EDIT: 11 grudnia 2023 r. Zaktualizowano o opublikowane Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 17 listopada 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych.
Z dokumentem można zapoznać się pod linkiem: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230002524/O/D20232524.pdf
Ministerstwo Klimatu i Środowiska w rozporządzeniu zmieniającym uwzględniło głos branży, który był wynikiem przeprowadzonych dyskusji oraz procedurę notyfikacji z organem Unii Europejskiej. Co się zmieniło?
Zmieniające rozporządzenie
Po niemalże roku zaktualizowano rozporządzenie w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych [1]. Co przyniosło to rozporządzenie?
Odpowiadając w wielkim skrócie: wyjaśniono relację pomiędzy rozporządzeniem a obecnie obowiązującymi pozwoleniami, doprecyzowano okres przejściowy, pojawia się wyraźne zezwolenie na wytwarzanie odpadów innych aniżeli wskazane literalnie w rozporządzeniu, a sam katalog odpadów zamieszczony w rozporządzeniu został katalogiem otwartym, dano możliwość przeprowadzania innych procesów odzysku.
W związku z wejściem w życie w dniu 7 grudnia 2023 r. zapisów rozporządzania, o komentarz do niektórych zmian w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 17 listopada 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych ponownie poprosiliśmy radcę prawnego dr Marcina Kaźmierskiego [2].
Paragraf 3
W § 3 ust. 4 czytamy:
„Odpady kierowane do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych rozładowuje się w obiekcie budowlanym w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2023 r. poz. 682, z późn. zm.), który jest zamknięty w taki sposób, że co najmniej uniemożliwia oddziaływanie czynników atmosferycznych na te odpady, jest wyposażony w szczelne podłoże zapobiegające przedostawaniu się odcieków do środowiska i w urządzenia wentylacyjne oraz ograniczające emisje zanieczyszczeń, w szczególności przedostawanie się pyłów do powietrza.”
Uprzedni budynek zamieniono na obiekt budowlany. Teoretycznie więc poszerzono wymagania, ponieważ obiektem budowlanym może też być wiata. Jednak należy zwrócić uwagę na końcówkę zapisu, z którego wynika, że ma być to obiekt budowlany zamknięty w taki sposób, aby uniemożliwiał przedostawanie się pyłów do powietrza. To wyklucza wiatę, bo trudno sobie wyobrazić, żeby ktoś w wiacie umieszczał odciągi technologiczne i miejscowe zapobiegające przedostawaniu się pyłów.
Paragraf 4
W § 4 [3] zmieniło się dużo więcej i są to istotne zmiany. Warto zanalizować bliżej kwestię frakcji podsitowej i nadsitowej. Zmiana w rozporządzeniu przynosi brak podziału na frakcję podsitową oraz nadsitową. W miejsce dotychczasowego podziału wprowadzono ustęp 1a, zgodnie z którym:
„Wydzielenie frakcji wymagającej dalszego biologicznego przetwarzania odbywa się z wykorzystaniem sita o wielkości oczek nie większej niż 100 mm. Frakcję o granulometrii mniejszej niż zastosowane sito klasyfikuje się jako odpady o kodzie 19 12 12, zwane dalej frakcją podsitową.”
W poprzednim brzmieniu rozporządzenia mieliśmy sito o wielkości oczek 80 mm z możliwością, zgodnie z ust. 2, podniesienia tej frakcji. Zmiany z 17 listopada wprowadzają maksymalną wartość 100 mm i brak podziału na frakcje. O tym, co jest frakcją podsitową, a co jest frakcją nadsitową nie decyduje przepis, lecz zastosowane przez nas sito, np. przy użyciu sita o wielkości oczek 90 mm, frakcja podsitowa będzie poniżej 90 mm, a nadsitowa powyżej 90 mm.
Z kolei ustęp 4 dotyczy frakcji podsitowej do 20 mm. Jak czytamy w rozporządzeniu:
„Dopuszcza się, aby po wydzieleniu na sicie odpady o kodzie 19 12 12 o frakcji o granulometrii nie większej niż 20 mm były przekazywane bez konieczności kierowania do biologicznego przetwarzania odpadów do składowania na składowisku odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 118 ustawy.”
