Poniższy artykuł to instrukcja tworzenia sprawozdań w systemie BDO dla podmiotów świadczących usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw.
Usługi budowlane, rozbiórkowe i inne, a wytwarzanie odpadów
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 [1] Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2022 poz. 699 z późn. zm.), wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej. Oznacza to, że, za odpady powstające w wyniku tych usług odpowiada podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa zawarta z klientem stanowi inaczej.
System BDO
System BDO powstał na podstawie przepisów ustawy o odpadach (Dz.U. 2022 poz. 699 z późn. zm.) [2] w celu gromadzenia i umożliwienia zarządzania informacjami z zakresu gospodarki odpadami. W systemie tym znajdują się informacje dotyczące powstałych odpadów z wprowadzonych na terytorium kraju opakowań i produktów w opakowaniach, olejów smarów, opon, pojazdów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, baterii oraz akumulatorów. W bazie BDO znajdują się również informacje o osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów, rodzajach i ilościach wytwarzanych odpadów, składowiskach odpadów oraz rodzajach instalacji do zagospodarowania odpadami.
Rejestr BDO
Rejestr BDO jest rejestrem podmiotów, w którym znajdują się podmioty wprowadzające produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujące odpadami. Wpisu do rejestru dokonuje Marszałek Województwa na podstawie decyzji lub na wniosek podmiotu. Dokonując wpisu podmiot uzyskuje własny numer rejestrowy. Od 1 stycznia 2020 roku wnioski mogą być składane wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem systemu BDO. Wyjątek dotyczy podmiotów zagranicznych, które mogą złożyć wniosek w formie papierowej do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Rejestr dostępny jest na stronie https://bdo.mos.gov.pl w zakładce rejestr podmiotów.
Sprawozdawczość
- Wytwórcy obowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów,
- prowadzący działalność polegającą na gospodarowaniu odpadami w zakresie zbierania i przetwarzania odpadów, obowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów, z wyłączeniem odbierających odpady komunalne,
- podmioty prowadzące działalność polegającą na wydobywaniu odpadów ze składowiska odpadów lub ze zwałowiska odpadów, na podstawie zgody na wydobywanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów w fazie poeksploatacyjnej,
zobowiązani są do składania rocznego sprawozdania o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami za poprzedni rok kalendarzowy. Sprawozdanie składa się do 15 marca za pośrednictwem systemu BDO do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności. O obowiązku złożenia sprawozdania mówi art. 75 ust. 1 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2022 poz. 699 z późn. zm.) [3].
Uproszczona ewidencja odpadów nie zwalnia ze sprawozdawczości
Podmioty, które:
- wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kilogramów rocznie,
- wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie,
- transportują odpady wykonując wyłącznie usługę transportu odpadów,
- władają powierzchnią ziemi, na której komunalne osady ściekowe są stosowane w celach, o których mowa w art. 96 ust. 1 pkt 1-3 [4],
mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów. Oznacza to, że nie muszą one wystawiać KEO, a jedynie KPO. Prowadzenie uproszczonej ewidencji odpadów nie zwalnia z konieczności składania rocznych sprawozdań.
Branża budowlana, serwisowa i konserwacyjna, a miejsce prowadzenia działalności
Podmioty świadczące usługi z zakresu budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw oraz działające w zakresie obiektów liniowych, ze względu na różnorodność miejsc prowadzenia swoich działalności, mogą prowadzić ewidencję z poziomu siedziby przedsiębiorstwa. Informację o świadczeniu wymienionych usług lub działania w zakresie obiektów liniowych należy stwierdzić podczas rejestracji do systemu, lub złożyć wniosek aktualizacyjny, w którym należy dokonać zmian w dziale XII wniosku. Wniosek aktualizacyjny składa się poprzez system BDO.
Tworzenie rocznego sprawozdania
Sposób logowania do systemu BDO jest zależny od rodzaju podmiotu. Podmiot główny, który posiada nieograniczone możliwości w systemie, loguje się z wykorzystaniem strony login.gov.pl. Podmiot podrzędny, loguje się w sposób natywny odpowiednim loginem i hasłem bezpośrednio w systemie BDO.
Po zalogowaniu ukazuje się lista podmiotów, w imieniu których można złożyć sprawozdanie. Użytkownik może posiadać wiele podmiotów. W takim przypadku warto posłużyć się wyszukiwarką wpisując odpowiednie dane i przyspieszając proces wyszukiwania. Po odnalezieniu odpowiedniego podmiotu należy wybrać przycisk „Opcje”, a następnie „Wybierz”.
