie ze środowiska, które wzajemnie się uzupełniają. Warto jednak pamiętać o sytuacjach, kiedy należy złożyć wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, gdyż samo uzyskanie pozwolenia zintegrowanego nie zawsze wystarcza. Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji nie może zostać zastąpione pozwoleniem zintegrowanym w ślad za art. 182 p.o.ś. [13]. Pozwolenia zintegrowane wydawane na eksploatację instalacji IPPC nie znoszą obowiązku uzyskania każdego rodzaju pozwolenia wodnoprawnego, w tym na odprowadzanie ścieków przemysłowych.

Pytanie – konkretna odpowiedź!

Obecność jakich substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego w ściekach przemysłowych wprowadzonych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego?

Wykaz obejmujący 47 różnych substancji tego typu znajduje się w Załączniku do Rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego [12]. Można go znaleźć w przypisie 12 do naszego artykułu.

Substancje szkodliwe dla środowiska wodnego w ściekach przemysłowych – znaczenie ma ilość czy sama obecność?

Obowiązek uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wynika z samej obecności w nich substancji szkodliwych dla środowiska wodnego, niezależnie od ich ilości.

Ile jest ważne pozwolenie zintegrowane?

Pozwolenie zintegrowane to szczególny rodzaj decyzji udzielanej na prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Istotną cechą pozwoleń zintegrowanych jest ich kompleksowość. Zgodnie bowiem z art. 202 p.o.ś. [4] w pozwoleniu zintegrowanym ustala się warunki emisji do poszczególnych komponentów środowiska, uwzględniając cząstkowe pozwolenia środowiskowe (pozwolenia sektorowe). Tym, co również odróżnia pozwolenie zintegrowane od pozostałych pozwoleń jest ich okres obowiązywania, gdyż pozwolenie zintegrowane może zostać wydane na czas nieoznaczony.

Ile jest ważne pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów?

Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów wydawane jest na 4 lata. Jest to decyzja o najkrótszym okresie obowiązywania.

Opracowanie zgodne ze stanem prawnym na dzień 25.10.2023 r.
Nasze treści są zgodne z literą obowiązującego prawa, nad ich poprawnością czuwa radca prawny, biegły sądowy w zakresie ochrony środowiska, dr Marcin Kaźmierski.

Materiał opracowany przez zespół Kancelarii Ekologicznej Sp. z o.o.


[1] Art. 201 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, brzmi:

Pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, z wyłączeniem instalacji lub ich części stosowanych wyłącznie do badania, rozwoju lub testowania nowych produktów lub procesów technologicznych.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 23-04-2024]

[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140001169/O/D20141169.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[3] Załącznik do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, brzmi:

RODZAJE INSTALACJI MOGĄCYCH POWODOWAĆ ZNACZNE ZANIECZYSZCZENIE

POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ALBO ŚRODOWISKA JAKO CAŁOŚCI

1. Instalacje do wytwarzania energii i paliw:

1) do spalania paliw1) o nominalnej mocy2) nie mniejszej niż 50 MW;

2) do rafinacji ropy naftowej lub gazu;

3) do produkcji koksu;

4) do zgazowania lub upłynniania:

a) węgla,

b) paliw innych niż wymienione w lit. a, o całkowitej nominalnej mocy2) nie mniejszej niż 20 MW.

2. Instalacje do produkcji i obróbki metali:

1) do prażenia lub spiekania rud metali, w tym rudy siarczkowej;

2) do produkcji surówki żelaza lub stali surowej, pierwotny lub wtórny wytop, łącznie z ciągłym odlewaniem stali o zdolności produkcyjnej3) ponad 2,5 tony na godzinę;

3) do obróbki stali lub stopów żelaza:

a) przez walcowanie na gorąco o zdolności produkcyjnej3) ponad 20 ton stali na godzinę,

b) kuźnie z młotami o energii przekraczającej 50 kJ na młot, gdzie stosowana łączna moc cieplna przekracza 20 MW,

c) do nakładania powłok metalicznych z wsadem przekraczającym 2 tony wyrobów stalowych na godzinę;

4) do odlewania stali lub stopów żelaza o zdolności produkcyjnej3) ponad 20 ton wytopu na dobę;

