Jednym z zadań inspektorów ochrony środowiska lub innych określonych w przepisach organów jest sprawdzenie czy przedsiębiorstwa, których działalność ma wpływ na środowisko przyrodnicze działają w sposób dla niego nieszkodliwy. Odbywa się to w trakcie prowadzonych kontroli. Wyniki uzyskane w trakcie ich trwania mogą być wykorzystywane w dalszych postępowaniach związanych z cofnięciem lub ograniczeniem decyzji i nałożeniem kar. Jednym z najczęściej kontrolowanych aspektów w zakresie ochrony środowiska są zagadnienia związane z gospodarką odpadami. Przepisy dotyczące tego typu kontroli znajdują się w kilku aktach prawnych, jednak zasadniczą podstawą jest Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [1] zwana dalej u.p.p. Mamy nadzieję, że poniższy artykuł pozwoli na lepsze zrozumienie powiązań między aktami prawa związanymi z przeprowadzaniem kontroli w zakresie gospodarki odpadami.

Kontrole w aktach prawnych

Częstym założeniem dotyczącym przepisów związanych z kontrolą w zakresie środowiska przyrodniczego, jest to, że głównym aktem prawnym funkcjonującym w tym zakresie jest Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. 2021 r. poz. 1070) [2], dalej zwana u.i.o.ś. Jedne z istotniejszych przepisów znajdują się jednak w u.p.p., która ma charakter kodeksowy i wynikają z niej inne przepisy prawa. Oprócz u.i.o.ś. do grupy aktów prawnych łączących się z u.p.p. w zakresie kontroli w zakładach gospodarujących odpadami należy również Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2021 r. poz. 779) [3] określana dalej jako u.o., a także Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2020 r. poz. 1219) [4] nazywana u.p.o.ś. Każda z nich zawiera własne przepisy niezależne związane z kontrolami.

Podstawy do przeprowadzenia kontroli w ustawie o odpadach

Przepisy znajdujące się w u.o. wskazują trzy podstawy do przeprowadzenia kontroli. Każda z nich jest kontrolą pozaplanową, ponieważ przeprowadzana jest na podstawie wniosku organu. Pierwszą z podstaw do przeprowadzenia kontroli jest procedura uznawania produktu ubocznego, a konieczność jej odbycia zamieszczona jest w art. 11 ust. 4b – 4f u.o. [5]. Decyzję o uznaniu przedmiotu lub substancji za produkt uboczny wydaje marszałek województwa, opierając się o opinię wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, który przeprowadza kontrolę. Drugim z przypadków zawartych w ustawie jest procedura wydawania zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów oraz wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów. Kontrola może być przeprowadzona przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska wraz z organem lub przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, tak jak jest to opisane w art. 41a ust. 1 i 1a u.o. [6]. Trzecim przypadkiem jest procedura wydawania zgody na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części, gdzie wojewódzki inspektor ochrony środowiska przeprowadza kontrolę zgodnie z art. 146 ust. 5 u.o. [7]. Dodatkowo wspomnieć można o kontroli pojazdu przewożącego odpady, która wspomniana jest w u.o., jednak wynika ona z przepisów znajdujących się w Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. 2021 r. poz. 450) [8].

Zasady przeprowadzania kontroli w ustawie Prawo ochrony środowiska

Kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów zamieszczonych w u.p.o.ś. przeprowadza marszałek województwa, burmistrz, prezydent miasta, starosta oraz wójt w zakresie właściwości tych organów. Funkcje kontrolne mogą być również wykonywane przez upoważnionych przez organ pracowników podległych im urzędów marszałkowskich, powiatowych, miejskich, gminnych lub funkcjonariuszy straży gminnych. Zgodnie z art. 379 ust. 3 u.p.o.ś. [9], podmiot przeprowadzający kontrolę oraz rzeczoznawcy wyposażeni w niezbędny sprzęt, mają prawo wstępu na teren nieruchomości będący miejscem prowadzenia działalności gospodarczej przez całą dobę, a na pozostały teren w godzinach 6-22. Oprócz przeprowadzania badań lub wykonywania innych czynności kontrolnych, mają oni także prawo do żądania dokumentów, danych związanych z problematyką kontroli, pisemnych i ustnych informacji, a także wzywania i przesłuchiwania osób. W kontroli zobowiązany jest uczestniczyć prowadzący dany zakład, kontrolowana osoba fizyczna lub odpowiednio upoważniony do tego celu podmiot. Zgodnie z art. 380 u.p.o.ś. [10] w trakcie kontroli sporządzane są dwa egzemplarze protokołu, które powinny zostać podpisane przez kontrolującego i kontrolowanego. Każda ze stron otrzymuje po jednym dokumencie. Jeśli kontrolowany posiada jakiekolwiek zastrzeżenia do treści protokołu, może on podpisać go wraz z uwagami lub odmówić podpisu. W takiej sytuacji ma on 7 dni na przedstawienie swojego stanowiska odpowiedniemu organowi.