W poprzedniej wersji rozporządzenia była mowa o „bezpośrednim składowaniu odpadów” [4] Warto zwrócić uwagę, że w zmienionym rozporządzeniu brakuje określenia „bezpośrednio”. Z procesu legislacyjnego jasno więc wynika, że celem ustawodawcy nie było zobowiązanie do bezpośredniego przekazywania odpadów, do wyeliminowania zbieraczy. Oczywiście zasady wykładni przepisów prawa mogą się nie obronić w sądzie, ale taki zapis jest mocnym argumentem. Takie sformułowanie było, lecz racjonalny ustawodawca je usunął.
Zmiany w ustępie 5 oznaczają, że katalog odpadów zamieszczony w rozporządzeniu jest katalogiem otwartym. Uwzględniono morfologię odpadów, różnorodność narzędzi i sorterów. Poprzednio ustęp 5 także otwierał katalog, jednak w ograniczonym zakresie. Zmieniona treść ustępu 5 bierze pod uwagę rozmaitość czynników, które wpływają na odpady [3]:
„Dopuszcza się powstawanie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych poddanych procesowi mechanicznego przetwarzania odpadów innych odpadów niż wskazane w ust. 1.”
Ustawodawca dostrzegł różnice w wyposażeniu, zauważył fakt, że są różne zestawy narzędzi i sorterów. Dostrzegł też, że różna jest morfologia odpadów w zależności od tego, czy są to odpady wytworzone w obrębie miasta, w obrębie zabudowy wiejskiej, jednorodzinnej czy wielorodzinnej, np. na części terenu zimą w odpadzie są żużle i popioły, nie ma ich natomiast w zabudowie zwartej miejskiej.
Paragraf 10 i 11
Wykreślono § 10, który odnosił się do Konkluzji BAT i zmieniono § 11. W § 11 mamy de facto dwa stany faktyczne i przepis przejściowy [5]. W ust. 1 ustawodawca stwierdza, że
„Do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych prowadzonego na podstawie zezwolenia na przetwarzanie odpadów albo pozwolenia na wytwarzanie odpadów obejmującego zezwolenie na przetwarzanie odpadów, wydanych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, do instalacji, w której ten proces jest prowadzony, oraz do odpadów powstających w tym procesie stosuje się wymagania określone w tym zezwoleniu albo pozwoleniu.”
Czyli, o ile nie zmienimy decyzji, to w obszarze instalacji i odpadów wytwarzanych, mimo iż weszło rozporządzenie, stosujemy dotychczasowe zezwolenie/pozwolenie. Jednak w zakresie monitoringu stosujemy już rozporządzenie. Nie ma przepisu przejściowego i to odesłanie nie dotyczy pozwoleń zintegrowanych.
Analizując dalej ust 2, jeżeli:
„nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia zintegrowanego, w których przed dniem wejścia w życie rozporządzenia były prowadzone procesy mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, powinny spełnić wymagania w zakresie miejsca rozładunku odpadów oraz przetwarzania odpadów określone w § 3 ust. 4, § 4 ust. 1 oraz § 6 ust. 1 w terminie do dnia 31 grudnia 2024 r.” [6]
Wraz z wejściem w życie rozporządzenia przedłużono okres przejściowy z 1 stycznia do 31 grudnia 2024.
Natomiast, jeśli chodzi o instalacje IPPC, ustęp 3 mówi:
„Do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych prowadzonego na podstawie pozwolenia zintegrowanego wydanego przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, do instalacji, w której ten proces jest prowadzony, oraz do odpadów powstających w tym procesie, do czasu zmiany tego pozwolenia, stosuje się wymagania określone w tym pozwoleniu.”
