Zgody wodnoprawne i pozwolenia wodnoprawne jako szczególny typ zgody wodnoprawnej: kluczowe informacje dla urzędników i inwestorów

Zgody wodnoprawne to decyzje administracyjne, które umożliwiają realizację działań mogących mieć wpływ na zasoby wodne lub korzystanie z wód w określony sposób, takich jak na przykład pobór wód, budowa urządzeń wodnych, wprowadzanie ścieków do wód, ziemi czy kanalizacji będącej we władaniu innego podmiotu tj. MPWiK. Mogą przybierać formę pozwoleń wodnoprawnych, zgłoszeń wodnoprawnych lub innych decyzji zależnych od charakteru i skali planowanego działania. Mogą być wymagane zarówno od osoby fizycznej, przedsiębiorcy, jak i instytucji, a jej brak może skutkować karą finansową czy nakazem wstrzymania inwestycji.

Wnikliwie analizujemy zagadnienie zgód wodnoprawnych, w szczególności skupiając się na pozwoleniach wodnoprawnych. Poniższy materiał powstał na bazie najczęściej pojawiających się pytań w tym temacie i w prosty sposób tłumaczy co, gdzie, kiedy, jak i po co?

1. Gdzie znaleźć informacje o zgodach wodnoprawnych?

2. Kiedy wymagana jest zgoda wodnoprawna?

3. Kto wydaje zgodę wodnoprawną?

4. Czy za zgodę wodnoprawną się płaci?

5. Jaka jest wymagana forma wniosku?

6. Kiedy potrzebne jest pozwolenie wodnoprawne?

7. Na co wymagane jest pozwolenie wodnoprawne?

8. Co dołącza się do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego?

9. Jaka forma operatu wodnoprawnego?

10. Kiedy organ odmawia wydania pozwolenia wodnoprawnego?

11. Ile obowiązuje pozwolenie wodnoprawne?

12. Co jest podstawą do wydania pozwolenia wodnoprawnego?

13. Kiedy ma miejsce wygaśnięcie pozwolenia wodnoprawnego?

14. Kiedy można złożyć wniosek o ustalenie kolejnego okresu obowiązywania pozwolenia?

15. Czy pozwolenie wodnoprawne może zostać cofnięte bez odszkodowania?

16. Czy można cofnąć pozwolenie z odszkodowaniem?

17. Jaka jest kara za brak pozwolenia wodnoprawnego?

18. Jak rozumieć pojęcie ścieki przemysłowe?

19. Czy na wprowadzanie ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych jest potrzebne pozwolenie?

20. Obecność jakich substancji w ściekach przemysłowych wprowadzonych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego?

21. Czy w przypadku posiadanego pozwolenia zintegrowanego należy dodatkowo złożyć wniosek o pozwolenie wodnoprawne?

22. Czy pozwolenie wodnoprawne rodzi prawa do nieruchomości i urządzeń wodnych?

23. Jakie są obowiązki posiadacza pozwolenia wodnoprawnego?

24. Wydawanie pozwoleń wodnoprawnych – ile trwa procedura?

1. Gdzie znaleźć informacje o zgodach wodnoprawnych?

Większość najważniejszych informacji zawartych jest w dziale IX ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne – dalej pw. [1].

2. Kiedy wymagana jest zgoda wodnoprawna?

Zgodnie z art. 388 ust. 1 pw. zgoda wodnoprawna jest udzielana przez:

1) wydanie pozwolenia wodnoprawnego,

2) przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego,

3) wydanie oceny wodnoprawnej,

4) wydanie decyzji, o których mowa w art. 77 ust. 3 i 8 oraz w art. 176 ust. 4 pw., tj.:

• decyzji zwalniającej od zakazu: gromadzenia ścieków, nawozów naturalnych, środków chemicznych, a także innych substancji lub materiałów, które mogą zanieczyścić wody, oraz prowadzenia przetwarzania odpadów, w szczególności ich składowania; lokalizowania nowych cmentarzy, na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią;
• decyzji zwalniającej z zakazu poruszania się pojazdami w wodach powierzchniowych oraz po gruntach pokrytych wodami, z wyłączeniem pojazdów: jednostek organizacyjnych wykonujących uprawnienia właścicielskie w stosunku do wód lub urządzeń wodnych zlokalizowanych na wodach, jednostek wykonujących roboty inwestycyjne lub prace utrzymaniowe, jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych, jednostek ratowniczych, organów lub jednostek wykonujących kontrolę w zakresie określonym w przepisach ustawy i przepisach odrębnych, używanych do slipowania łodzi, w miejscach do tego wyznaczonych;
• decyzji zwalniającej z zakazu wykonywania robót lub czynności, które mogą wpływać na szczelność lub stabilność wałów przeciwpowodziowych, w tym przejeżdżania przez wały oraz wzdłuż wałów pojazdami lub konno oraz przepędzania zwierząt, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych; uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzewów na wałach oraz w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału; prowadzenia przez osoby nieuprawnione robót lub czynności ingerujących w konstrukcję wałów przeciwpowodziowych, w tym ich rozkopywania, uszkadzania darniny lub innych umocnień skarp i korony wałów, wbijania słupów i ustawiania znaków; wykonywania na wałach przeciwpowodziowych obiektów lub urządzeń niezwiązanych z nimi funkcjonalnie; wykonywania obiektów budowlanych, kopania studni, sadzawek, dołów oraz rowów w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału.

3. Kto wydaje zgodę wodnoprawną?

Zgodnie z art. 397 pw. organem właściwym w sprawie zgód wodnoprawnych są właściwe organy Wód Polskich. W zależności od rodzaju inwestycji pozwolenie wydaje:

• dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich;
• dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich;
• minister właściwy do spraw gospodarki wodnej – jeżeli wnioskodawcą są Wody Polskie.

Najczęstszym adresatem wniosków o pozwolenia wodnoprawne jest dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich. Zarząd zlewni odpowiada za większość standardowych postępowań związanych z zasobami wodnymi.

Informacje o obszarze, na której zlewni znajduje się podmiot starający się o zgodę wodnoprawną można uzyskać na rządowej stronie Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.

4. Czy za zgodę wodnoprawną się płaci?

Opłaty za udzielenie zgód wodnoprawnych, przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego, wydanie pozwolenia wodnoprawnego lub oceny wodnoprawnej określone są w art. 398 pw. Należy zaznaczyć, że opłaty te nie są stałe. Zgodnie z przywołanym wyżej artykułem, opłata za wydanie pozwolenia wodnoprawnego w 2025 r. wynosi 318,60 zł.

5. Jaka jest wymagana forma wniosku?

Zgodnie z art. 397a ust. 1 pw. wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, oceny wodnoprawnej, decyzji zwalniających z zakazów chroniących przed negatywnym oddziaływaniem na środowisko przyrodnicze, o których mowa w art. 77 ust. 3 i 8 oraz w art. 176 ust. 4 pw., oraz o udzielenie przyrzeczenia wydania pozwolenia wodnoprawnego, a także zgłoszenie wodnoprawne należy złożyć w postaci papierowej albo w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

6. Kiedy potrzebne jest pozwolenie wodnoprawne?

Zgodnie z art. 388 ust. 2 pw. pozwolenie wodnoprawne lub przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego wydawane jest m.in. przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane [2].

7. Na co wymagane jest pozwolenie wodnoprawne?

Zgodnie z art. 389 pw. pozwolenie wodnoprawne jest wymagane na:

1) usługi wodne, jak np.:

• pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych;
• odbiór i oczyszczanie ścieków;
• piętrzenie, magazynowanie lub retencjonowanie wód podziemnych i wód powierzchniowych oraz korzystanie z tych wód;
• uzdatnianie wód podziemnych i powierzchniowych oraz ich dystrybucję;
• wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, obejmujące także wprowadzanie ścieków do urządzeń wodnych;

2) szczególne korzystanie z wód, jak np.:

• odwadnianie gruntów i upraw;
• użytkowanie wody znajdującej się w stawach i rowach;
• wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone w przepisach wydanych na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy pw.;
• rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych;
• wykorzystywanie wód do celów żeglugi oraz spławu;

3) długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej;

4) rekultywację wód powierzchniowych lub podziemnych;