Rodzaje kontroli w ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska

U.i.o.ś zawiera wiele technicznych informacji poruszających problematykę kontroli w zakresie gospodarki odpadami. Jednym z nich jest art. 9 ust. 1-1c [11], w którym zawarte są trzy rodzaje kontroli. Pierwszym z nich jest kontrola planowa, która ustalana jest przez Inspekcję Ochrony Środowiska zgodnie z harmonogramem kontroli, określonym na podstawie poziomu zagrożenia danych typów instalacji. Ma ona na celu systematyczną ocenę zagrożeń życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Najczęstszym przykładem podmiotów kontrolowanych w ten sposób są te posiadające pozwolenie zintegrowane. Drugim rodzajem są kontrole pozaplanowe, czyli na przykład takie jakie zawarte są w u.o. Mogą być one również przeprowadzane w innych okolicznościach, jeżeli przepis wyraźnie o tym stanowi. Takim przepisem może być norma prawna zawarta w u.p.o.ś, która daje uprawnienie organom Ochrony Środowiska o wniesienie do Inspekcji Ochrony Środowiska o przeprowadzenie kontroli. Oznacza to, że kontrola zorganizowana jest na wniosek innych organów. Podmiot może być także poddany kontroli interwencyjnej, która również zalicza się do kontroli pozaplanowych. Taka kontrola odbywa się w przypadku wystąpienia poważnych awarii lub w celu przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia. Ma ona również miejsce, gdy rozpatrywane są skargi i interwencje dotyczące zanieczyszczenia środowiska lub podejrzenia jego wystąpienia.

Sprzyjające przepisy w ustawie Prawo przedsiębiorców

Przepisy znajdujące się w u.p.p. mogą wydawać się sprzyjające dla przedsiębiorcy. Zgodnie z jej zapisami, większość wątpliwości powinna być rozstrzygana na jego korzyść, chyba że werdykt jest sporny z interesami stron lub osób trzecich. W niektórych czynnościach przedsiębiorca jest jednak jedyną stroną postępowania, co ułatwia jego proces. Według przepisów organ w trakcie swoich działań powinien również zakładać, że przedsiębiorca działa zgodnie z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów, mogąc podejmować przy tym wszystkie działania z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. Kolejny z przychylnych przepisów ustanawia, że organ bez uzasadnionej przyczyny nie powinien odstępować od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw. Teoretycznie oznacza to, że jeśli na terenie województwa podobne kwestie zazwyczaj rozstrzygane z jednym werdyktem, kolejne podmioty powinny spodziewać się tego samego rozwiązania.

W u.p.p. znajduje się rozdział 5 o nazwie „Ograniczenia kontroli działalności gospodarczej”. Oznacza to, że zawarte z nim przepisy mają chronić i wspierać przedsiębiorców w procesie kontroli. Znajdujący się w tym rozdziale art. 45 ust. 2 u.p.p [12] potwierdza wcześniej przedstawioną pozycję, jako że ten zespół norm ma charakter nadrzędny w stosunku do innych ustaw. Mówi on, że w zakresie, który nie został uregulowany w niniejszym rozdziale stosuje się odrębne przepisy. W art. 46 ust. 3 [13] zawarte jest również, że jeśli w trakcie kontroli organ naruszył jakiekolwiek normy prawne przedstawione w omawianej ustawie lub w innych przepisach prawa i miało to wpływ na wynik kontroli, zebrane dowody nie mogą być wykorzystywane w postępowaniach administracyjnych, podatkowych, karnych lub karnych skarbowych dotyczących przedsiębiorcy. Przykładem naruszenia może być nieposiadanie przez centralne laboratorium badawcze odpowiedniej akredytacji.

