Czego się dowiesz z wideo?
- Jakich informacji dotyczących kwalifikacji instalacji do magazynowania odpadów udzielił Departament Instrumentów Środowiskowych?
- Na co powinien zwrócić uwagę zbierający odpady niebezpieczne?
- Jak uchronić się przed konsekwencjami złej kwalifikacji odpadów niebezpiecznych?
Mecenas dr Marcin Kaźmierski omawia informację Departamentu Instrumentów Środowiskowych Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczącą kwalifikacji instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych do obowiązku uzyskania pozwolenia zintegrowanego.
Co zyskasz po obejrzeniu nagrania?
- Dowiesz się, czym jest działanie przedprocesowe w kontekście magazynowania odpadów.
- Informację, w jakich przypadkach instalacja do magazynowania odpadów niebezpiecznych jest kwalifikowana jako IPCC
- Informację, kiedy instalacja do magazynowania odpadów niebezpiecznych nie jest zaliczana do instalacji IPCC i nie wymaga uzyskania pozwolenia zintegrowanego
- Dowiesz się, czym jest wstępny etap procesu przetwarzania odpadów
- Wiedzę na temat wyjaśnień do przepisów dotyczących kwalifikacji instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych.
- Wiedzę o konsekwencjach błędnej interpretacji przepisów przez zbierającego odpady niebezpieczne.
- Zrozumienie wagi szczegółów.
Do kogo skierowane jest nagranie?
Przygotowane nagranie „Informacja Ministerstwa w sprawie instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych a pozwolenie zintegrowane” będzie przydatne dla:
- podmiotów zbierających odpady niebezpieczne
- osób związanych z obsługą oraz eksploatacją instalacji magazynujących odpady niebezpieczne
- zbierających odpady, którzy posiadają zezwolenie na zbieranie do magazynów odpadów niebezpiecznych powyżej 50 ton
- podmiotów ubiegających się o pozwolenie na gospodarowanie odpadami związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych i ich magazynowaniem
- prowadzących instalacje IPCC
- prowadzących instalacje nie-IPCC
- prowadzących instalacje wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości: art. 5 ust. 5.1 (instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o zdolności przetwarzania ponad 10 ton na dobę), 5.2b (instalacje do termicznego przekształcania odpadów innych niż niebezpieczne o zdolności przetwarzania ponad 3 tony na godzinę oraz niebezpiecznych o zdolności przetwarzania ponad 10 ton na dobę), 5.4 (instalacje do składowania odpadów, o zdolności przyjmowania ponad 10 ton odpadów na dobę lub o całkowitej pojemności ponad 25 000 ton) i 5.6 (instalacje do podziemnego składowania odpadów niebezpiecznych o całkowitej pojemności ponad 50 ton).
Podstawa prawna:
Informacje zawarte w materiale oparte są na następującej podstawie prawnej:
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1169) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20140001169
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 54) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20240000054
oraz
- Informacja dotycząca kwalifikacji instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych do obowiązku uzyskania pozwolenia zintegrowanego, Warszawa 1 lutego, 2024 r. przygotowanej przez Departament Instrumentów Środowiskowych Ministerstwa Klimatu i Środowiska https://www.ekoportal.gov.pl/fileadmin/user_upload/informacja_w_sprawie_kwalifikacji_instalacji_do_magazynowania_odpadow_niebezpiecznych_do_obowiazku_uzyskania_pozwolenia_zintegrowanego.pdf
Dla tych, co wolą przeczytać:
Informacja Ministerstwa w sprawie instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych a pozwolenie zintegrowane
www.ekoportal.gov.pl zawiera głównie informacje o dostępie do informacji o środowisku i o pozwoleniach zintegrowanych. Na platformie tej pojawiło się wyjaśnienie Ministerstwa Klimatu i Środowiska, a dokładnie Departamentu Instrumentów Środowiskowych z 1 lutego 2024 r. w sprawie kwalifikacji instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych do obowiązku uzyskania pozwolenia zintegrowanego.