5) wprowadzanie do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów;

6) wykonanie urządzeń wodnych, np.:

• urządzenia lub budowle piętrzące, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy;
• obiekty energetyki wodnej;
• obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz wód podziemnych;
• mury oporowe, bulwary, nabrzeża, mola, pomosty i przystanie;
• regulację wód, zabudowę potoków górskich, kształtowanie nowych koryt cieków naturalnych;
• zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mającą wpływ na warunki przepływu wód;
• prowadzenie przez wody powierzchniowe płynące oraz przez wały przeciwpowodziowe obiektów mostowych, rurociągów, przewodów w rurociągach osłonowych lub przepustów;
• prowadzenie przez śródlądowe drogi wodne oraz przez wały przeciwpowodziowe napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych.

Poza tym zgodnie z art. 390 pw. pozwolenie wodnoprawne wymagane jest również na lokalizowanie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko określonych w §2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz nowych obiektów budowlanych, a także na gromadzenie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią ścieków, środków chemicznych, a także innych materiałów, które mogą zanieczyścić wody, oraz prowadzenie na tych obszarach przetwarzania odpadów.

8. Co dołącza się do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego?

Zgodnie z art. 407 ust. 2 pw. do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego dołącza się przede wszystkim operat wodnoprawny, spełniający wymagania określone w art. 409 pw. Poza tym, jeśli są wymagane, dołącza się:

• decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach,
• wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo decyzję o warunkach zabudowy,
• ocenę wodnoprawną,
• wypisy z rejestru gruntów lub uproszczone wypisy z rejestru gruntów dla nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub w zasięgu oddziaływania planowanych do wykonania urządzeń wodnych,
• potwierdzenie skutecznego zgłoszenia, o którym mowa w art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [3] tj. zgłoszenia regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska wymaganego potwierdzenia, na obszarach form przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-5 i 7-9, w obrębach ochronnych wyznaczonych na podstawie ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym, a także w obrębie cieków naturalnych, następujących działań:

1)  wymienionych w art. 227 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, tj.:

• wykaszanie roślin z dna oraz brzegów śródlądowych wód powierzchniowych;
• usuwanie roślin pływających i korzeniących się w dnie śródlądowych wód powierzchniowych;
• usuwanie drzew i krzewów porastających dno oraz brzegi śródlądowych wód powierzchniowych;
• usuwanie ze śródlądowych wód powierzchniowych przeszkód naturalnych oraz wynikających z działalności człowieka;
• zasypywanie wyrw w brzegach i dnie śródlądowych wód powierzchniowych oraz ich zabudowę biologiczną;
• udrażnianie śródlądowych wód powierzchniowych przez usuwanie zatorów utrudniających swobodny przepływ wód oraz usuwanie namułów i rumoszu;
• remont lub konserwację stanowiących własność właściciela wód: ubezpieczeń w obrębie urządzeń wodnych, budowli regulacyjnych;
• rozbiórkę lub modyfikację tam bobrowych oraz zasypywanie nor bobrów lub nor innych zwierząt w brzegach śródlądowych wód powierzchniowych;

2)  melioracji wodnych;

3)  wydobywania z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, w ramach szczególnego korzystania z wód;

4)  innych niż wymienione w pkt 1-3 działań obejmujących roboty ziemne mogące zmienić warunki wodne lub wodno-glebowe:

• projekt instrukcji gospodarowania wodą;
• dokumentację hydrogeologiczną;
• zgodę właściciela urządzeń kanalizacyjnych lub obowiązującą na dzień złożenia wniosku umowę obejmującą zobowiązanie do odbioru ścieków zawartą z właścicielem tych urządzeń;

• dowód uiszczenia opłaty skarbowej;
• pełnomocnictwo, jeśli wnioskodawca sam siebie nie reprezentuje.

9. Jaka forma operatu wodnoprawnego?

Zgodnie z art. 408 pw. operat sporządzany jest pisemnie w formie opisowej i graficznej, a także na informatycznych nośnikach danych jako dokument tekstowy, a część graficzną operatu w postaci plików typu rastrowego (PDF) lub plików w formacie wektorowych danych przestrzennych. Elementy, które powinny być zawarte w operacie wodnoprawnym zostały wyszczególnione w art. 409 pw.

