Odpady instalacyjne a odpady pozainstalacyjne

Czego się dowiesz z wideo?

• Czym jest instalacja?
• Co rozumie się przez eksploatację instalacji?
• Które instalacje prowadzą do wytwarzania odpadów?
• Jakie odpady powstają w instalacjach?
• Jakie odpady powstają poza instalacjami?
• Które wymagania dotyczą osób wytwarzających odpady w instalacjach?

Pojęcie instalacji budzi wiele wątpliwości, problemem jest też określenie czy wytwarzanie odpadów wystąpiło podczas jej eksploatacji czy poza nią. Jest to istotny problem, ponieważ wytwarzanie odpadów instalacyjnych i pozainstalacyjnych nakłada inne obowiązki, których niespełnienie może doprowadzić do konieczności poniesienia odpowiedzialności karnej.

Poprawne rozróżnienie odpadów instalacyjnych i odpadów powstających poza instalacją jest bardzo ważne ze względu na to, jakie konsekwencje niesie za sobą ich wytwarzanie. W przypadku wytwarzania odpadów powstających w instalacji w ilości przekraczającej progi, które określają przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2022 poz. 1504), konieczne jest posiadanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów, co nie ma miejsca w przypadku wytwarzania odpadów pozainstalacyjnych.

Zagadnienie to omawia radca prawny dr Marcin Kaźmierski.

Do kogo skierowane jest wideo?

Materiał „Odpady instalacyjne a odpady pozainstalacyjne” będzie przydatny dla:

• osób związanych z obsługą i eksploatacją instalacji,
• organów administracji publicznej,
• studentów.

Czego się nauczysz, oglądając nagranie?

• Zapoznasz się z definicją instalacji i jej eksploatacji.
• Zapoznasz się z przykładami instalacji, których eksploatacja prowadzi do wytwarzania odpadów.
• Zapoznasz się z przykładami odpadów powstających w instalacji i poza instalacją.
• Poznasz obowiązki osób wytwarzających odpady w instalacji.

Podstawa prawna:

W przygotowanym materiale powołujemy się na następującą podstawę prawną:

1) Ustawa z dnia 1 października 2001 Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. 2022 poz. 1504)

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf

Dla tych, co wolą przeczytać

Odpady instalacyjne, odpady pozainstalacyjne

Istotne zagadnienie to wytwarzanie odpadów i ich podział na te, które są związane z eksploatacją instalacji i odpady spoza instalacji. Odpady związane z pracą instalacji mają też swoje odzwierciedlenie w ewidencji odpadów, co przekłada się na obowiązki związane z posiadaniem pozwolenia na wytwarzanie odpadów.

Obowiązek posiadania pozwolenia na wytwarzanie odpadów

Obowiązek posiadania pozwolenia na wytwarzanie odpadów powstających podczas eksploatacji instalacji zaistniał po wprowadzeniu obecnie obowiązującej ustawy o odpadach. Wraz z wprowadzeniem obecnej ustawy pozwolenie na wytwarzanie odpadów przeszło z ustawy o odpadach do ustawy Prawo Ochrony Środowiska (dalej: p.o.ś.). Ustawodawca dodał w p.o.ś. artykuł 180 a., który mówi: „pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest wymagane do wytwarzania odpadów o masie powyżej 1 Mg rocznie – w przypadku odpadów niebezpiecznych lub o masie powyżej 5000 Mg rocznie – w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne” i te ilości nie są niczym nowym. One wcześniej także były, ale proszę zobaczyć na artykuł poprzedzający, na artykuł 180, który też był artykułem istniejącym, gdzie ustawodawca wskazał: „Eksploatacja instalacji powodująca wytwarzanie odpadów jest dozwolona po uzyskaniu pozwolenia, jeżeli jest ono wymagane.” To znaczy, że limit odpadów – 1 tona niebezpiecznych, 5000 ton innych niż niebezpieczne – ma dla nas znaczenie tylko w przypadku, jeżeli mówimy o odpadach, których wytwarzanie ma związek z eksploatacją instalacji. Jeżeli są to odpady powstające poza instalacją, na które nie wpływa eksploatacja instalacji, wtedy te limity nie wiążą.

Co jest odpadem instalacyjnym związanym z eksploatacją instalacji?

Które odpady instalacyjne związane są z eksploatacją instalacji, a które nie? Eksploatacja instalacji to bieżące funkcjonowanie. Odpadami instalacyjnymi związanymi z eksploatacją instalacji na pewno będą te, które powstają jako efekt jej działania, jako element, jakieś osady, skrawki itp. Przykładowo w procesie obróbki skrawaniem odpadami instalacyjnymi na pewno będą powstające przy tym opiłki. Odpadem związanym z eksploatacją instalacji będzie także zużyte chłodziwo, które cały czas jest podawane i wykorzystywane.

Co nie jest odpadem instalacyjnym związanym z eksploatacją instalacji?

Odpadem związanym z eksploatacją instalacji nie będzie jednak ani opakowanie, w którym to chłodziwo dostarczyliśmy, ani opakowanie, w którym wytwarzany produkt wywozimy z zakładu. Nie będzie to także zużyte urządzenie lub maszyna, bo nie jest to eksploatacja instalacji, lecz prace związane z remontem i naprawą. Czyli co do zasady – odpadami pozainstalacyjnymi, w rozumieniu Prawa Ochrony Środowiska i w rozumieniu limitów, będą:

• odpady budowlane, czyli grupa 17,
• odpady opakowaniowe, czyli grupa 15,
• odpady związane z utrzymaniem ruchu, remontowe, czyli z grupy 16,
• oleje przepracowane z grupy 13,
• odpady komunalne.

Oczywiście od każdej zasady jest wyjątek. Możemy mieć do czynienia z takimi instalacjami, których eksploatacja, przy normalnym funkcjonowaniu, prowadzi do powstania olejów. Możemy mieć instalację, w której powstają opakowania. W przypadku zatrzymania procesu na linii pakującej lub produkującej opakowania, elementy, które w trakcie produkcji tych opakowań powstaną, będą odpadami związanymi z eksploatacją instalacji.

Bardzo często pojawiają się pytania o przekroczenie limitów. Należy podejść do sprawy zdroworozsądkowo. Nie wkładajmy odpadów na siłę do instalacji, bo jest to na naszą niekorzyść. W przypadku posiadania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, mamy także limity. Czyli to nie jest tak, że warto asekuracyjnie uwzględniać jakiś odpad, sposób postępowania trzeba wypośrodkować. Pamiętam czasy, kiedy asekuracyjnie w pozwoleniu zintegrowanym dla ciepłowni, uwzględniono eternit, ponieważ zakładano, że w najbliższych 5 latach być może przeprowadzone zostaną prace rozbiórkowe – zostanie rozebrana wiata na rowery i usunięty eternit. Tyle że ów eternit nie był odpadem powstającym w wyniku eksploatacji instalacji do spalania paliw o mocy powyżej 50 megawatów. Pamiętam, że w pozwoleniach uwzględniało się odpady z punktów medycznych, bo na terenie zakładu był punkt medyczny i tam uwzględniało się odpady medyczne, opatrunkowe i tym podobne. To jest popadanie w skrajność, której należy unikać, podobnie jak i mówienia, że w ogóle nie ma odpadów instalacyjnych. Trzeba to wypośrodkować. Należy też pamiętać o tym, że odpady eksploatacyjne, po przekroczeniu odpowiednio tony albo 5000 ton innych niż niebezpieczne, wpływają na limity. O tym nie wolno zapominać.