Wśród instalacji IPCC wymienionych w ust. 5 pkt 5 załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1169) mamy wskazane instalacje do magazynowanie odpadów niebezpiecznych, w oczekiwaniu na działania, o których mowa w pkt 1, 2 lit. b oraz w pkt 4 i 6. o całkowitej pojemności ponad 50 ton, z wyłączeniem wstępnego magazynowania odpadów przez ich wytwórcę w miejscu ich wytworzenia.
Czyli:
art. 5 ust. 5 pkt 1:
do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o zdolności przetwarzania ponad 10 ton na dobę z wykorzystaniem następujących działań:
a) obróbki biologicznej,
b) obróbki fizyczno-chemicznej,
c) sporządzania mieszanki lub mieszania przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w lit. a, b oraz d–k i pkt 2,
d) przepakowywania przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w lit. a–c oraz e–k i pkt 2,
e) regeneracji lub odzyskiwania rozpuszczalników,
f) recyklingu lub regeneracji materiałów nieorganicznych innych niż metale i związki metali,
g) regeneracji kwasów lub zasad,
h) odzyskiwania składników stosowanych do usuwania zanieczyszczeń,
i) odzyskiwania składników z katalizatorów,
j) powtórnej rafinacji oleju lub innych sposobów ponownego wykorzystania oleju,
k) retencji powierzchniowej;
art. 5 ust. 5 pkt 2 lit. b:
do termicznego przekształcania odpadów:
a) innych niż niebezpieczne o zdolności przetwarzania ponad 3 tony na godzinę,
b) niebezpiecznych o zdolności przetwarzania ponad 10 ton na dobę
art. 5 ust. 5 pkt 4:
do składowania odpadów, o zdolności przyjmowania ponad 10 ton odpadów na dobę lub o całkowitej pojemności ponad 25 000 ton, z wyjątkiem składowisk odpadów obojętnych lub obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych;
art. 5 ust. 5 pkt 6:
do podziemnego składowania odpadów niebezpiecznych o całkowitej pojemności ponad 50 ton.
A więc w przypadku, gdy magazynowanie odpadów niebezpiecznych w oczekiwaniu na wskazane procesy odbywa się w instalacji o całkowitej pojemności ponad 50 ton, wówczas instalacja ta wymaga pozwolenia zintegrowanego. Norma ta ma pewne wyłączenia – z wyłączeniem wstępnego magazynowania odpadów przez ich wytwórcę w miejscu ich wytworzenia.
Przepis wydaje się jasny i zrozumiały, ale praktyka pokazała inaczej, dlatego pojawiło się wyjaśnienie Ministerstwa. Departament Instrumentów Środowiskowych omówił trzy przypadki. Z pisma płynie wyraźny wniosek – niezwykle ważne są przypisy i fragmenty pisma pisane drobnym drukiem.
Pracownicy Departamentu Instrumentów Środowiskowych przeanalizowali trzy przypadki związane z magazynowaniem odpadów niebezpiecznych.
Jeden z przypadków dotyczy kwalifikacji instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych do obowiązku uzyskania pozwolenia zintegrowanego.
W sytuacji, gdy:
magazynowanie ma charakter przedprocesowy (tzn. odpady magazynowane są przed poddaniem ich działaniom, o których mowa w ust. 5.1, 5.2b oraz 5.4 i 5.6 załącznika ww. rozporządzenia w instalacji zlokalizowanej na terenie tego samego zakładu) i spełnione są następujące warunki
- obiekt (instalacja) służy jedynie magazynowaniu, a nie przygotowywaniu zgromadzonych w nim odpadów do procesu przetwarzania
- całkowita pojemność takiej instalacji wynosi pomad 50 ton
wówczas sama ta instalacja do magazynowania (zbiorniki, boksy, place itp.) to będzie instalacja IPCC, wymagająca pozwolenia zintegrowanego.