10. Kiedy organ odmawia wydania pozwolenia wodnoprawnego?

Odmowa wydania pozwolenia wodnoprawnego może być w przypadku, jeśli stwierdzi się niezgodność z innymi wskazanymi w art. 396 ust. 1 pw. aktami (np. planem zarządzania ryzykiem, planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, planami ochrony i planami zadań ochronnych dla obszarów chronionych), a także, w przypadku korzystania z wód dla celów energetyki wodnej, gdy bez odpowiedniego uzasadnienia nie zostanie wykorzystany potencjał hydroenergetyczny. Poza tym organ może odmówić wydania pozwolenia wodnoprawnego, jeżeli zakład, planujący korzystanie z wód lub wykonanie urządzeń wodnych albo inne działania wymagające pozwolenia wodnoprawnego, nie wywiązuje się z wynikających z dotychczas wydanych pozwoleniem wodnoprawnym obowiązków.

11. Ile obowiązuje pozwolenie wodnoprawne?

Zgodnie z art. 400 pw. pozwolenie wodnoprawne wydawane jest na czas określony, nie dłuższy niż 30 lat, lub czas nieokreślony.

W zależności od rodzaju pozwolenia wodnoprawnego, okres ten może wynosić:

• 10 lat – w przypadku pozwolenia na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
• 4 lata – w przypadku pozwolenia na wprowadzanie ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do wód lub do urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością innych podmiotów;
• 5 lat – w przypadku pozwolenia na wydobywanie z wód powierzchniowych kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu.

Obowiązek ustalenia okresu, na jaki wydaje się pozwolenie wodnoprawne, nie dotyczy pozwoleń wodnoprawnych na wykonanie urządzeń wodnych, pozwoleń wodnoprawnych na regulację wód, pozwoleń wodnoprawnych na zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mającą wpływ na warunki przepływu wód, pozwoleń wodnoprawnych na lokalizowanie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko lub nowych obiektów budowlanych oraz pozwoleń wodnoprawnych na wykonywanie robót lub obiektów budowlanych mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej.

Zgodnie z art. 415 pw. okres obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego może zostać skrócony na wniosek posiadacza pozwolenia, na skutek zmiany okoliczności lub przepisów, a także w przypadku naruszenia warunków pozwolenia. Skrócenie okresu obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego wymaga przeprowadzenia postępowania administracyjnego, w ramach którego posiadacz pozwolenia ma prawo do złożenia wyjaśnień i odwołań.

12. Co jest podstawą do wydania pozwolenia wodnoprawnego?

Zgodnie z art. 400 ust. 8 pw. pozwolenie wodnoprawne wydaje się na podstawie operatu wodnoprawnego oraz zgromadzonych w toku postępowania dowodów, dokumentów i informacji. Jeśli wniosek spełnia wymagania wynikające z przepisów, właściwy organ Wód Polskich wyda pozwolenie wodnoprawne w formie decyzji.

13. Kiedy ma miejsce wygaśnięcie pozwolenia wodnoprawnego?

Zgodnie z art. 414 pw. pozwolenie wodnoprawne może wygasnąć w przypadku, gdy:

• upłynął okres, na który było wydane,
• zakład zrzekł się pozwolenia wodnoprawnego,
• zakład nie rozpoczął wykonywania urządzeń wodnych, robót lub działań na podstawie pozwoleń wodnoprawnych, o których mowa w art. 400 ust. 6 pw. w terminie 3 lat od dnia, w którym pozwolenia te stały się ostateczne,
• inwestor w ramach realizacji przedsięwzięcia w zakresie budowli przeciwpowodziowych, dróg publicznych, linii kolejowych, linii przesyłowych, lotnisk lub lądowisk nie rozpoczął wykonywania urządzeń wodnych w terminie 6 lat od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne na wykonanie tych urządzeń stało się ostateczne.