Po zalogowaniu się do systemu i wskazaniu podmiotu w celu złożenia sprawozdania należy z bocznego menu strony wybrać „Sprawozdawczość o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami”. Warto wspomnieć, że podmiot główny, posiada nieograniczone możliwości w systemie, a podmiot podrzędny może jedynie przygotować sprawozdanie, bez możliwości jego wysłania. Na dole strony znajduje się lista istniejących sprawozdań. Powyżej znajduje się przycisk „Nowe sprawozdanie”, które pozwoli na przejście do formularza tworzenia nowego sprawozdania.
W pierwszej kolejności należy uzupełnić podstawowe informacje takie jak: okres sprawozdawczy, adresat sprawozdania oraz dane kontaktowe podmiotu. Sprawozdanie składa się za poprzedni rok kalendarzowy, jednak Urząd Marszałkowski może wezwać podmiot do złożenia sprawozdań
za 5 poprzednich lat. Adresatem sprawozdania powinien być odpowiedni ze względu na miejsce prowadzenie działalności Urząd Marszałkowski. Wskazać należy e-mail pod którym można skontaktować się z podmiotem składającym sprawozdanie. Podanie numeru telefonu jest nieobowiązkowe. Po wypełnieniu wymaganych pól należy wybrać przycisk „Zapisz”.
Po wybraniu „Zapisz” następuje przejście do nowej sekcji. Na górze znajdują się podstawowe informacje o sprawozdaniu, które można edytować wybierając przycisk „Edycja”.
Poniżej znajdują się działy I-XIII sprawozdania. Podmioty branży będącej przedmiotem artykułu muszą uzupełnić dział I i XI sprawozdania. Chcąc uzupełnić dział I należy wybrać „Opcje” i „Dodaj”.
Uzupełniając dział I tabelę 1 w pierwszej kolejności należy wskazać listę miejsc prowadzenia działalności wybierając „Dodaj miejsce prowadzenia działalności”.
Po wybraniu pustego pola na ekranie ukaże się wyszukiwarka, która pozwoli na odszukanie istniejącego miejsca prowadzenia działalności. Nazwa, numer oraz adres miejsca prowadzenia działalności zaczytują się automatycznie po dokonaniu wyboru. Datę rozpoczęcia działalności w zakresie gospodarki odpadami należy wskazać osobiście.
Następnie należy wskazać rodzaj prowadzonej działalności według klasyfikacji PKD. Robi się to poprzez wybranie przycisku „Dodaj PKD” i odnalezienie na liście odpowiedniego symbolu.
Ostatnim z elementów działu I jest wskazanie sposobu gospodarowania odpadami spośród dostępnych opcji. Istnieje możliwość dokonania wielokrotnego wyboru. Po uzupełnieniu wymaganych informacji należy posłużyć się przyciskiem „Zapisz”.
Po zapisaniu danych istnieje możliwość dodania do sprawozdania instalacji, jeśli takie znajdują się w danym miejscu prowadzenia działalności. Jeśli takie instalacje nie są obecne, krok należy pominąć. W przeciwnym wypadku należy wybrać „Opcje” i „Instalacje”.
W celu dodania instalacji należy wybrać „Dodaj instalację”.
Chcąc dodać instalację należy wskazać jej nazwę oraz współrzędne geograficzne. Długość i szerokość geograficzną można wpisać ręcznie lub wskazać odpowiednie miejsce na mapie, z której zaczytają się współrzędne. Po uzupełnieniu danych należy wybrać „Zapisz”.
Dodana instalacja znajduje się na liście instalacji.
Chcąc uzupełnić dział XI sprawozdania należy wybrać „Opcje” i „Dodaj”.
W pierwszej kolejności należy wybrać „Dodaj miejsce”.
Chcąc uzupełnić brakujące informacje należy wybrać jedno z pustych pól, po czym za pomocą wyszukiwarki, która ukaże się na ekranie odnaleźć odpowiednie miejsce prowadzenia działalności. Po wybraniu informacje zaczytują się automatycznie. Ostatni element, czyli potwierdzenie wytwarzania odpadów w wyniku świadczenia usług lub działalności w zakresie obiektów liniowych, powinien zostać zaznaczony. Następnie wskazać należy miejsce wytwarzania odpadów poprzez wybranie odpowiedniej gminy za pomocą wyszukiwarki, która ukaże się na ekranie po wybraniu pustego pola. Po uzupełnieniu wymaganych informacji należy wybrać „Zapisz”.