Instalacja do magazynowania odpadów niebezpiecznych sama w sobie nie będzie instalacją IPCC i albo w ogóle nie będzie instalacją IPCC, albo będzie fragmentem innej instalacji, jeśli:
magazynowanie odpadów niebezpiecznych jest zarazem wstępnym etapem procesu przetwarzania odpadów (np. zachodzą w zbiornikach magazynujących procesy fizyczne) i odbywa się na terenie tego samego zakładu co instalacja, na której zachodzą działania wymienione w ust. 5.1, 5.2 oraz 5.4 i 5.6 załącznika ww. rozporządzenia [przyp. red. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości], wówczas mamy do czynienia z ciągiem urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, a więc jedną instalacją zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 6 p.o.ś. Wymóg uzyskania pozwolenia zintegrowanego będzie uzależniony od wydajności tej instalacji, w związku z czym jeśli przekracza ona progi wskazane w ust. 5.1, 5.2b, 5.4, 5.6 załącznika do ww. rozporządzenia, instalacja ta podlega obowiązkowi uzyskania przedmiotowego pozwolenia.
Czyli, jeżeli instalacja, w której zachodzą takie działania jak, np. termiczne przetwarzanie odpadów, składowanie odpadów, to wówczas magazyny będą częścią tej instalacji. Jeśli instalacja będzie wymagała pozwolenia zintegrowanego, to zbiorniki oraz magazyny będą objęte tym pozwoleniem. Jeśli instalacja nie będzie wymagała pozwolenia zintegrowanego, to i one nie będą, natomiast nie stanowią osobnej instalacji.
Jak rozumieć określenie – wstępnym etapem procesu przetwarzania odpadów?
Jeżeli mamy zbiornik na odpady płynne, niebezpieczne i umieszczamy tam odpady od różnych dostawców i robimy tak, ponieważ nasza technologia nie jest technologią szarżową (czyli od każdego dostawcy osobno przetwarzamy), tylko wszystko umieszczamy w jednym zbiorniku celem wyrównania składu, homogenizacji, jakiegoś wymieszania fizycznego, uśrednienia tych parametrów – wówczas jest to element instalacji. Jeżeli to ma leżeć dla samego leżenia, oceniamy, czy te zbiorniki, magazyny o pojemności powyżej 50 ton dla odpadów niebezpiecznych to instalacja IPCC sama w sobie.
Czyli:
- jeżeli jest samo w sobie magazynowanie, nie jest to działanie przedprocesowe, to powyżej 50 ton jest to IPCC
- jeżeli jest to działanie przedprocesowe, oceniamy względem właściwego procesu.
Departament Instrumentów Środowiskowych omówił także przypadek instalacji do magazynowania w ramach zbierania odpadów. W opinii Departamentu Instrumentów Środowiskowych:
instalację do magazynowania, w ramach zbierania odpadów (opuszczających obiekt magazynujący w nieprzetworzonej formie do instalacji realizujących działania, o których mowa w ust. 5.1, 5.2b oraz 5.4 i 5.6 załącznika do rozporządzenia [przyp. red. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości]), przy jednoczesnym spełnieniu warunku dotyczącego zdolności magazynowania w ilości ponad 50 ton, należy zakwalifikować do instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego.
Oczywiście, jeżeli zbieramy odpady po to, żeby je przekazać do instalacji z 5.1, 5.2b, 5.4 i 5.6 i wiemy, że nasze odpady tam trafią albo z góry zakładamy, że one tam trafią – to jest to instalacja IPCC.
Słowem komentarza
Ministerstwo pominęło inny przypadek, dzisiaj najczęściej występujący. To sytuacja, w której zbierający odpady z magazynami odpadów niebezpiecznych przekraczających 50 ton pojemności, zbiera odpady i przekazuje do kolejnego zbierającego, a nie do żadnych procesów. Co więcej… zbiera odpady, przekazuje je do kolejnego zbierającego i nie wie, co on z tym zrobi. Owszem, istnieją zmienione przepisy o odpowiedzialności za odpady niebezpieczne, mówiące o tym, że to wytwórca jest odpowiedzialny, dopóki odpady nie trafią do instalacji ostatecznego odzysku, ostatecznego unieszkodliwienia. Natomiast te przepisy nie zabraniają, żeby był cały łańcuszek zbierających. Przypadek, do którego Ministerstwo się nie odniosło dotyczy sytuacji, gdy zbierający:
- zbiera, ale przekazuje do innego zbierającego
- zbiera, ale przekazuje do innego procesu niż wskazane w rozporządzeniu
- zbiera, ale nie wie, gdzie przekaże (najpewniej do zbierającego, ale być może do instalacji, a być może 70% przekaże do zbierającego, a 30% do instalacji).