14. Kiedy można złożyć wniosek o ustalenie kolejnego okresu obowiązywania pozwolenia?

W przypadku, gdy ma się obowiązujące pozwolenie na usługi wodne, szczególne korzystanie z wód lub długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej, zgodnie z art. 414 ust. 2 pw. można złożyć wniosek o ustalenie kolejnego okresu obowiązywania pozwolenia. Należy go złożyć w terminie 90 dni przed upływem terminu, na który było wydane pozwolenie. Do wniosku dołącza się operat, na podstawie którego wydano dotychczasowe pozwolenie wodnoprawne, oraz oświadczenie, że zawarte w nim informacje zachowały aktualność.

15. Czy pozwolenie wodnoprawne może zostać cofnięte bez odszkodowania?

Zgodnie z art. 415 pw. pozwolenie wodnoprawne można cofnąć lub ograniczyć bez odszkodowania, jeżeli np.:

• zakład zmienia cel i zakres korzystania z wód lub warunki wykonywania uprawnień ustalonych w pozwoleniu wodnoprawnym;
• urządzenia wodne wykonane zostały niezgodnie z warunkami ustalonymi w pozwoleniu wodnoprawnym lub nie są należycie utrzymywane;
• zakład nie realizuje obowiązków wobec innych zakładów posiadających pozwolenie wodnoprawne, uprawnionych do rybactwa oraz osób narażonych na szkody albo nie realizuje przedsięwzięć ograniczających negatywne oddziaływanie na środowisko, ustalonych w pozwoleniu wodnoprawnym;
• zasoby wód podziemnych uległy zmniejszeniu w sposób naturalny.

16. Czy można cofnąć pozwolenie z odszkodowaniem?

Zgodnie z art. 417 pw. pozwolenie wodnoprawne można również cofnąć lub ograniczyć za odszkodowaniem, jeżeli jest to uzasadnione interesem społecznym albo ważnymi względami gospodarczymi. Odszkodowanie przysługuje od Wód Polskich, jeżeli jest to uzasadnione interesem społecznym lub od zakładu, który odniósł korzyści z cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego, jeżeli cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodnoprawnego jest uzasadnione ważnymi względami gospodarczymi tego zakładu. W przypadku cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego udzielonego Wodom Polskim, uzasadnionego interesem społecznym, odszkodowanie przysługuje z budżetu państwa.

17. Jaka jest kara za brak pozwolenia wodnoprawnego?

Zgodnie z art. 343 ust. 6 pw. jeżeli zakład działa bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego i zostanie to wykazane podczas kontroli jednostki Wód Polskich, może zostać wydana decyzja o zakazie korzystania z wód ze skutkiem natychmiastowym. Ponadto, korzystanie z wód, wykonanie urządzenia wodnego bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego może wiązać się z karą aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny, zgodnie z art. 476 pw. Sankcjonowanie kar nie odnosi się jednak do zakładu funkcjonującego niezgodnie z przepisami prawa, ale do osoby, która nie dopełni w zakładzie obowiązków związanych z uzyskaniem pozwolenia wodnoprawnego lub nadzorem nad działalnością zgodnie z pozwoleniem.

Ponadto, wprowadzanie substancji szkodliwych do środowiska wodnego i nielegalne wprowadzanie tych substancji może stanowić przestępstwo przeciwko środowisku wskazane w art. 182 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny [4].

18. Jak rozumieć pojęcie ścieki przemysłowe?

Zgodnie z art. 16 pkt 64 pw. jako ścieki przemysłowe uznaje się ścieki niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku z prowadzoną działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, wprowadzane do urządzeń kanalizacyjnych tego zakładu.

Ścieki przemysłowe stanowi także mieszanina ścieków przemysłowych i bytowych, powstających na terenie zakładu.

19. Czy na wprowadzanie ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych jest potrzebne pozwolenie?

Zgodnie z art. 389 pkt 2 pw. uzyskania pozwolenia wodnoprawnego wymaga szczególne korzystanie z wód, przez które należy rozumieć, zgodnie z art. 34 pkt 3 m.in. wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone w przepisach wydanych na podstawie art. 100 ust. 1 pw.

Zgodnie z art. 100 pw. minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określił, w drodze rozporządzenia, substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.

Oznacza to, że jeśli ścieki przemysłowe zawierają w sobie określone substancje szkodliwe dla środowiska, uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych jest wymagane, ponieważ jest to traktowane jako szczególne korzystanie z wód.