5) do produkcji metali nieżelaznych z rud metali, koncentratów lub surowców wtórnych w wyniku procesów metalurgicznych, chemicznych lub elektrolitycznych;

6) do topienia, łącznie ze stapianiem, metali nieżelaznych, w tym produktów z odzysku, lub odlewania metali nieżelaznych, o zdolności produkcyjnej3) przekraczającej 4 tony wytopu na dobę dla ołowiu i kadmu lub 20 ton wytopu na

dobę dla pozostałych metali;

7) do powierzchniowej obróbki metali lub materiałów z tworzyw sztucznych z wykorzystaniem procesów elektrolitycznych lub chemicznych, gdzie całkowita pojemność wanien procesowych przekracza 30 m3).

3. Instalacje w przemyśle mineralnym:

1) do produkcji:

a) klinkieru cementowego w piecach obrotowych o zdolności produkcyjnej3) ponad 500 ton na dobę lub w innych piecach o zdolności produkcyjnej3) ponad 50 ton na dobę,

b) wapna w piecach o zdolności produkcyjnej3) ponad 50 ton na dobę,

c) tlenku magnezu w piecach o zdolności produkcyjnej3) ponad 50 ton na dobę;

2) do wytwarzania produktów z azbestu lub produktów zawierających azbest;

3) do produkcji szkła, w tym włókna szklanego, o zdolności produkcyjnej3) ponad 20 ton wytopu na dobę;

4) do wytapiania substancji mineralnych, w tym produkcji włókien mineralnych, o zdolności produkcyjnej3) ponad 20 ton wytopu na dobę;

5) do produkcji wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania o zdolności produkcyjnej3) ponad 75 ton na dobę.

4. Instalacje w przemyśle chemicznym do wytwarzania, przy zastosowaniu procesów chemicznych lub biologicznych:

1) organicznych substancji chemicznych:

a) węglowodorów,

b) pochodnych węglowodorów, zawierających tlen, takich jak: alkohole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, sole kwasów karboksylowych, etery, nadtlenki, żywice epoksydowe,

c) pochodnych węglowodorów, zawierających azot, takich jak: aminy, amidy, nitrozwiązki lub azotany, nitryle, cyjaniany, izocyjanki,

d) pochodnych węglowodorów, zawierających fosfor,

e) pochodnych węglowodorów, zawierających siarkę,

f) pochodnych węglowodorów, zawierających fluorowce,

g) związków metaloorganicznych,

h) tworzyw sztucznych, takich jak: polimery, syntetyczne włókna polimerowe i włókna oparte na celulozie,

i) kauczuków syntetycznych,

j) barwników i pigmentów,

k) środków powierzchniowo czynnych,

l) innych niż wymienione w lit. a–k;

2) nieorganicznych substancji chemicznych:

a) gazów, takich jak: amoniak, chlor lub chlorowodór, fluor lub fluorowodór, tlenki węgla, związki siarki, tlenki azotu, wodór, chlorek karbonylu,

b) kwasów, takich jak: chromowy, fluorowodorowy, fosforowy, azotowy, solny, siarkowy, oleum, kwasy siarkawe,

c) zasad, takich jak: wodorotlenek amonu, wodorotlenek potasu, wodorotlenek sodu,

d) soli, takich jak: chlorek amonu, chloran potasu, węglan potasu, węglan sodu, nadborany, azotan srebra,

e) niemetali, tlenków metali lub innych związków nieorganicznych: krzemu, węglika wapnia, węglika krzemu,

f) innych niż wymienione w lit. a–e;

3) nawozów prostych lub złożonych na bazie fosforu, azotu lub potasu;

4) środków ochrony roślin lub produktów biobójczych;

5) produktów leczniczych lub surowców farmaceutycznych4);

6) materiałów wybuchowych.