Wyłączenia w prawie

Na końcu rozdziału 5 u.p.p. ustawodawca zawarł jednak art. 65 [14], który wyłącza użyteczność przepisów zawartych w tej części ustawy dla kontroli prowadzonych na podstawie u.i.o.ś w zakresie gospodarki odpadami. Nie ma to jednak zastosowania do wszystkich rodzajów kontroli. Istnieją bowiem wyjątki, które zawarte zostały w pozostałych omawianych ustawach. Jeden z nich zawarty jest w u.o., a konkretniej w art. 41a ust. 7 [15], który mówi, że do kontroli w związku z zezwoleniami na zbieranie, przetwarzanie oraz wytwarzanie odpadów uwzględniających zbieranie lub przetwarzanie, nie stosuje się zapisów art. 48 u.p.p. [16]. Jest to jeden z przepisów znajdujących się w rozdziale 5, mówiący o obowiązku zawiadomienia przez organ przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Z tego wynika, że wolą ustawodawcy nie jest zastosowanie do tego rodzaju postępowania kontrolnego wyłączenia zawartego w art. 65 u.p.p., a jedynie wyłączenie jednego artykułu 48 u.p.p. Dodatkowo kontrola opisywana w 41a ust. 1 u.o., do której odnosi się ust. 7, nie jest kontrolą w zakresie gospodarowania odpadami. Jak podaje ustawa jest to kontrola w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska. Oznacza to, że wyłączony nie jest cały rozdział piąty, za to organ kontrolujący ma prawo przeprowadzić szerszą kontrolę niż to wynika z wniosku w zakresie zezwolenia na gospodarowanie odpadami.

Bardzo istotny zapis w aspekcie kontroli i wyłączeń przepisów znajdujących się w u.p.p znajduje się także w art. 9a u.i.o.ś. [17]. Przepis ten przedstawia, że kontrole powinny odbywać się zgodnie z zasadami przedstawionymi w rozdziale 5 u.p.p. Artykuł ten w dalszej części zawiera jednak informację, że w przypadku kontroli pozaplanowych nie stosuje się art. 48, art. 50 [18], art. 51 [19], art. 54 [20], art. 55 [21] oraz art. 58 u.p.p. [22]. Dotyczą one między innymi obowiązku zgłoszenia przez organ terminu odbycia kontroli z 7 dniowym wyprzedzeniem, konieczności przeprowadzania czynności kontrolnych w obecności kontrolowanego, czasu kontroli oraz ich dozwolonych ilości. Kontrola mająca miejsce w trakcie procedury wydawania zezwolenia na gospodarowanie odpadami jest kontrolą pozaplanową, czyli taką jaka zawarta jest w art. 9a u.i.o.ś. Zgodnie z wolą ustawodawcy w takim przypadku nie stosuje się wyłączenia całego rozdziału 5 u.p.p., a jedynie art. 48, art. 50, art. 51, art. 54, art. 55 oraz art. 58 u.p.p.

U.p.p. składa się z wielu przychylnych dla przedsiębiorców zasad, jednak od niektórych z nich istnieją wyłączenia mające zastosowanie do kontroli w gospodarce odpadami. Zrozumienie zależności między tymi przepisami nie jest łatwe, jednak decyzja o tym czy przedsiębiorca będzie powoływać się na te wyjątki należy do niego.

Materiał został opracowany na podstawie webinarium Akademii Przemysł i Środowisko.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej, wysłuchaj podcastu… oraz dołącz do Grupy Akademii Przemysł i Środowisko.

[1] Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [dostęp: 5-10-2021]
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000646/U/D20180646Lj.pdf

[2] Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. 2021 r. poz. 1070) [dostęp: 5-10-2021]
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910770335/U/D19910335Lj.pdf

[3] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2021 r. poz. 779) [dostęp: 5-19-2021]
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000779/U/D20210779Lj.pdf

[4] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2020 r. poz. 1219) [dostęp: 5-10-2021]
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200001219/U/D20201219Lj.pdf

[5] Art. 11 ust. 4b-4f Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2021 r. poz. 779) brzmi:
4b. Przed wydaniem opinii, o której mowa w ust. 4, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może przeprowadzić kontrolę w zakresie objętym zgłoszeniem, o którym mowa w ust. 2.
4c. W kontroli, o której mowa w ust. 4b, może uczestniczyć marszałek województwa, o którym mowa w ust. 1.
4d. W przypadku negatywnej opinii wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska marszałek województwa wydaje decyzję o odmowie uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny.
4e. Kontrola, o której mowa w ust. 4b, wstrzymuje bieg terminu do wydania opinii, o której mowa w ust. 4.
4f. W przypadku dokonywania zmian w procesie produkcyjnym, w którym powstają przedmiot lub substancja uznane za produkt uboczny, lub w procesie, w którym są one wykorzystywane, wytwórca przedmiotu lub substancji jest obowiązany do dokonania nowego zgłoszenia uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny.
Przepisy ust. 2–4e stosuje się.

[6] Art. 41a ust. 1 i 1a Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2021 r. poz. 779) brzmi:
1. Zezwolenie na zbieranie odpadów, zezwolenie na przetwarzanie odpadów oraz pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów są wydawane po przeprowadzeniu przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, z udziałem przedstawiciela właściwego organu, kontroli instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania odpadów, w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów, w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska.
1a. Zezwolenie na zbieranie odpadów, zezwolenie na przetwarzanie odpadów oraz pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów są wydawane po przeprowadzeniu przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej kontroli instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania odpadów, w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów, w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w operacie przeciwpożarowym, o którym mowa w art. 42 ust. 4b pkt 1, oraz w postanowieniu, o którym mowa w art. 42 ust. 4c.