Proszę zwrócić uwagę na podział na instalacje nie-IPPC (ustęp 1), które mają zezwolenie na przetwarzanie albo pozwolenie na wytwarzanie odpadów oraz na instalacje IPPC (ustęp 3). Mimo podziału w obu przypadkach ten przepis odnosi się do tego samego – instalacji, w której ten proces jest prowadzony oraz do odpadów powstających w tym procesie. To dwa odesłania ze względu na typy decyzji i instalacji. Natomiast ustęp 2 stanowi przepis szczególny:
„Instalacje, dla których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia zintegrowanego, w których przed dniem wejścia w życie rozporządzenia były prowadzone procesy mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, powinny spełnić wymagania w zakresie miejsca rozładunku odpadów oraz przetwarzania odpadów określone w § 3 ust. 4, § 4 ust. 1 oraz § 6 ust. 1 w terminie do dnia 31 grudnia 2024 r.”
Co wynika z tego przepisu?
Jeżeli Państwa decyzja się zmieni do 31 grudnia 2024 r., to stosujecie to, co jest w decyzji. Jeżeli organ do 31 grudnia 2024 r. nie zmieni Waszej decyzji (a mamy przepis przejściowy, który przedłuża stare decyzje do końca 2025 roku), to:
– w obszarze wymagań dotyczących instalacji oraz odpadów powstających będzie się stosowała stara decyzja,
– jeśli chodzi o miejsce rozładunku odpadów i miejsce przetwarzania odpadów biologiczne i mechaniczne będzie obowiązywało rozporządzenie.
Ustęp drugi jest wyciągnięciem poza nawias pewnych wymagań w stosunku do instalacji. W mojej interpretacji, dopóki organ nie zmieni decyzji i postępowanie będzie trwało dłużej niż do 31 grudnia, to nie ma potrzeby się wcześniej dostosować.
24 stycznia 2023 roku w życie weszło Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 56) (dalej: rozporządzenie MBP)[1]. Wysokie wymagania jakie wprowadza oraz krótki czas wdrożenia, wywołały ożywioną dyskusję specjalistów, dotyczącą postępowania z tymi odpadami. Dodatkowo niektóre przepisy rozporządzenia sprawiają także problemy interpretacyjne, dlatego zwróciliśmy się z prośbą do Radcy Prawnego Marcina Kaźmierskiego o rozwianie wątpliwości. W tym celu zadaliśmy pytania na temat możliwości stosowania zapisów zawartych w § 3 ust. 4, § 10 i § 11 w obecnie obowiązującym rozporządzaniu MBP.
Co istotne, obecnie trwają prace nad nowelizacją rozporządzenia, które ma doprecyzować obecnie obowiązujące przepisy. Jednakże dopiero jej wejście w życie, pozwoli prowadzącym instalacje spokojnie funkcjonować i nie martwić się, czy poniższe wątpliwości są dla nich istotne.
Czy dla instalacji IPPC stosuje się przepisy rozporządzenia MBP?*
Pierwsza z wątpliwości dotyczy tego czy w przypadku instalacji posiadających pozwolenie zintegrowane na czas nieokreślony, i tym samym podlegających pod konkluzje BAT, przewiduje się ich zwolnione z konieczności dostosowywania się do rozporządzenia w sprawie MBP? Źródłem nieporozumienia w interpretacji nowych regulacji jest § 10, brzmiący:
„Do prowadzenia procesów mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, w odniesieniu do instalacji, dla których jest wymagane uzyskanie pozwolenia zintegrowanego, stosuje się konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w zakresie mechanicznego lub biologicznego przetwarzania odpadów, określone w decyzji wykonawczej komisji (UE) 2018/1147 z dnia 10 sierpnia 2018 r. ustanawiającej konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do przetwarzania odpadów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE (Dz. Urz. UE L 208 z 17.08.2018, str. 38, z późn. zm.5)).”