Po zapisaniu dodanych danych w celu dodania informacji o wytworzonych odpadach należy wybrać „Opcje”. Na rozwijanej liście oprócz „Edytuj” i „Usuń” znajdują się „Odpady wytworzone w instalacji” i „Odpady wytworzone poza instalacją”. Informacje te należy uzupełnić zgodnie z tym czy dane miejsce prowadzenia działalności posiada instalację, w której powstały odpady.
Jeśli odpady zostały wytworzone poza instalacją należy wejść w odpowiednią sekcję i przy zapytaniu o wytwarzanie odpadów poza instalacją zaznaczyć „Tak”. Następnie należy dodać informacje o odpadach za pomocą „Dodaj kod i rodzaj odpadu”.
Polem do uzupełnienia jest „Kod i rodzaj odpadu”. Informacje możemy wybrać z listy, która ukaże się po wybraniu pustego pola. „Kod ex” oraz „Zmiana statusu odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne”, są polami nieobowiązkowymi.
Następnie należy wskazać strumień lub strumienie odpadów, a także ich masę w tonach. Sucha masa odpadów jest polem nieobowiązkowym. Po uzupełnieniu wymaganych informacji należy wybrać „Zapisz”.
Zapisane informacje o wytworzonych odpadach znajdują się na liście.
Po powrocie do sekcji, w której znajdują się działy sprawozdania, na dole strony znajduje się miejsce na dodanie dokumentów w formie pełnomocnictwa lub innych dokumentów. Można je dodać wybierając „Opcje” i „Dodaj”.
W celu dodania dokumentu należy zaznaczyć „Tak” przy stwierdzeniu o załączeniu pełnomocnictwa, dodać plik, wysłać plik i poczekać aż wysyłanie dobiegło końca. Następnie można wrócić do poprzedniej części sprawozdania.
Jeśli chcemy złożyć sprawozdanie należy wybrać „Złóż sprawozdanie”.
Jeśli masz wątpliwości co do tego czy wytwarzane przez Ciebie odpady pochodzą z instalacji lub powstają poza instalacją, zapoznaj się z naszymi innymi materiałami:
Informacje na temat wystawiania KPO i KEO w systemie BDO dla usług budowlanych, remontowych i innych znajdują się w osobnym poradniku. Ponad to system umożliwia również prowadzenie ewidencji odpadów niebezpiecznych, zmianę lokalizacji siedziby firmy, dodawanie kolejnych miejsc prowadzenia działalności, składanie sprawozdań komunalnych oraz sprawozdań o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami z podziałem na działy od I do VI a także I, II, V, VIII, IX, XI, XII i XIII, natomiast w przypadku likwidacji firmy należy pamiętać o złożeniu wniosku o wykreślenie z rejestru BDO. Cała baza ma uszczelnić system gospodarowania odpadami, dlatego poza polskimi firmami, do prowadzenia ewidencji zobowiązane są również podmioty zagraniczne.
[1] Art. 3 ust. 1 pkt 32 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2022 poz. 699 z późn. zm.) brzmi:
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
wytwórcy odpadów – rozumie się przez to każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów), oraz każdego, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów; wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej; wytwórcą odpadów zdawanych do portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków w rozumieniu art. 5 pkt 9 ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów (Dz. U. poz. 1250) jest podmiot świadczący usługę odbioru odpadów w porcie lub przystani morskiej;
[2] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2022 poz. 699 z późn. zm.)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000021/U/D20130021Lj.pdf [dostęp: 2023-01-24]
[3] Art. 75 ust. 1Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2022 poz. 699 z późn. zm.) brzmi:
Roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami sporządza:
1) wytwórca obowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów;
2) prowadzący działalność polegającą na gospodarowaniu odpadami, z wyłączeniem prowadzącego odbieranie odpadów komunalnych, w zakresie:
a) zbierania odpadów,
b) przetwarzania odpadów
– obowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów;
3) podmiot prowadzący działalność polegającą na wydobywaniu odpadów ze składowiska odpadów lub ze zwałowiska odpadów, na podstawie zgody na wydobywanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów w fazie poeksploatacyjnej.
[4] Art. 71 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2022 poz. 699 z późn. zm.) brzmi:
Uproszczoną ewidencję odpadów z zastosowaniem jedynie karty przekazania odpadów prowadzą:
1) podmioty, które:
a) wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kilogramów rocznie,
b) wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie;
2) transportujący odpady wykonujący wyłącznie usługę transportu odpadów;
3) władający powierzchnią ziemi, na której komunalne osady ściekowe są stosowane w celach, o których mowa w art. 96 ust. 1 pkt 1-3.