5. Instalacje w gospodarce odpadami:

1) do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o zdolności przetwarzania5) ponad 10 ton na dobę z wykorzystaniem następujących działań:

a) obróbki biologicznej,

b) obróbki fizyczno-chemicznej,

c) sporządzania mieszanki lub mieszania przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w lit. a, b oraz d–k i pkt 2,

d) przepakowywania przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w lit. a–c oraz e–k i pkt 2,

e) regeneracji lub odzyskiwania rozpuszczalników,

f) recyklingu lub regeneracji materiałów nieorganicznych innych niż metale i związki metali,

g) regeneracji kwasów lub zasad,

h) odzyskiwania składników stosowanych do usuwania zanieczyszczeń,

i) odzyskiwania składników z katalizatorów,

j) powtórnej rafinacji oleju lub innych sposobów ponownego wykorzystania oleju,

k) retencji powierzchniowej;

2) do termicznego przekształcania odpadów:

a) innych niż niebezpieczne o zdolności przetwarzania5) ponad 3 tony na godzinę,

b) niebezpiecznych o zdolności przetwarzania5) ponad 10 ton na dobę;

3) dla odpadów innych niż niebezpieczne z wyłączeniem działań realizowanych podczas oczyszczania ścieków komunalnych:

a) do unieszkodliwiania o zdolności przetwarzania5) ponad 50 ton na dobę z wykorzystaniem następujących działań:

– obróbki biologicznej,

– obróbki fizyczno-chemicznej,

– obróbki wstępnej odpadów przeznaczonych do termicznego przekształcania,

– obróbki żużlu i popiołów,

– obróbki w strzępiarkach odpadów metalowych, w tym zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji i ich części,

b) do odzysku lub kombinacji odzysku i unieszkodliwiania o zdolności przetwarzania5) ponad 75 ton na dobę, z wykorzystaniem następujących działań:

– obróbki biologicznej,

– obróbki wstępnej odpadów przeznaczonych do termicznego przekształcania,

– obróbki żużlu i popiołów,

– obróbki w strzępiarkach odpadów metalowych, w tym zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji i ich części,

c) do odzysku lub unieszkodliwiania z wykorzystaniem fermentacji beztlenowej o zdolności przetwarzania5) nie mniejszej niż 100 ton na dobę;

4) do składowania odpadów, o zdolności przyjmowania6) ponad 10 ton odpadów na dobę lub o całkowitej pojemności ponad 25 000 ton, z wyjątkiem składowisk odpadów obojętnych lub obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych;

5) do magazynowania odpadów niebezpiecznych, w oczekiwaniu na działania, o których mowa w pkt 1, 2 lit. b oraz w pkt 4 i 6, o całkowitej pojemności ponad 50 ton, z wyłączeniem wstępnego magazynowania odpadów przez ich wytwórcę w miejscu ich wytworzenia;

6) do podziemnego składowania odpadów niebezpiecznych o całkowitej pojemności ponad 50 ton.

6. Instalacje w innych rodzajach działalności:

1) do produkcji:

a) masy włóknistej z drewna lub innych materiałów włóknistych,

b) papieru lub tektury o zdolności produkcyjnej3) ponad 20 ton na dobę,

c) płyt drewnopochodnych: płyt o wiórach zorientowanych (OSB), płyt wiórowych lub płyt pilśniowych o zdolności produkcyjnej3) ponad 600 m3) na dobę;

2) do obróbki wstępnej7) lub barwienia włókien lub materiałów włókienniczych o zdolności produkcyjnej3) ponad 10 ton wyrobów gotowych na dobę;

3) do garbowania skór o zdolności produkcyjnej3) ponad 12 ton produktu końcowego na dobę;

4) do uboju zwierząt o zdolności produkcyjnej3) ponad 50 ton tusz na dobę;

5) do obróbki i przetwórstwa, poza wyłącznym pakowaniem, produktów spożywczych lub paszy z przetworzonych lub nieprzetworzonych:

a) surowców pochodzenia zwierzęcego innych niż wyłącznie mleko o zdolności produkcyjnej3) ponad 75 ton wyrobów gotowych8) na dobę,

b) surowców pochodzenia roślinnego o zdolności produkcyjnej3) ponad 300 ton wyrobów gotowych8) na dobę lub 600 ton wyrobów gotowych8) na dobę, przy założeniu, że instalacja jest eksploatowana nie dłużej niż przez 90 kolejnych dni w danym roku,

c) surowców pochodzenia zwierzęcego i roślinnego o dobowej zdolności produkcyjnej3) wyrobów gotowych8) ponad:

– 75 ton, jeżeli A wynosi nie mniej niż 10 lub

– [300 − (22,5 × A)], jeżeli A jest mniejsze niż 10, – gdzie „A” oznacza zawartość materiału pochodzenia zwierzęcego, w procentach wagowych, w wyrobie gotowym8);