Radca Prawny Marcin Kaźmierski odpowiedział:
„Z jednej strony wydawać by się mogło, że dla instalacji dla których wymagane jest pozwolenie zintegrowane stosuje się konkluzje BAT i nie stosuje się wymogów rozporządzenia MBP. Z drugiej strony przy takiej interpretacji dochodziłoby do sytuacji, w której mniejsze instalacje MBP, które nie są objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego miałaby narzucone bardziej restrykcyjne wymagania niż instalacje posiadające pozwolenia zintegrowane w postaci chociażby określonych rodzajów możliwych do wytworzenia odpadów czy czasu prowadzenia procesu w części biologicznej instalacji, czego konkluzje BAT wprost nie regulują.
Osobiście nie rozumiem celu wprowadzenia § 10 w rozporządzeniu MBP, albowiem w ogólnym ujęciu jest to powtórzenie przepisów art. 202, 204 i 211 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2022 r. poz. 2556) [6], a to one wprowadzają konkluzje BAT do pozwoleń zintegrowanych.
Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że § 10 rozporządzenia MBP nie odsyła do decyzji wykonawczej komisji (UE) 2018/1147 z dnia 10 sierpnia 2018 r. ustanawiającej konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do przetwarzania odpadów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE, a do najlepszych dostępnych technik dla procesów mechanicznych i biologicznych, czyli do sekcji 2 i 3 decyzji. W konsekwencji tego odesłania widzę ryzyko wystąpienia problemów powstających podczas interpretacji § 10, a nie w samym odesłaniu do niego, bo można by je uznać za zbędne powtórzenie.
Dlaczego w mojej ocenie nie można powiedzieć, że rozporządzenie MBP nie dotyczy instalacji IPPC? Ponieważ nic takiego nie wynika z przepisów. Nie ma informacji, że § 10 wyłącza wcześniejsze paragrafy. Nie zgodzę się również z poglądem, mówiącym, że nie ma możliwości jednoczesnego prowadzenia instalacji zgodnie z konkluzjami BAT (w ujęciu ogólnym) i rozporządzeniem MBP. Jeśli potraktujemy treść § 10 jako ogólne odesłanie to w żaden sposób konkluzje BAT nie wykluczają rozporządzenia.
W mojej ocenie argumentem za tym, że nie można powiedzieć, że rozporządzenie w sprawie MBP w stosunku do instalacji IPPC stanowi wyłączone odesłanie w § 11. Gdyby instalacje IPPC miałyby zostać wyłączone poprzez § 10, to w sytuacji, gdy na podstawie § 11 przepisy § 10 stosuje się do instalacji nie-IPPC to nikogo by one nie obowiązywały.”
Zapis § 11, przywołany przez Radcę Prawnego brzmi:
„Instalacje, dla których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia zintegrowanego, w których przed dniem wejścia w życie rozporządzenia były prowadzone procesy mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, powinny spełnić wymagania określone w § 3 ust. 4, § 4 ust. 1, § 6 ust. 1 oraz § 10 w terminie do dnia 1 stycznia 2024 r.”.
*Dotyczy stanu prawnego na dzień 5 września 2023, zgodnego z zapisami Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 56).
Czy rozporządzenie wyłącza dopuszczenie magazynowania zmieszanych odpadów komunalnych poza pomieszczeniami?
Druga z wątpliwości dotyczy § 3 ust. 4 rozporządzenia MBP brzmiącego:
„Odpady kierowane do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych rozładowuje się w obiekcie zamkniętym instalacji będącym budynkiem w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, z późn. zm. 3)), uniemożliwiającym oddziaływanie czynników atmosferycznych na te odpady, wyposażonym w szczelne podłoże zapobiegające przedostawaniu się odcieków do środowiska i w urządzenia wentylacyjne oraz ograniczające emisje zanieczyszczeń, w szczególności przedostawanie się pyłów do powietrza.”
oraz możliwego wyłączenia przez niego przepisów § 12 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów (Dz.U. z 2020 r. poz. 1742) (dalej: rozporządzenie o magazynowaniu odpadów) [7] brzmiącego:
„1. Do innego niż określone w § 4 ust. 1 magazynowania odpadów mogących powodować uciążliwości zapachowe na nieruchomościach sąsiadujących z nieruchomością, na której jest prowadzone magazynowanie odpadów, stanowiących:
1) zmieszane odpady komunalne magazynowane w ramach ich zbierania lub przetwarzania,
2) odpady pochodzące z przetworzenia odpadów komunalnych, w tym frakcję podsitową z procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów,
3) odpady ulegające biodegradacji – stosuje się wymagania określone w ust. 2 i 3 oraz § 5–7, a w przypadku odpadów niebezpiecznych także wymagania określone w § 9, natomiast w przypadku tych odpadów w ilości powyżej 1 Mg również wymagania określone w § 8.