[7] Art. 146 ust. 5 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2021 r. poz. 779) brzmi:
Przed wydaniem zgody na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części wojewódzki inspektor ochrony środowiska, na wniosek właściwego organu, o którym mowa w art. 129 ust. 1, oraz z udziałem przedstawiciela tego organu przeprowadza kontrolę składowiska odpadów.

[8] Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. 2021 r. poz. 450) [dostęp: 5-10-2021] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf

[9] Art. 379 ust. 3 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2020 r. poz. 1219) brzmi:
Kontrolujący, wykonując kontrolę, jest uprawniony do:
1) wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 – na pozostały teren;
2) przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych;
3) żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;
4) żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.

[10] Art. 380 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2020 r. poz. 1219) brzmi:
1. Z czynności kontrolnych kontrolujący sporządza protokół, którego jeden egzemplarz doręcza kierownikowi kontrolowanego podmiotu lub kontrolowanej osobie fizycznej.
2. Protokół podpisują kontrolujący oraz kierownik kontrolowanego podmiotu lub kontrolowana osoba fizyczna, którzy mogą wnieść do protokołu zastrzeżenia i uwagi wraz z uzasadnieniem.
3.W razie odmowy podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanego podmiotu lub kontrolowaną osobę fizyczną kontrolujący umieszcza o tym wzmiankę w protokole, a odmawiający podpisu może, w terminie 7 dni, przedstawić swoje stanowisko na piśmie wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, staroście lub marszałkowi województwa

[11] Art. 9 ust. 1-1c Ustawy z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. 2021 r. poz. 1070) brzmi:
1. Inspekcja Ochrony Środowiska prowadzi kontrole planowe i pozaplanowe.
1a. Kontrole planowe planuje się, uwzględniając potrzebę zapewnienia systematycznej oceny zagrożeń życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, w szczególności wynikających z działalności podmiotów korzystających ze środowiska, i ustala w planach kontroli.
1b. Do kontroli pozaplanowych zalicza się kontrole:
1) przeprowadzane na wniosek organów administracji publicznej lub podmiotów, o ile przepisy szczególne przewidują możliwość występowania z takim wnioskiem;
2) interwencyjne.
1c. Przez kontrole interwencyjne rozumie się kontrole przeprowadzane w związku z rozpatrywaniem skarg i interwencji dotyczących zanieczyszczenia środowiska lub podejrzenia wystąpienia takiego zanieczyszczenia, wystąpienia poważnych awarii lub w celu przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia.

[12] Art. 45 ust. 2 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) brzmi:
W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się odrębne przepisy.

[13] Art. 46 ust. 3 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) brzmi:
Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów ustawy lub z naruszeniem innych przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie mogą stanowić dowodu w postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnym skarbowym dotyczącym przedsiębiorcy.

[14] Art. 65 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) brzmi:
Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do kontroli:
1) prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1792 oraz z 2020 r. poz. 284 i 322);
2) celno-skarbowej prowadzonej w trybie określonym w dziale V rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej;
3) prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie gospodarki odpadami.

[15] Art. 41a ust. 7 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2021 r. poz. 779) brzmi:
Do kontroli, o której mowa w ust. 1, 1a i 6, nie stosuje się art. 48 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162).

[16] Art. 48 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [dostęp: 5-10-2021]
https://lexlege.pl/pr-przedsiebiorcow/art-48/

[17] Art. 9a Ustawy z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. 2021 r. poz. 1070) brzmi:
1. Kontrolę przedsiębiorców wykonuje się na zasadach określonych w rozdziale 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
2. Do kontroli pozaplanowych przedsiębiorców nie stosuje się przepisów art. 47, art. 48, art. 50, art. 51, art. 54, art. 55 i art. 58 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

[18] Art. 50. Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [dostęp: 5-10-2021] https://lexlege.pl/pr-przedsiebiorcow/art-50/

[19] Art. 51 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [dostęp: 5-10-2021] https://lexlege.pl/pr-przedsiebiorcow/art-51/

[20] Art. 54 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [dostęp: 5-10-2021]
https://lexlege.pl/pr-przedsiebiorcow/art-54/

[21] Art. 55 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [dostęp: 5-10-2021]
https://lexlege.pl/pr-przedsiebiorcow/art-55/

[22] Art. 58 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2021 r. poz. 162) [dostęp: 5-10-2021] https://lexlege.pl/pr-przedsiebiorcow/art-58/