6) do obróbki i przetwórstwa mleka o zdolności przyjmowania6) obliczonej jako wartość średnia w stosunku do produkcji rocznej, ponad 200 ton mleka na dobę;

7) do unieszkodliwiania lub odzysku padłych lub ubitych zwierząt lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego o zdolności produkcyjnej3) ponad 10 ton na dobę;

8) do chowu lub hodowli drobiu lub świń o więcej niż:

a) 40 000 stanowisk dla drobiu9),

b) 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg,

c) 750 stanowisk dla macior;

9) do powierzchniowej obróbki10) substancji, przedmiotów lub produktów z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych11), o zużyciu rozpuszczalnika ponad 150 kg na godzinę lub ponad 200 ton rocznie;

10) do produkcji węgla pierwiastkowego lub elektrografitu poprzez spopielenie lub grafityzację;

11) do wychwytywania strumieni dwutlenku węgla z instalacji objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego na użytek podziemnego składowania dwutlenku węgla;

12) do konserwacji drewna i produktów z drewna środkami chemicznymi o zdolności produkcyjnej3) ponad 75 m3) na dobę, innymi niż przeznaczonymi wyłącznie do stosowania w przypadku sinizny;

13) do oczyszczania ścieków, z wyjątkiem oczyszczalni ścieków komunalnych, pochodzących z instalacji wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego.

Uwaga:

Parametry tego samego rodzaju, charakteryzujące skalę działalności prowadzonej w instalacji, odnoszące się do instalacji tego samego rodzaju położonych na terenie jednego zakładu, wymienione w ust. 1–3, 5 pkt 1, pkt 3 lit. a i b oraz ust. 6, sumuje się.

Objaśnienia:

1) Wszelkie stałe, płynne lub gazowe materiały palne.

2) Ilość energii wprowadzonej w paliwie w jednostce czasu przy nominalnym obciążeniu instalacji.

3) Największa ilość określonego wyrobu lub wyrobów, która może być wytworzona w jednostce czasu w normalnych warunkach pracy instalacji.

4) W rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.).

5) Największa ilość określonego odpadu lub odpadów, która może być przetworzona w jednostce czasu w normalnych warunkach pracy instalacji.

6) Największa ilość określonych surowców, która może być przyjmowana w jednostce czasu w normalnych warunkach pracy instalacji.

7) Obróbką wstępną jest w szczególności:

1) mycie;

2) bielenie;

3) merceryzacja.

8) Dotyczy masy netto wyrobu gotowego.

9) Oznacza:

1) kury,

2) kaczki,

3) gęsi,

4) indyki,

5) przepiórki,

6) perlice,

7) strusie,

8) bezgrzebieniowce inne niż wskazane w pkt 7,

9) gołębie,

10) bażanty,

11) kuropatwy

– utrzymywane w celach rozpłodowych, produkcji mięsa lub jaj spożywczych lub odtworzenia zasobów ptactwa łownego.

10) Powierzchniowa obróbka substancji, przedmiotów lub produktów z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych to w szczególności:

1) drukowanie;

2) pokrywanie;

3) zdobienie;

4) odtłuszczanie;

5) uszczelnianie;

6) klejenie;

7) malowanie;

8) czyszczenie;

9) impregnowanie.

11) Rozpuszczalniki organiczne – lotne związki organiczne mające w temperaturze 293,15 K prężność par nie mniejszą niż 0,01 kPa, względnie posiadające analogiczną lotność w szczególnych warunkach użytkowania, które są stosowane oddzielnie lub w połączeniu z innymi substancjami i które nie podlegają przemianie chemicznej, w celu rozpuszczania surowców, produktów, materiałów odpadowych lub zanieczyszczeń, lub LZO, które są stosowane jako czynnik rozpuszczający, czynnik dyspergujący, regulator lepkości, regulator napięcia powierzchniowego, plastyfikator lub konserwant.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140001169/O/D20141169.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[4] Art. 202 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, brzmi:

1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w pozwoleniu zintegrowanym ustala się warunki emisji na zasadach określonych dla pozwoleń, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2 i 4, pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód oraz pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, bez zalecania jakiejkolwiek techniki czy technologii.