2. Odpady, o których mowa w ust. 1, magazynuje się wyłącznie w pomieszczeniach, w tym halach magazynowych, wyposażonych co najmniej w:
1) systemy wentylacyjne oraz urządzenia wentylacyjne ograniczające w szczególności przedostawanie się pyłów do powietrza, a także ograniczające ewentualne uciążliwości zapachowe;
2) bramy szybkobieżne.
3. Dopuszcza się magazynowanie odpadów, o których mowa w ust. 1, poza pomieszczeniami, o których mowa w ust. 2, w szczelnych pojemnikach, kontenerach lub zbiornikach – w przypadku, gdy:
1) zapewnione zostanie spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2 pkt 1, albo
2) czas ich magazynowania nie przekracza 7 dni.”
Przepisy rozporządzenia MBP wskazują na rozładunek odpadów zmieszanych odpadów komunalnych w obiekcie będącym budynkiem spełniającym określone wymagania, za to rozporządzenie o magazynowaniu odpadów dopuszcza ich magazynowanie w ramach ich zbierania lub przetwarzania poza zamkniętymi pomieszczeniami pod określonymi warunkami.
Czy rozporządzenie MBP wyłącza dopuszczenie magazynowania zmieszanych odpadów komunalnych magazynowanych w ramach ich zbierania lub przetwarzania poza pomieszczeniami w szczelnych pojemnikach, kontenerach lub zbiornikach, lub przez ograniczony czas?
Na to pytanie Radca Prawny Marcin Kaźmierski odpowiedział:
„Nie ma miejsca wyłączenie. Rozporządzenie MBP mówi o rozładunku natomiast rozporządzenie o magazynowaniu odpadów. Nowe przepisy czynią tę sytuację jednak praktycznie nierealną i bezsensowną. Jestem jednak w stanie sobie wyobrazić stan faktyczny, w którym rozładowywanie odpadów ma miejsce zgodnie z wymaganiami rozporządzenia MBP w budynku, następnie odpady przerzucane są do szczelnych pojemników i transportowane są na zewnątrz. Teoretycznie jest to możliwe jednak w praktyce wymóg rozładunku w hali powoduje absurdalność procesu technologicznego magazynowania poza halą. Jednak prawnie jest to dopuszczalne, bo magazynowanie i rozładunek to dwie inne operacje technologiczne”.
Prac legislacyjnych nad Rozporządzeniem MBP ciąg dalszy…
W wyniku uwag zgłoszonych przez specjalistów z branży odpadowej, już w czerwcu 2023 r. rozpoczęto prace nad nowelizacją rozporządzenia. Według informacji podanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które zawarto w wykazie prac legislacyjnych [8], “zaproponowane zmiany w Projekcie rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych (dalej: projekt) [10], wynikają przede wszystkim z postulatów zgłoszonych na początku roku 2023 r. przez stowarzyszenia i organizacje reprezentujące branżę odpadową oraz z aktualizacji w zakresie najnowszej wiedzy technologicznej zdobytej między innymi w toku prac naukowych w instalacjach MBP oraz praktycznych doświadczeń z kontroli, zgłaszanych przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska”.
Główne zmiany dla funkcjonowania instalacji MBP, zawarte w projekcie dotyczą:
- Rezygnacji z odwoływania się do definicji „budynku” zawartej w ustawie Prawo budowlanego jako wymogu możliwości prowadzenia mechanicznego przetwarzania i rozładunku zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych.
