Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) [1] (dalej: ustawa) wprowadzone zostały istotne zmiany w ustawie Prawo ochrony środowiska [2] oraz ustawie o odpadach [3]. Owe zmiany mają wpływ na terminy ważności, procedury aktualizacji i uzyskiwania pozwoleń na wytwarzanie odpadów oraz zezwoleń na zbieranie i przetwarzanie odpadów, a także na przepisy dotyczące zabezpieczenia roszczeń.  Wprowadzenie do obiegu prawnego ustawy, to odpowiedź na zbliżający się wielkimi krokami koniec 10-cio letniego okresu na jaki te decyzje były w większości przypadków wydawane. Najistotniejsze zapisy dla wszystkich podmiotów posiadających „decyzje odpadowe” zawarto w art. 43 [4], 45 [5], 52 [6], 53 [7], 54 [8] oraz 55 [9] ustawy. W tym opracowaniu szczególną uwagę zwrócimy na art. 43 i 45.

Zgodnie z art. 43 oraz art. 45 ustawy do dnia 31 grudnia 2025 r. zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów oraz pozwolenia na wytwarzanie odpadów (w tym także zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów oraz pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniające warunki zbierania lub przetwarzania odpadów) nie wygasają ze względu na upływ czasu jeżeli wniosek o wydanie nowego pozwolenia złożony zostanie nie później niż na trzy miesiące przed upływem terminu obowiązywania dotychczasowego pozwolenia.

Kiedy wygasną dotychczasowe pozwolenia i zezwolenia „odpadowe”?

Należy pamiętać, że dotychczasowe pozwolenia lub zezwolenia wygasają w dniu następującym po dniu, w którym:

a) nowe zezwolenie, decyzja o odmowie wydania nowego zezwolenia albo decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie wydania nowego zezwolenia stały się ostateczne, albo

b) wniosek o wydanie nowego zezwolenia właściwy organ pozostawił bez rozpatrzenia.

Powyższe przepisy mają zastosowanie również do pozwoleń i zezwoleń, które wygasają po dniu wejścia w życie ustawy ze względu na upływ czasu, jeżeli wniosek o nowe pozwolenie lub zezwolenie został złożony przed dniem wejścia w życie ustawy (bez uwzględnienia wymogu trzech miesięcy). Co istotne wymogu okresu trzech miesięcy nie stosuje się również w przypadku gdy dotychczasowe pozwolenie lub zezwolenie wygasa przed upływem owych trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy.

Jak zachować ważność pozwolenia lub zezwolenia? 

Posiadający „decyzje odpadowe” muszą pamiętać, że warunkiem zachowania ich ważności dla pozwolenia lub zezwolenia jest utrzymanie zabezpieczenia roszczeń przez cały okres obowiązywania.

Uzasadnieniem podejścia mającego na celu utrzymania w mocy „decyzji odpadowych”, których ważność się kończy, jest duża ilość prowadzonych postępowań administracyjnych prowadzonych przez marszałków województw i starostów spraw. Rozwiązanie to ma obowiązywać przez najbliższe 3 lata, do dnia 31 grudnia 2025 r.

Podsumowując,  jeżeli posiadane przez zakład pozwolenia na wytwarzanie, zbieranie i przetwarzanie (w różnej konfiguracji) tracą ważność w okresie od 19 października 2022 r. do 31 grudnia 2025 r. to w terminie trzech miesięcy przed upływem ważności należy zwrócić się z wnioskiem  o nowe pozwolenie. Pozwoli to na „zachowanie” ważności  starego pozwolenia do momentu uzyskania ostateczności decyzji (nowej, odmawiającej lub umarzającej) lub do pozostawienia sprawy bez rozpatrzenia. Aby utrzymać ważność posiadanego pozwolenia lub zezwolenia należy złożyć chociaż krótkie pismo o nową decyzję (pozwoli to dotrzymać terminów), a w klejonym kroku uzupełnić wniosek.

[1] Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220002127/T/D20222127L.pdf  [dostęp: 2022-12-15]

[2] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2022 poz. 2127) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf  [dostęp: 2022-12-15]

[3] Ustawa z dnia z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2022 poz. 2127) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000021/U/D20130021Lj.pdf  [dostęp: 2022-12-15]

[4] Art. 43 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) brzmi:

W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1973, z późn. zm.8) ) w art. 193 po ust. 1b dodaje się ust. 1c–1e w brzmieniu:

„1c. W okresie do dnia 31 grudnia 2025 r. pozwolenie, o którym mowa w art. 180a, nie wygasa, jeżeli posiadacz odpadów w terminie nie później niż trzy miesiące przed upływem czasu, na jaki zostało wydane to pozwolenie, złoży wniosek o wydanie nowego pozwolenia na wytwarzanie odpadów.

1d. Dotychczasowe pozwolenie, o którym mowa w art. 180a, wygasa w dniu następującym po dniu, w którym:

1) nowe pozwolenie, decyzja o odmowie wydania nowego pozwolenia albo decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie wydania nowego pozwolenia stały się ostateczne, albo

2) wniosek o wydanie nowego pozwolenia właściwy organ pozostawił bez rozpatrzenia.