2. Do instalacji wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego nie stosuje się przepisów art. 224 ust. 3 i 4; dla tych instalacji ustala się w szczególności dopuszczalną wielkość emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza:

1) wymienionych w konkluzjach BAT, a jeżeli nie zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – w dokumentach referencyjnych BAT;

2) objętych standardami emisyjnymi.

2a. W pozwoleniu zintegrowanym nie ustala się dopuszczalnej wielkości emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza:

1) w sposób niezorganizowany lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej z instalacji, dla których poziom tej emisji nie został określony w przepisach w sprawie standardów emisyjnych w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, oraz jeżeli nie został on określony w konkluzjach BAT;

2) z instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego do powietrza.

3) (uchylony)

1. (uchylony)

2. W pozwoleniu zintegrowanym określa się warunki wytwarzania i sposoby postępowania z odpadami na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, niezależnie od tego, czy dla instalacji wymagane byłoby uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów.

3. (uchylony)

4. W pozwoleniu zintegrowanym ustala się także, na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, warunki poboru wód powierzchniowych lub podziemnych, jeżeli wody te są pobierane wyłącznie na potrzeby instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego.

5. W przypadku pozwolenia zintegrowanego nie stosuje się art. 107 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[5] Art. 181 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, brzmi:

1. Organ ochrony środowiska może udzielić pozwolenia:

2) na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;

4) na wytwarzanie odpadów.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[6] Art. 182 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, brzmi:

Pozwolenia, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2 i 4, pozwolenie wodnoprawne na pobór wód oraz pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi nie są wymagane w przypadku obowiązku posiadania pozwolenia zintegrowanego.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[7] Art. 211 ust. 6 pkt 1-12 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, brzmi:

Pozwolenie zintegrowane określa także, w odniesieniu do instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego:

1) rodzaj prowadzonej działalności;

2) sposoby osiągania wysokiego poziomu ochrony środowiska jako całości;

3) wymagania zapewniające ochronę gleby, ziemi i wód gruntowych, w tym środki mające na celu zapobieganie emisjom do gleby, ziemi i wód gruntowych oraz sposób ich systematycznego nadzorowania, o ile są konieczne;

4) w przypadku instalacji, które wymagają raportu początkowego – sposób prowadzenia systematycznej oceny ryzyka zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych substancjami powodującymi ryzyko, które mogą znajdować się na terenie zakładu w związku z eksploatacją instalacji, albo sposób i częstotliwość wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami oraz pomiarów zawartości tych substancji w wodach gruntowych, w tym pobierania próbek;

5) sposoby ograniczania oddziaływań transgranicznych na środowisko;

6) wielkość emisji hałasu wyznaczoną dopuszczalnymi poziomami hałasu poza zakładem, wyrażonymi wskaźnikami hałasu LAeq D i LAeq N, w odniesieniu do rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1, oraz rozkład czasu pracy źródeł hałasu dla doby, wraz z przewidywanymi wariantami;

7) ilość, stan i skład ścieków przemysłowych, o ile ścieki nie będą wprowadzane do wód lub do ziemi;

8) ilość wykorzystywanej wody, o ile nie zachodzą warunki, o których mowa w art. 202 ust. 6;

9) sposoby zapobiegania występowaniu i ograniczania skutków awarii oraz wymóg informowania o wystąpieniu awarii, jeżeli nie dotyczy to zakładów, o których mowa w art. 248 ust. 1;

10) sposoby postępowania w przypadku zakończenia eksploatacji instalacji, w tym sposoby usunięcia negatywnych skutków powstałych w środowisku w wyniku prowadzonej eksploatacji, gdy są one przewidywane;

11) sposoby zapewnienia efektywnego wykorzystania energii;

12) zakres, sposób i termin przekazywania organowi właściwemu do wydania pozwolenia i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska corocznej informacji pozwalającej na przeprowadzenie oceny zgodności z warunkami określonymi w pozwoleniu, w zakresie nieobjętym przepisami art. 149.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[8] Art. 388 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

1. Zgoda wodnoprawna jest udzielana przez:

1) wydanie pozwolenia wodnoprawnego;

2) przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego;

3) wydanie oceny wodnoprawnej;

4) wydanie decyzji, o których mowa w art. 77 ust. 3 i 8 oraz w art. 176 ust. 4.