- Szerszego zdefiniowania, czym jest frakcja podsitowa. Według projektu jest to wydzielona na sicie frakcja o wielkości oczek nie większej niż 100 mm.
- Rozszerzeniu katalogu odpadów, jakie mogą powstać z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych poddanych procesowi mechanicznego przetwarzania odpadów, ze względu na zmienność sezonową opadów. Zgodnie z projektem planuje się usunięcie zapisu zawartego obecnie obowiązującym rozporządzeniu MBP (par 3 ust. 5 zamknięty katalog odpadów). W projekcie ustęp 5 ten otrzymał brzmienie:
“Dopuszcza się powstawanie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych poddanych procesowi mechanicznego przetwarzania odpadów innych odpadów niż wskazane w ust. 1.”,
- Zmian w zakresie biologicznego przetwarzania odpadów frakcji podsitowej.
WAŻNE:
W projekcie w par. 5 ust. 8a znajduje się zapis zezwalający na wydzielenie, o ile jest to możliwe, odpadów nadających się w całości lub w części do recyklingu, z odpadów powstałych w procesie biologicznego przetwarzania odpadów. Co istotne, przepis tan zawarto przed ust. 9 stanowiącym, że pozostałe po wydzieleniu odpady spełniające wymagania, o których mowa w ust. 6 pkt 2, klasyfikuje się jako odpady o kodzie 19 05 99 – Inne niewymienione odpady, zwane „stabilizatem”. Z powyższego wyraźnie wynika, że odpady po procesach biologicznych można poddać innym procesom aniżeli przesianie tylko na sicie 20 mm i rozdział ich na 19 05 03 i 19 05 99.
- Zmiany w zakresie pobierania próbek z pryzm i badań stabilizatu, w tym rezygnacji z odwoływania się do określenia „cykl” w kontekście przetwarzania odpadów.
Prace związane z nowym projektem nowelizującym rozporządzenie w sprawie MBP, objęły również tematy, o których szersze przedstawienie prosiliśmy Radcę Prawnego Marcina Kaźmierskiego. W uzasadnieniu do projektu [9] (który pojawił się 29 sierpnia br. w RCL https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12373766/katalog/12984556#12984556, w postaci notyfikacji), znalazł się bowiem obszerny fragment, który odnosi się do §10 i §11.
Zapisy zawarte w § 10 obecnie obowiązującego rozporządzenia, mają zostać uchylone, w celu niepowielania przepisów tak samo brzmiących. Ma to istotne znaczenie dla instalacji, dla których jest wymagane uzyskanie pozwolenia zintegrowanego i stosuje się konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w zakresie mechanicznego lub biologicznego przetwarzania odpadów. Obowiązek stosowania BAT przez te instalacje bezpośrednio wynika z art. 204 i art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556, z późn. zm.).
Natomiast w kontekście zapisu §11 obecnie obowiązującego rozporządzenia w nowym projekcie przyjmuje się, że prawomocne decyzje administracyjne wydane przed dniem wejścia w życie przepisów rozporządzenia zmienianego stanowią prawa nabyte podmiotów. Tym samym, warunki określone w decyzji administracyjnej dla danej już funkcjonującej instalacji MBP, zachowują swoją ważność na czas, na jaki zostały wydane.
W związku z postulatami specjalistów z branży, dotyczącymi wydłużenia okresu na dostosowanie zakładów w zakresie miejsca rozładunku odpadów oraz przetwarzania odpadów, projekt wydłuża okres dostosowawczy do 31 grudnia 2024 r.
Czekamy więc na kolejny krok w postaci podpisu ministra pod projektem, który przybliży nowelizację rozporządzania dla instalacji MBP. Zgodnie z informacją podaną w wykazie prac resortu [8] planowany przez Ministerstwo termin “wydania” projektu to czwarty kwartał 2023 r.
Więcej o rozporządzeniu o magazynowaniu odpadów przeczytasz w „Zasady magazynowania odpadów w pigułce cz. 1”
PYTANIE – KONKRETNA ODPOWIEDŹ!