Przepis nie mówi, że w każdym przypadku należy uzyskać pozwolenie zintegrowane dla instalacji do magazynowania.
Jeżeli dopiero rozważacie, czy ubiegać się o pozwolenie zintegrowane w zakresie magazynowania odpadów, to być może z ostrożności wypadałoby się tak sklasyfikować. Jeżeli przyjąć, że w Waszym przypadku zachodzi prawdopodobieństwo, że odpad od Was jako zbierających pojedzie do instalacji wskazanej w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości w art. 5: punkcie 5.1 (instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o zdolności przetwarzania ponad 10 ton na dobę), 5.2b (instalacje do termicznego przekształcania odpadów innych niż niebezpieczne o zdolności przetwarzania ponad 3 tony na godzinę oraz niebezpiecznych o zdolności przetwarzania ponad 10 ton na dobę), 5.4 (instalacje do składowania odpadów, o zdolności przyjmowania ponad 10 ton odpadów na dobę lub o całkowitej pojemności ponad 25 000 ton), 5.6 (instalacje do podziemnego składowania odpadów niebezpiecznych o całkowitej pojemności ponad 50 ton), to być może lepiej się na taką okoliczność zabezpieczyć i uzyskać pozwolenie zintegrowane.
Jeżeli natomiast jesteście już zbierającym i posiadacie zezwolenie na zbieranie odpadów do magazynów powyżej 50 ton, to w przypadku kontroli jedyną okolicznością łagodząca jest fakt, że nie wiecie, że odpady jadą do zbierających. Groźna będzie sytuacja, gdy organy kontrolne będą surowe, będą wychodzić ponad literalne brzmienie zapisów, czyli pominą ten przypadek, o którym napisało Ministerstwo. Bo proszę pamiętać, że zgodnie z prawem ochrony środowiska pozwolenia sektorowe wygasają w momencie, w którym powinniście mieć pozwolenie zintegrowane. Czyli, jeśli po 5 marca 2020 szykowaliście aktualizację swoich zezwoleń na zbieranie odpadów i tam już dookreśliliście, że pojemność waszych miejsc magazynowania przekracza 50 ton, to pomijając przypadek, o którym Ministerstwo nie napisało, to najpóźniej już wtedy powinniście mieć pozwolenie zintegrowane. Bo to wtedy się policzyliście. Jeżeli nie macie, zgodnie z prawem ochrony środowiska, to z tą datą wasze zezwolenie sektorowe wygasa. Więc tu doprecyzowanie Ministerstwa jest bezwzględne i o to się zwrócę.
Podsumowując
Jeżeli dopiero się ubiegacie o pozwolenie na gospodarowanie odpadami związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych, magazynowaniem ich i wasze miejsca magazynowania przekraczają 50 ton, to rozważcie sami dla siebie, czy nie jest bezpieczniejsze założenie, że potrzebujecie pozwolenia zintegrowanego, albowiem te odpady, które wy zbieracie, pojadą od was do instalacji wskazanych w punktach 5.1, 52b, 5.4, 5.6 załącznika do rozporządzenia.
Być może rozwiązaniem dylematów jest też zmniejszenie pojemności tych miejsc. Albowiem mówimy o pojemności miejsc magazynowania, a nie o ilości odpadów magazynowanych w trakcie roku. Być może wasze miejsce magazynowania odpadów może mieć pojemność 48 ton (co stanowi np. dwie dostawy całopojazdowe).
Przeanalizujcie swoją gospodarkę odpadami, kontrahentów, gdzie przekazujecie swoje odpady. W przypadku, gdy macie zezwolenie na zbieranie odpadów, czy nie było ono już wymagane. To jest niezmiernie istotne, biorąc pod uwagę przepisy p.o.ś.