2. Wydanie pozwolenia wodnoprawnego, o którym mowa w art. 389 pkt 6–10 oraz art. 390 ust. 1 pkt 1, następuje przed uzyskaniem:

1) decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych – wydawanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane;

2) decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych – wydawanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane;

3) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej – wydawanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych

4) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 979);

5) (uchylony)

6) decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1812);

7) zezwolenia na budowę obiektu jądrowego oraz zezwolenia na budowę składowiska odpadów promieniotwórczych wydawanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941, z 2022 r. poz. 974 oraz z 2023 r. poz. 595);

8) decyzji o zezwoleniu na założenie lotniska – wydawanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1235, 1715, 1846, 2185 i 2642).

9) (uchylony)

3. Wydanie pozwolenia wodnoprawnego, o którym mowa w art. 389 pkt 6–10 oraz w art. 390 ust. 1 pkt 1, lub przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

4. Wydanie decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 4, następuje przed uzyskaniem decyzji wydawanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

5. Pozwolenie wodnoprawne dołącza się do wniosku o wydanie decyzji, o których mowa w ust. 2, oraz zgłoszenia, o którym mowa w ust. 3.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[9] Art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

Powszechne korzystanie z wód służy do zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, a także do wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz, na zasadach określonych w przepisach odrębnych, amatorskiego połowu ryb.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[10] Art. 33 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

Zwykłe korzystanie z wód obejmuje:

1) pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych w ilości średniorocznie nieprzekraczającej 5 m3 na dobę;

2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi w ilości nieprzekraczającej łącznie 5 m3 na dobę.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[11] Art. 34 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

Szczególnym korzystaniem z wód jest korzystanie z wód wykraczające poza powszechne korzystanie z wód oraz zwykłe korzystanie z wód, obejmujące:

1) odwadnianie gruntów i upraw;

2) użytkowanie wody znajdującej się w stawach i rowach;

3) wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone w przepisach wydanych na podstawie art. 100 ust. 1;

4) wykonywanie na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej;

5) rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych;

6) wykorzystywanie wód do celów żeglugi oraz spławu;

7) przerzuty wód oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych;

8) wydobywanie z wód powierzchniowych, w tym z morskich wód wewnętrznych wraz z wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz wód morza terytorialnego, kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu;

9) (uchylony)

10) chów ryb w sadzach;

11) zapewnienie wody dla funkcjonowania urządzeń umożliwiających migrację ryb;

12) korzystanie z wód do nawadniania gruntów lub upraw, a także na potrzeby działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 333), w ilości większej niż średniorocznie 5 m3 na dobę;

13) korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej, innej niż działalność rolnicza w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym;

14) rolnicze wykorzystanie ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niż 5 m3 na dobę;

15) chów lub hodowlę ryb oraz innych organizmów wodnych w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących, przeznaczonych na te cele.

16) (uchylony)

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[12] Załącznik do Rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, brzmi:

SUBSTANCJE SZCZEGÓLNIE SZKODLIWE DLA ŚRODOWISKA WODNEGO, KTÓRYCH WPROWADZANIE W ŚCIEKACH PRZEMYSŁOWYCH DO URZĄDZEŃ KANALIZACYJNYCH WYMAGA UZYSKANIA POZWOLENIA WODNOPRAWNEGO

1) aldryna (C12H8Cl6);

2) antymon;

3) arsen;

4) azot amonowy;

5) azot azotynowy;

6) bar;

7) beryl;

8) bor;

9) chrom ogólny;

10) chrom sześciowartościowy;

11) cyjanki wolne i cyjanki związane;

12) cyna;

13) cynk;

14) 1,2-dichloroetan (EDC);

15) dieldryna (C12H8Cl6O);

16) dioksyny;

17) dichloro-difenylo-trichloroetan (DDT);

18) endryna (C12H8Cl6O);

19) fenole lotne (indeks fenolowy);

20) fluorki;

21) fosfor i związki fosforu oznaczone jako fosfor ogólny;

22) furany;

23) heksachlorobenzen (HCB);

24) heksachlorobutadien (HCBD);

25) heksachlorocykloheksan (HCH);

26) izodryna (C12H8Cl6);

27) kadm (Cd);

28) kobalt;

29) miedź;

30) molibden;

31) nikiel;

32) ołów;