Czym jest notyfikacja?
Notyfikacja to obowiązek informowania Unii Europejskiej o projektowanych krajowych aktach prawnych, czemu powinno towarzyszyć przekazanie projektu aktów prawnych albo aktu prawnego oraz wstrzymanie procedury legislacyjnej w kraju do czasu uzyskania pozytywnej opinii właściwego organu. Zgodnie z prawem UE obowiązek ten obejmuje wszystkie kraje członkowskie, a zaniechanie notyfikacji lub brak wstrzymania procedury legislacyjnej jest naruszeniem prawa UE.
[1] Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych zmieszanych odpadów komunalnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 56) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230000056/O/D20230056.pdf [dostęp: 2023-12-11]
[2] § 3 Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych brzmi:
Odpady kierowane do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych rozładowuje się w obiekcie budowlanym w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2023 r. poz. 682, z późn. zm.), który jest zamknięty w taki sposób, że co najmniej uniemożliwia oddziaływanie czynników atmosferycznych na te odpady, jest wyposażony w szczelne podłoże zapobiegające przedostawaniu się odcieków do środowiska i w urządzenia wentylacyjne oraz ograniczające emisje zanieczyszczeń, w szczególności przedostawanie się pyłów do powietrza. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/mechaniczno-biologiczne-przetwarzanie-niesegregowanych-zmieszanych-21776328 [dostęp: 2023-12-11]
[3] § 4 Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych brzmi:
1.6 Proces mechanicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych polegający na wydzieleniu z nich określonych frakcji dających się wykorzystać – w zależności od składu niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych – materiałowo lub energetycznie oraz frakcji wymagającej dalszego biologicznego przetwarzania przebiega w obiekcie budowlanym w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, który jest zamknięty w taki sposób, że co najmniej uniemożliwia oddziaływanie czynników atmosferycznych na te odpady, jest wyposażony w szczelne podłoże zapobiegające przedostawaniu się odcieków do środowiska i w urządzenia wentylacyjne oraz ograniczające emisje zanieczyszczeń, w szczególności przedostawanie się pyłów do powietrza. Proces ten prowadzi do powstawania odpadów, w zależności od ich właściwości, o kodzie:
1) 19 12 01 – Papier i tektura;
2) 19 12 02 – Metale żelazne;
3) 19 12 03 – Metale nieżelazne;
4) 19 12 04 – Tworzywa sztuczne i guma;
5) 19 12 05 – Szkło;
6) 19 12 06* – Drewno zawierające substancje niebezpieczne;
7) 19 12 07 – Drewno inne niż wymienione w 19 12 06;
8) 19 12 08 – Tekstylia;
9) 19 12 10 – Odpady palne (paliwo alternatywne);
10) 19 12 11* – Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów zawierające substancje niebezpieczne;
11)7 19 12 12 – Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11.
1a.8 Wydzielenie frakcji wymagającej dalszego biologicznego przetwarzania odbywa się z wykorzystaniem sita o wielkości oczek nie większej niż 100 mm. Frakcję o granulometrii mniejszej niż zastosowane sito klasyfikuje się jako odpady o kodzie 19 12 12, zwane dalej “frakcją podsitową”.
2.9 (uchylony).
3.10 (uchylony).
4.11 Dopuszcza się, aby po wydzieleniu na sicie odpady o kodzie 19 12 12 o frakcji o granulometrii nie większej niż 20 mm były przekazywane bez konieczności kierowania do biologicznego przetwarzania odpadów do składowania na składowisku odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 118 ustawy.
5.12 Dopuszcza się powstawanie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych poddanych procesowi mechanicznego przetwarzania odpadów innych odpadów niż wskazane w ust. 1.
6.13 (uchylony).
7.14 (uchylony).
8.15 W części instalacji, w której prowadzi się procesy mechanicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, można prowadzić proces mechanicznego przetwarzania innych odpadów jako odrębne warianty eksploatacji instalacji, w szczególności można prowadzić:
1) przetwarzanie odpadów selektywnie zebranych przez ich doczyszczanie lub rozsortowywanie;
2) produkcję paliwa alternatywnego z odpadów innych niż odpady o kodzie 20 03 01.