Aby określić, czy w składzie ścieków występują poszczególne substancje, należy przeprowadzić badania w akredytowanym laboratorium, co ma na celu sprawdzenie czy zawierają substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego.

20. Obecność jakich substancji w ściekach przemysłowych wprowadzonych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego?

W Załączniku do Rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, znajduje się wykaz obejmujący 47 substancji, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, są to np. arsen, chrom ogólny, ołów, rtęć czy węglowodory ropopochodne. Należy zaznaczyć, że obowiązek uzyskania pozwolenia wodnoprawnego wynika z samej obecności w ściekach substancji szkodliwych dla środowiska wodnego, niezależnie od ich ilości.

21. Czy w przypadku posiadanego pozwolenia zintegrowanego należy dodatkowo złożyć wniosek o pozwolenie wodnoprawne?

Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji nie może zostać zastąpione pozwoleniem zintegrowanym w ślad za art. 182 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska – dalej p.o.ś. [5]. Pozwolenie zintegrowane może obejmować pozwolenia wodnoprawne na odprowadzanie ścieków do ziemi lub do wód, natomiast pozwolenie wodnoprawne na pobór wód lub odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji innych podmiotów winno zostać objęte odrębnym pozwoleniem sektorowym.

22. Czy pozwolenie wodnoprawne rodzi prawa do nieruchomości i urządzeń wodnych?

Nie, zgodnie z art. 393 ust. 4 pw. udzielenie pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków nie rodzi praw do nieruchomości i urządzeń wodnych koniecznych do jego realizacji oraz nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich przysługujących wobec tych nieruchomości i urządzeń.

23. Jakie są obowiązki posiadacza pozwolenia wodnoprawnego?

Zgodnie z art. 403 pw. w pozwoleniu wodnoprawnym ustala się obowiązki niezbędne ze względu na ochronę zasobów środowiska, interesów ludności i gospodarki, w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych, w szczególności:

• obowiązki wobec innych zakładów posiadających pozwolenie wodnoprawne lub uprawnionych do rybactwa, narażonych na szkody w związku z wykonywaniem tego pozwolenia wodnoprawnego;
• obowiązek wykonania urządzeń zapobiegających szkodom lub zmniejszających negatywne skutki wykonywania tego pozwolenia wodnoprawnego;
• niezbędne przedsięwzięcia ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko.

24. Wydawanie pozwoleń wodnoprawnych – ile trwa procedura?

Zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego [6] procedura trwa zazwyczaj do 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku i wszczęcia postępowania. Jeśli organ właściwy uzna wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego za niekompletny, wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia braków, co może wydłużyć proces. Czas ten może ulec zmianie również w przypadku konieczności przeprowadzenia dodatkowych uzgodnień. W skomplikowanych sprawach, które wymagają zaangażowania innych organów administracyjnych, procedura może potrwać dłużej.

Podsumowując…

Zgody wodnoprawne są nieodłącznym elementem każdego przedsięwzięcia ingerującego w zasoby wodne, zapewniając równowagę między potrzebami inwestorów a ochroną środowiska. Stanowią narzędzie kontrolne i umożliwiają monitorowanie działań wpływających na zasoby wodne w kraju. Za wydawanie zgód wodnoprawnych odpowiadają organy Wód Polskich, w tym dyrektorzy zarządów zlewni oraz regionalnych zarządów gospodarki wodnej, a w przypadku bardziej skomplikowanych spraw decyzje mogą być wydawane przez ministra właściwego ds. gospodarki wodnej. Brak wymaganej zgody może skutkować karami administracyjnymi lub wstrzymaniem inwestycji. Pozwolenia wodnoprawne obowiązują na czas określony lub nieokreślony, zależnie od rodzaju działań. Składając wniosek, należy pamiętać o wymaganych załącznikach, takich jak np. operat wodnoprawny.

Autorzy: dr Marcin Kaźmierski, Paulina Pelczyk-Nieborak, Julia Bartoszek, Kancelaria Ekologiczna

Autorka grafik: Katarzyna Piotrowska, Kancelaria Ekologiczna

Data publikacji: 25.02.2025 r.