33) pentachlorofenol (PCP) (2,3,4,5,6-pięciochloro-1-hydroksybenzen) i jego sole;

34) polichlorowane bifenyle (PCB);

35) polichlorowane trifenyle (PCT);

36) rtęć (Hg);

37) selen;

38) srebro;

39) tal;

40) tetrachlorometan (czterochlorek węgla) (CCl4);

41) tetrachloroetylen (nadchloroetylen) (PER);

42) trichlorobenzen (TCB);

43) trichloroetylen (TRI);

44) trichlorometan (chloroform) (CHCl3);

45) tytan;

46) wanad;

47) węglowodory ropopochodne.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001220/O/D20191220.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[13] Art. 182 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, brzmi:

Pozwolenia, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2 i 4, pozwolenie wodnoprawne na pobór wód oraz pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi nie są wymagane w przypadku obowiązku posiadania pozwolenia zintegrowanego.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[14] Art. 16 pkt 64 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

64) ściekach przemysłowych – rozumie się przez to ścieki niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu;

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[15] Art. 100 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

1. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określi, w drodze rozporządzenia, substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej będzie się kierował:

1) potrzebą zapobiegania zagrożeniu dla zdrowia i życia ludzi, powodowanego wprowadzaniem do kanalizacji substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego;

2) podatnością substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego na mechaniczno-biologiczne procesy oczyszczania;

3) koniecznością redukcji substancji szczególnie szkodliwych w miejscu ich powstawania, gdy nie jest możliwe ich usunięcie w mechaniczno-biologicznych procesach oczyszczania.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[16] Art. 211 ust. 6 pkt 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, brzmi:

Pozwolenie zintegrowane określa także, w odniesieniu do instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego:

7) ilość, stan i skład ścieków przemysłowych, o ile ścieki nie będą wprowadzane do wód lub do ziemi;

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[17] Art. 389 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pozwolenie wodnoprawne jest wymagane na:

2) szczególne korzystanie z wód;

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

[18] Art. 476 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, brzmi:

Kto bez wymaganej zgody wodnoprawnej albo z przekroczeniem warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym korzysta z wód lub wykonuje urządzenia wodne albo inne czynności wymagające pozwolenia wodnoprawnego

– podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001566/U/D20171566Lj.pdf [dostęp: 25-10-2023]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Dlaczego warto nam zaufać?

Doświadczenie

Szkolenia, tworzone przez zespół ekspertów-praktyków

Proces od A do Zet

Szkolenia pokazują cały proces przebiegu postępowania administracyjnego

Wzory, kalkulatory i instruktaże

Dajemy Ci gotowe narzędzia do pracy

Materiały dostępne 24/7

Dzięki formie online możesz korzystać z materiałów w dowolnym czasie

Prosty przekaz

Zrozumiały, klarowny sposób przekazywania wiedzy na skomplikowane tematy

Pomoc w zrozumieniu przepisów

Pomagamy zrozumieć podstawy prawne i podnosimy kompetencje

Studium przypadku

Przykłady z życia wzięte - od najczęściej spotykanych po innowacyjne, niecodzienne

Analiza orzeczeń

Szczegółowo analizujemy orzeczenia sądów i akty prawne, aby najlepiej przygotować Cię do opracowania dokumentacji

Materiały publikowane w Bazie wiedzy Akademii Przemysłu i Środowiska, nie stanowią porad prawnych lub innego profesjonalnego doradztwa. Prowadzący www.przemyslisrodowisko.pl dokładają wszelkich starań, aby informacje zamieszczone w Bazie wiedzy Akademii Przemysłu i Środowiska były prawdziwe i rzetelne, jednakże nie ponoszą odpowiedzialności za wykorzystanie informacji publikowanych w Bazie wiedzy, w szczególności za szkody lub straty poniesione przez kogokolwiek wskutek jakiegokolwiek wykorzystania treści umieszczonych w Bazie wiedzy.

Wszelkie materiały umieszczone w Bazie wiedzy podlegają ochronie na podstawie przepisów prawa autorskiego oraz innych przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej. Nie dopuszcza się, bez wyraźniej, pisemnej zgody Akademii Przemysłu i Środowiska, kopiowania, redystrybucji, rozpowszechniania, udostępniania oraz wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie www.przemyslisrodowisko.pl i platformie szkoleniowej.