Ciepłownictwo stanowi systemy ciepłownicze wraz z źródłami wytwarzania oraz indywidualnymi instalacjami grzewczymi w gospodarstwach domowych. Polski przemysł ciepłowniczy jest jednym z najlepiej rozwiniętych w Europie. Nie podlega jednak dyskusji fakt, że Polska stoi przed ogromnym wyzwaniem w kwestii dostosowania systemu ciepłownictwa do wymogów Unii Europejskiej. Konieczność przeobrażenia sektora ciepłownictwa w bardziej przyjazny środowisku wynika z  dekarbonizacji, restrykcyjnych normy emisji zanieczyszczeń do powietrza i zaostrzenia przepisów budowlanych dla nowopowstających budynków.

Dwutlenek węgla generowany jest głównie ze źródeł spalania. Energetyka zawodowa, jak i cieplna stanowią dwa wiodące sektory, które generują najwięcej dwutlenku węgla. Ponad 68 mln ton dwutlenku węgla rocznie, który trafia do atmosfery pochodzi z ciepłownictwa. Stanowi to blisko 25 proc. krajowej emisji dwutlenku węgla. Eksperci branży ciepłowniczej podkreślają, że jest to wypadkowa mało efektywnych systemów ciepłowniczych. Aby sprostać wytycznym Unii Europejskiej konieczne jest wdrożenie modernizacji przestarzałych systemów. Nie podlega dyskusji fakt, że polskie ciepłownictwo czeka długi proces transformacji. Wynika to z zaostrzonych wymogów środowiskowych Unii Europejskiej oraz rosnących kosztów zakupu uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

Więcej na temat kredytów węglowych można przeczytać w artykule Kredyty węglowe – jak Unia Europejska ogranicza emisje gazów cieplarnianych.

Temat zmian klimatycznych nie bez powodu pojawia się coraz częściej. Poprawa efektywności energetycznej przynosi dość istotne korzyści w kontekście oszczędności energii i przeciwdziałania zmianom klimatu. Wpływa również na poprawę zdrowia ludzi i tworzenie nowych miejsc pracy. Działania w dziedzinie technologii energetycznych uznawane są za kluczowy czynnik ograniczający emisję gazów cieplarnianych.

Najważniejsze wyzwania dla sektora przemysłowego i ciepłowniczego

Przed sektorem przemysłowym i ciepłowniczym stawiane są następujące wyzwania:

1. Konieczność zróżnicowania paliw zużywanych do produkcji ciepła, aby móc ograniczać emisję CO₂ do atmosfery. Paliwa kopalne dominują wśród źródeł ciepła. Bez wykorzystania energii odpadowej i odnawialnej zależność energetyczna Polski w ramach importu węgla na cele grzewcze będzie stale rosła;
2. Konieczność dostosowania do przepisów prawnych ograniczających emisję (w tym Dyrektywy MCP);

Więcej na temat Dyrektywy MCP można przeczytać w artykule Dyrektywa MCP jako wyzwania sektora ciepłowniczego.

3. Konieczność poniesienia kosztów inwestycyjnych w ramach modernizacji instalacji.

Przemysł ciepłowniczy a Dyrektywa MCP

Konieczne jest kompleksowe podejście do realizacji wytycznych Dyrektywy MCP. Rozwiązanie kompleksowe to takie, w którym przedsiębiorstwo zrealizuje inwestycję energetyczną, dostarczy rozwiązanie oraz będzie prowadziło i zarządzało jednostką wytwórczą. Wiąże się to z ograniczeniem ryzyka związanego z wytwarzaniem energii przez źródło wytwórcze. Rozwiązania, które umożliwiają minimalizację kosztów utrzymania inwestycji oraz eliminację emisji CO₂ to przede wszystkim odzysk ciepła, fotowoltaika oraz efektywność energetyczna.

Natomiast, rozwiązania, które pozwolą na minimalizację zużycia węgla oraz spełnienie wytycznych Dyrektywy MCP to głównie wykorzystanie nieodnawialnych źródeł energii, odzysk ciepła odpadowego, wykorzystanie kotłowni gazowych, pomp ciepła czy biogazowni.

Przemysł ciepłowniczy a wpływ na środowisko naturalne

Produkcja energii elektrycznej i ciepła z paliw kopalnych wpływa na stan środowiska naturalnego, dlatego tak ważne jest minimalizowanie wpływu instalacji na jego kondycję. Przedsiębiorcy będą więc musieli się zmierzyć z transformacją przemysłu ciepłowniczego. Wiele przedsiębiorstw wdraża rozwój ciepłownictwa systemowego, które w branży przemysłowej określane jest jako klucz do niskoemisyjnego ciepła.

Według oceny prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Rafała Gawina, polskie ciepłownictwo czeka trudny proces transformacji. Jest on wymuszony zaostrzającymi się wymogami środowiskowymi oraz rosnącym kosztem zakupu uprawnień do emisji CO₂. Będzie to proces nie tylko długotrwały, ale również kosztochłonny. Jednak sektor musi się zmienić, jeżeli chce sprostać nadchodzącym wyzwaniom i jednocześnie nie stracić szansy na uzyskanie wsparcia finansowego Unii Europejskiej w tym procesie.

Zmiany klimatyczne stanowią globalny problem przyszłości, którym należy zająć się już teraz, aby uniknąć poważnych konsekwencji zarówno dla środowiska, jak i człowieka. Pojawiają się technologie, które mogą pomóc sprostać wyzwaniom klimatycznym. Innowacyjne rozwiązania w ramach technologii ciepłowniczych i energetycznych są uznawane za kluczowy czynnik ograniczający emisję szkodliwych gazów cieplarnianych na całym świecie.