9. Odpady powstałe w procesie mechanicznego przetwarzania odpadów są kierowane zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami do procesów odzysku albo do procesów unieszkodliwiania.
10.16 Odpady powstałe w procesie mechanicznego przetwarzania odpadów klasyfikowane jako odpady o kodzie 19 12 10 są przetwarzane w procesie odzysku R1 albo procesie unieszkodliwiania D10. Procesy te mogą być poprzedzone odpowiednio procesem odzysku R12 albo procesem unieszkodliwiania D13.
11.17 Mechaniczne przetwarzanie odpadów, o którym mowa w ust. 1, 1a i 4, stanowi proces odzysku R12 albo proces unieszkodliwiania D13.
12.18 (uchylony). https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/mechaniczno-biologiczne-przetwarzanie-niesegregowanych-zmieszanych-21776328 [dostęp: 2023-12-11]
[4] Ustęp 4 § 4 w poprzedniej wersji Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych brzmiał:
Wydzielenie frakcji podsitowej w procesie mechanicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych o wielkości do 20 mm oraz jej bezpośrednie składowanie na składowisku odpadów jest możliwe, o ile spełni ona kryteria dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku odpadów określone w przepisach wydanych na podstawie art. 118 ustawy. Frakcja ta jest klasyfikowana jako odpady o kodzie ex 19 12 12. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230000056/O/D20230056.pdf [dostęp: 2023-12-11]
[5] § 11 Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 grudnia 2022 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych brzmi:
1. Do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych prowadzonego na podstawie zezwolenia na przetwarzanie odpadów albo pozwolenia na wytwarzanie odpadów obejmującego zezwolenie na przetwarzanie odpadów, wydanych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, do instalacji, w której ten proces jest prowadzony, oraz do odpadów powstających w tym procesie stosuje się wymagania określone w tym zezwoleniu albo pozwoleniu.
2. Instalacje, dla których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia zintegrowanego, w których przed dniem wejścia w życie rozporządzenia były prowadzone procesy mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, powinny spełnić wymagania w zakresie miejsca rozładunku odpadów oraz przetwarzania odpadów określone w § 3 ust. 4, § 4 ust. 1 oraz § 6 ust. 1 w terminie do dnia 31 grudnia 2024 r.
3. Do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych prowadzonego na podstawie pozwolenia zintegrowanego wydanego przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, do instalacji, w której ten proces jest prowadzony, oraz do odpadów powstających w tym procesie, do czasu zmiany tego pozwolenia, stosuje się wymagania określone w tym pozwoleniu. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/mechaniczno-biologiczne-przetwarzanie-niesegregowanych-zmieszanych-21776328 [dostęp: 2023-12-11]
[6] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2022 r. poz. 2556) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620627/U/D20010627Lj.pdf [dostęp: 2023-09-05]
[7] Rozporządzenia Ministra Klimatu Środowiska z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów (Dz.U. z 2020 r. poz. 1742) (dalej: rozporządzenie o magazynowaniu odpadów) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200001742/O/D20201742.pdf [dostęp: 2023-09-05]
[8] Wykaz prac legislacyjnych Ministra Klimatu i Środowiska, pozycja 1094 https://bip.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/bip/prawo/wykaz_prac_legislacyjnych/2023.08.28_Wykaz_prac_legislacyjnych_Ministra_Klimatu_i_Srodowiska.pdf [dostęp: 2023-09-05]
[9] Uzasadnienie do projektu rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych https://przemyslisrodowisko.pl/wp-content/uploads/2023/09/dokument637434-UZASADNIENIE.pdf [dostęp: 2023-09-05]
[10] Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych https://przemyslisrodowisko.pl/wp-content/uploads/2023/09/dokument637433-Projekt-rozporzdznia-MPB.pdf [dostęp: 2023-09-05]