1e. Posiadacz odpadów jest zobowiązany do utrzymania zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w art. 187, przez cały okres obowiązywania pozwolenia.”.

[5] Art. 45 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) brzmi:

W ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699, 1250 i 1726) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 48a:

a) w ust. 8 po wyrazach „mających wpływ na wysokość określonego zabezpieczenia roszczeń” dodaje się wyrazy „lub jego formę”,

b) w ust. 18 w pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu: „4) w przypadku wydania ostatecznego postanowienia o zmianie formy zabezpieczenia roszczeń.”,

c) po ust. 18 dodaje się ust. 18a w brzmieniu: „18a. W przypadku, o którym mowa w ust. 18 pkt 4, zwrot zabezpieczenia roszczeń w dotychczasowej formie następuje po wniesieniu przez posiadacza odpadów zabezpieczenia roszczeń w nowej formie.”,

d) w ust. 19 w pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu: „4) ostateczne postanowienie, w którym określono nową formę zabezpieczenia roszczeń, i odpowiednio informację o wpłaceniu zabezpieczenia roszczeń w formie depozytu albo oryginał gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej.”;

2) po art. 226 dodaje się art. 226a w brzmieniu: „Art. 226a. 1. W okresie do dnia 31 grudnia 2025 r. zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów nie wygasa ze względu na upływ czasu, na jaki zostało wydane, jeżeli posiadacz odpadów w terminie nie później niż trzy miesiące przed upływem tego czasu złoży wniosek o wydanie nowego zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów.

2. Dotychczasowe zezwolenie na zbieranie odpadów zezwolenie na przetwarzanie odpadów wygasa w dniu następującym po dniu, w którym:

1) nowe zezwolenie, decyzja o odmowie wydania nowego zezwolenia albo decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie wydania nowego zezwolenia stały się ostateczne, albo

2) wniosek o wydanie nowego zezwolenia właściwy organ pozostawił bez rozpatrzenia.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, posiadacz odpadów jest zobowiązany do utrzymania zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w art. 48a, przez okres obowiązywania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów i po zakończeniu obowiązywania tych zezwoleń, do czasu uzyskania ostatecznej decyzji o zwrocie zabezpieczenia roszczeń, o której mowa w art. 48a ust. 18.”.

[6] Art. 52 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) brzmi:

1. Przepisy art. 193 ust. 1c–1e ustawy zmienianej w art. 43 stosuje się również do pozwolenia na wytwarzanie odpadów, które wygasa po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy ze względu na upływ czasu, na jaki zostało wydane, w przypadku gdy posiadacz odpadów złożył wniosek o wydanie nowego pozwolenia na wytwarzanie odpadów przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przy czym wymogu zachowania terminu na złożenie wniosku o wydanie nowego pozwolenia, o którym mowa w art. 193 ust. 1c ustawy zmienianej w art. 43, nie stosuje się.

2. Wymogu zachowania terminu na złożenie wniosku o wydanie nowego pozwolenia na wytwarzanie odpadów, o którym mowa w art. 193 ust. 1c ustawy zmienianej w art. 43, nie stosuje się także w przypadku wniosków złożonych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli dotychczasowe pozwolenie na wytwarzanie odpadów wygasa przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a posiadacz odpadów złożył wniosek w terminie obowiązywania dotychczasowego pozwolenia.

[7] Art. 53 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) brzmi:

1. Przepisy art. 226a ustawy zmienianej w art. 45 stosuje się również do zezwolenia na zbieranie odpadów,
zezwolenia na przetwarzanie odpadów lub zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów, które wygasa po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy ze względu na upływ czasu, na jaki zostało wydane, w przypadku gdy posiadacz odpadów złożył wniosek o wydanie nowego zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów lub zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przy czym w takim przypadku wymogu zachowania terminu na złożenie wniosku o wydanie nowego zezwolenia, o którym w art. 226a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 45, nie stosuje się.

2. Wymogu zachowania terminu na złożenie wniosku o wydanie nowego zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów lub zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów, o którym mowa w art. 226a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 45, nie stosuje się także w przypadku wniosków złożonych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli dotychczasowe zezwolenie na zbieranie odpadów, zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub zezwolenie na zbieranie i przetwarzanie odpadów wygasa przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a posiadacz odpadów złożył wniosek w terminie obowiązywania dotychczasowego zezwolenia.

[8] Art. 54 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) brzmi:

1. Do postępowań w sprawie o wydanie nowego pozwolenia na wytwarzanie odpadów, wszczętych i niezakończonych ostateczną decyzją przed dniem 1 stycznia 2026 r., przepisy art. 193 ust. 1c–1e ustawy zmienianej w art. 43 stosuje się.

2. Do postępowań w sprawie wydania nowego zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów lub zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów, wszczętych i niezakończonych ostateczną decyzją przed dniem 1 stycznia 2026 r., przepisy art. 226a ustawy zmienianej w art. 45 stosuje się.

[9] Art. 55 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127) brzmi:

Przepisy art. 48a ustawy zmienianej w art. 45, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają również zastosowanie do ostatecznych postanowień wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy.